سينماي ايران در جهان و تغيير ساختاري در رسانه ملي

سينماي ايران در جهان، پروژه‌هاي تازه و جنجالي، يادي از زنده‌ياد شکيبايي، تغيير ساختاري در رسانه ملي و ... مهمترين سايه روشن فرهنگ و هنر در هفته گذشته هستند.

هفته گذشته خبر حضور فيلم‌هاي ايراني در جشنواره جهاني توانست در صدر اخبار سينماي ايران قرار بگيرد. چهارمين فيلم سميرا مخملباف با نام "اسب دوپا" در بخش رقابتي پنجاه و ششمين دوره جشنواره سن سباستين با فيلمي از مايکل وينترباتم و آثاري از فيلمسازان ترکيه، ژاپن و اسپانيا رقابت مي‌کند.

جشنواره فيلم سن سباستين به عنوان قديمي‌ترين و مهمترين رويداد سينمايي دنياي اسپانيايي‌زبان‌ها از 18 تا 27 سپتامبر امسال (28 شهريور تا ششم مهر) برگزار مي‌شود و پيشتر حضور نمايندگان فرانسه، کره جنوبي، آرژانتين، دانمارک، تونس / هلند، آمريکا و ميزبان در آن قطعي شده بود.

همچنين فيلم سينمايي "شيرين" عباس کيارستمي در بخش خارج از مسابقه شصت و پنجمين جشنواره بين‌المللي فيلم ونيز حضور دارد و فيلم "وگاس: بر اساس يک داستان واقعي" امير نادري نيز در بخش مسابقه رسمي براي دريافت شير طلايي بهترين فيلم با فيلمسازاني چون جاناتان دمي، دارن آرونوفسکي، گي‌يرمو آرياگا، پوپي آواتي، کاترين بيگلو، سميح کاپلان‌اوغلو، تاکشي کيتانو و... رقابت مي‌کند.

جشنواره فيلم ونيز از 27 اوت (ششم شهريور) تا ششم سپتامبر (16 شهريور) برگزار مي‌شود. رياست هيئت داوران بخش مسابقه بين‌الملل جشنواره را ويم وندرس فيلمساز آلماني به عهده دارد و جايزه شير طلايي افتخاري به ارمانو اولمي، فيلمساز شهير ايتاليايي اعطا مي‌شود.

فيلم سينمايي "به همين سادگي" رضا ميرکريمي نيز پنج حضور جهاني را از شهريورماه تجربه مي‌کند. اين فيلم از 24 آبان تا دهم آذر در جشنواره بوستن آمريکا،‌ هشتم تا 14 شهريور در جشنواره‌ "وارنا" بلغارستان، دوم تا پنجم مهر در جشنواره "ياري" سوئد، چهارم تا يازدهم مهر در جشنواره "هامبورگ" آلمان و 19 تا 28 مهر در جشنواره "آنتاليا" ترکيه حضور پيدا مي‌کند.

فيلم "آواز گنجشک‌ها"‌ مجيد مجيدي نيز در بخش غيررقابتي چهلمين جشنواره بين‌المللي "آکلند" (20 تير تا ششم مرداد) و سي و هفتمين جشنواره غيررقابتي ولينگتن (28 تير تا 13 مرداد) در نيوزيلند حضور دارد. فيلم "بودا از شرم فرو ريخت" حنا مخملباف نيز در جشنواره آکلند حضور داشت. 

فيلم‌هاي از عباس کيارستمي، جعفر پناهي، مجيد مجيدي و بهمن قبادي از نيمه دوم تيرماه تا شهريور در مرکز فرهنگي ماتوناکا سانتياگو در کشور شيلي به نمايش درمي‌آيند. اين مرکز در برنامه اشاره شده به آثاري از معتبرترين کارگردانان معاصر خاورميانه مي‌پردازد.

- هفته گذشته آغاز پروژه‌هاي جديد چند فيلمساز مورد توجه ويژه قرار گرفت. پروژه جديد مسعود ده‌نمکي با پيوستن چهار بازيگر جديد قرار است پس از ماه رمضان کليد بخورد. حسام نواب صفوي، شيلا خداداد، مهراوه شريفي‌نيا و رامين پرچمي از بازيگراني هستند که به تازگي حضورشان در "اخراجي ها 2" قطعي شده است.

پيش از اين خبر حضور اکبر عبدي، محمدرضا شريفي‌نيا، امين حيايي و نگار فروزنده در اين پروژه منتشر شده بود. قرار است از هفته آينده روند عقد قرارداد با بازيگراني که هنوز قرارداد امضا نکرده‌اند افزايش پيدا کند.

همچنين پيش‌توليد پروژه ناکام مرحوم رسول ملاقلي‌پور که قرار بود به کارگرداني مجتبي راعي ساخته شود، از هفته گذشته آغاز شده است. ساخت "عصر روز دهم" به تهيه‌کنندگي منوچهر محمدي مهرماه آغاز مي‌شود و و هماکنون روزهاي پاياني بازنويسي فيلمنامه را پشت سر مي‌گذارد. قرار است بخش‌هايي از اين فيلم در تهران، کربلا و نجف مقابل دوربين برود.

"عصر روز دهم" به کارگرداني مرحوم ملاقلي پور اواخر سال 85 پروانه ساخت گرفته بود که با مرگ نابهنگام وي ناکام ماند. محمدي اين پروانه ساخت را اوايل سال 87 به موزه سينما اهدا کرد و پروانه ساخت جديد را به نام راعي از اداره نظارت و ارزشيابي ارشاد دريافت کرد.

رخشان بني‌اعتماد در حال حاضر مشغول تحقيق درباره دو فيلم مستند درباره حقوق زنان ايراني است. وي قصد دارد پس از پايان تحقيق اين مستند را مقابل دوربين ببرد. بني‌اعتماد پس از ساخت فيلم "خون بازي" که در جشنواره بيست و پنجم فجر به نمايش درآمد و سال 86 نيز اکران عمومي شد، فعاليتي نداشته است. 

بني‌اعتماد در جديدترين گفتگوي خود با بي.بي.سي پس از دريافت دکتراي افتخاري از دانشگاه لندن گفت: افتخار دريافت اين دکترا متعلق به همه زنان انديشمند ايراني است. او نکته مهم دريافت اين دکترا را توجه به تفکر انسان متفکر ايراني دانست.

پرويز نوري تنها منتقد بازمانده از نسل موسوم به پسرعموها پس از سه دهه به دنياي فيلمسازي بازمي‌گردد. نوري قصد دارد فيلم "زن شيشه‌اي" را به تهيه‌کنندگي فرامرز فرازمند و با حضور عليرضا زرين دست به عنوان مدير فيلمبرداري کليد بزند. آخرين فيلم وي در سال 1358 با نام "طلوع انفجار" با بازي داود رشيدي و مينو ابريشمي بوده است.

و بالاخره اينکه فيلمبرداري جديدترين ساخته بهرام بيضايي اين هفته به پايان مي‌رسد. "وقتي همه خوابيم" طي سه ماه گذشته در لوکيشن‌هاي مختلف فيلمبرداري شده و قرار است با پايان اين مرحله از هفته آينده تدوين آن توسط خود بيضايي آغاز شود. اين فيلم در فيلم داستان يک گروه فيلمبرداري است و بازيگراني چون مژده شمسايي، حسان نواب صفوي، عليرضا جلالي‌تبار، شقايق فراهاني، مجيد مظفري و ... در آن نقش آفريني مي‌کنند. 

- هفته گذشته طبق انتظار اخبار و اتفاقات متأثر از درگذشت زنده ياد خسرو شکيبايي سهمي خاص از اخبار سينمايي را به خود اختصاص دادند. مراسم هفتمين روز درگذشت اين بازيگر فقيد جمعه گذشته در قطعه هنرمندان بهشت زهرا (ص) برپا شد که اعضاي خانواده وي و تعدادي از اهالي سينما و علاقمندان به شکيبايي حضور داشتند که از آن جمله مي‌توان به احمدرضا درويش، محمدرضا فروتن، نيما شاهرخ‌شاهي و ... اشاره کرد.

در جلسه نمايش و نقد و بررسي فيلم "هامون" داريوش مهرجويي با بازي زنده‌ياد خسرو شکيبايي در انجمن منتقدان و نويسندگان سينمايي، هر چند خانواده وي حضور نداشتند اما پوريا شکيبايي در يادداشتي به برگزارکنندگان اين برنامه نوشت: دوستان با وفاي قلم به دست اهل فکر و انديشه، ياراني که همين يک ماه پيش به پدرم لبخندي هديه کرديد و دلش را شاد، امروز قرار بود بيايم تا چشم در چشم کساني بياندازم که پدرم را تنها نگذاشتند ... فکر مي‌کردم بتوانم اما هر روز که مي‌گذرد جاي خالي پدر را بيشتر احساس مي‌کنم.

جمشيد مشايخي نيز قصد دارد مستندي در مورد زنده‌ياد خسرو شکيبايي تهيه کند و خود نيز روايت آن را بر عهده بگيرد. اين بازيگر پيشکسوت که از قبل از انقلاب با شکيبايي دوست بود قصد دارد اينگونه يادش را زنده نگه دارد. سام مشايخي فرزند وي قرار است مدير توليد اين پروژه مستند باشد که سه بخش دارد شامل فيلمشناسي، اثر کارهاي شکيبايي بر جامعه و بحث و بررسي هنرمندان درباره شخصيت وي. مهرتاش مهدوي کارگردان و جمشيد شامحمدي ديگر تهيه‌کننده اين مستند 95 دقيقه‌اي هستند.

- تغييرات ساختاري در صدا و سيما از هفته گذشته نمودي برجسته و پررنگ و تحليل‌هايي را به دنبال داشت. مهدي فرجي مدير شبکه دو سيما درباره ساختارشناسي شبکه کودک گفت: طرح اين شبکه در حال حاضر در شبکه دو در حال ساختارشناسي و بررسي است و به محض عبور از اين بخش، پخش برنامه‌هاي آن آغاز مي‌شود.

همچنين قرار است ساير برنامه‌هاي شبکه دو سيما نظير تله فيلم‌ها نيز با موضوع کودک و نوجوان ساخته شود و علاوه بر برنامه‌هاي گروه کودک و نوجوان برنامه‌هايي نيز درباره اين گروه سني در مباحث آموزشي و تربيتي ساخته شود.

در سياستگذاري‌هاي جديد معاونت سيما مراکز توليدکننده برنامه که در ارتباط مستقيم با پخش قرار ندارند، با مجموعه‌هايي که با آنتن در ارتباط هستند متصل مي‌شوند. به اين ترتيب مراکزي چون سيمافيلم و صبا به ترتيب زير مجموعه شبکه‌هاي اول و دوم سيما قرار مي‌گيرند و مرکز مستندسازي سيما نيز به چهار گروه مستند در شبکه‌هاي اول، دوم، چهارم و آموزش تبديل مي‌شود.

البته دکتر حسين کرمي قائم‌مقام سيما چند روز بعد اين نکته را متذکر شد که توليد پروژه‌هاي مهم و فاخر همچون "مختارنامه"، "نردبامي به آسمان"، "کارآگاه علوي 2" و‌ "جستجوگران" تا پايان بر عهده اين مرکز است. در واقع تغييرات تشکيلاتي جديد بر اساس اهداف افق رسانه و در جهت تقويت توليدات مختلف نمايشي، مستند و انميشن صورت گرفته است.

- مدير موسسه رسانه هاي تصويري يکي از راه‌هاي ايجاد امنيت در سينما را به جز مبارزه با شبکه قاچاق، خريد مناسب حقوق ويدئويي آثار دانست. ابراهيم داروغه‌زاده همچنين گفت: ما در اين مدت روي فرهنگ خريد فيلم‌هاي غيرمجاز و مجاز کار کرديم و و اطلاعات مردم در اين حوزه افزايش پيدا کرد. همچنين آگاهي قانونگذاران و دوستاني که در قوه قضاييه و نيروي انتظامي بودند، افزايش يافت. در اين راستا موسسات ويدئو رسانه با کمک معاونت سينمايي قيمت فيلم‌ها را کاهش داد که موجب شد شبکه‌هاي مجاز افزايش پيدا کنند.

-محمدمهدي عسگر پور مديرعامل خانه سينما با اشاره به موفق بودن شيوه برگزاري جشن خانه سينما در سال گذشته ايجاد تغييرات اساسي در جشن دوازدهم سينماي ايران را با در نظر گرفتن محدوديت زماني غيرمحتمل دانست. همچنين امين تارخ دبير جشن از حضور 17 داور در بخش کوتاه و منوچهر شاهسواري مدير اجرايي جشن زمان نمايش فيلم‌ها را از ساعت 17 هر روز در خانه سينما اعلام کرد.

- سخنگوي شوراي عالي تهيه‌کنندگان هفته گذشته از حضور منوچهر شاهسواري و محمد بانکي به ترتيب به عنوان نماينده تهيه‌کنندگان در شوراي صدور پروانه ساخت و شوراي داوري خانه سينما خبر داد. منوچهر محمدي همچنين طرح مسائل روز سينماي ايران در جلسه اخير شوراي عالي تهيه‌کنندگان را مطرح کرد.

- فيلم سينمايي "فرزند خاک" محمدعلي باشه‌آهنگر که از چهارشنبه نهم مرداد در گروه سينمايي استقلال جايگزين "انعکاس" شده از شيوه تبليغاتي خاص و جديد بهره مي‌برد. علاقمندان از روز شنبه با روشن کردن بلوتوث تلفن همراه خود مقابل سينماهاي نمايش‌دهنده علاوه بر دريافت خبر و اطلاعات مربوط به سينماهاي نمايش‌دهنده و ...، تيزري از اين فيلم و نيز بخشي از موسيقي فيلم و تعدادي از بهترين عکس‌هاي آن را دريافت مي‌کنند.

همچنين لوح‌هاي فشرده چند رسانه‌اي اين فيلم در سراسر کشور به صورت رايگان و در تيراژ وسيع تکثير شده که حاوي تعدادي از عکس‌هاي منتخب صحنه و پشت صحنه فيلم، تيزرهاي آماده شده نهايي، پوسترهاي طراحي شده، بخش گزيده از موسيقي فيلم به همراه اطلاعات کامل، شناسنامه فيلم و ... است.

ديگر تغيير اکران جديد هم آنکه از چهارشنبه نهم مرداد فيلم "هميشه پاي يک زن در ميان است" کمال تبريزي در گروه سينمايي "قدس" جايگزين فيلم "تيغ‌زن" عليرضا داودنژاد شده است.

- نمايش "آتن - مسکو" با حضور ماهايا پطروسيان، هنگامه قاضياني و نگار عابدي شهريور و مهرماه در تالار اصلي مولوي به روي صحنه مي‌رود. کتايون فيض مرندي کارگرداني و طراحي اين نمايش را به عهده دارد که بازخواني مدرن ادوتيموز سولاکيدوست از نمايشنامه "سه خواهر" آنتوان چخوف است. با توجه به منتفي شدن حضور قاضياني در نمايش "بيدارخانه نسوان" حسين کياني، به نظر مي‌آيد اينبار حضور او در کنار بازيگراني برجسته چون پطروسيان و عابدي که وجهه‌اي خاص در تئاتر دارند مي‌تواند اتفاقي خاص محسوب شود.

- اصغر شاهوردي صدابردار آسيب ديده سينماي ايران با گذشت 9 ماه از سانحه رانندگي همچنان در بستر بيماري است. همسر وي با اشاره به نياز جديد وي به شوک مغزي، گفتاردرماني و ... ضمن قدرداني از محمدرضا دلپاک و محمدرضا جعفري‌جلوه به خاطر حمايت‌هايشان از تهيه‌کننده فيلم "چراغي در مه" گلايه کرد. 

- محمدعلي طالبي هم پس از رخشان بني اعتماد، رسول صدرعاملي و پوران درخشنده جوايز و يادگاري‌هاي خود را براي ثبت در تاريخ سينماي ايران به موزه سينما تحويل داد. از جمله آنها مي‌توان به جايزه جشنواره بين‌المللي حيدرآباد در سال 1997 براي فيلم "کيسه برنج"، فيل طلايي جشنواره بانکوک در سال 2000 به فيلم "بيد و باد"، دو جايزه زيتون طلا از جشنواره المپيا يونان و جوايزي از جشنواره‌هاي اوکراين، شيکاگو، برلين و ...  نام برد.

منبع : مهر