قاب‌هایی که هنوز از زنده‌یاد شکیبایی ندیده‌ایم
قاب‌هايي که هنوز از زنده‌ياد شکيبايي نديده‌ايم
مروري بر آثار به نمايش درنيامده خسرو شکيبايي شايد راهي تازه باشد تا از او گفتن کهنه و تکراري نشود و جايگاهي که در طول سه دهه بازيگري از آن خود کرده مورد تجزيه و تحليلي در خور قرار بگيرند.
اين روزها که هنوز يک هفته هم از درگذشت خسرو شکيبايي نگذشته مرور بر کارنامه سينمايي و تلويزيوني اين بازيگر فقيد به کرات از سوي روزنامه و رسانه‌هاي مختلف انجام شده است.
اين ميان پيدا کردن زواياي جديد براي گفتن و نوشتن و ياد کردن از شکيبايي به نظر هوشمندانه و در عين حال کاربردي‌تر مي‌آيد. راهي که کمک کند تا از او گفتن کهنه نشود و جايگاهي که در طول سه دهه بازيگري از آن خود کرده در آثار مکتوب مورد تجزيه و تحليلي در خور قرار گرفته و باقي بماند.
بازيگري که دوباره ديدن آثار برجسته‌اش بخصوص در اين روزها به ما يادآور مي‌شود که سينماي ايران کمتر توانست دستمايه لازم را براي تکرار نقاط اوج بازيگري وي در اختيارش بگذارد و اين کاستي در کيفيت فيلم‌هاي يک سال اخير شکيبايي و آثاري که به نمايش درنيامده‌اند، تا حدي خودنمايي مي‌کند.
"آشيانه سيمرغ" به کارگرداني شهرام اسدي تنها مجموعه‌اي است که اين بازيگر فقيد آماده پخش دارد. مجموعه روايتگر زندگي شيخ بهايي در سه مقطع کودکي، نوجواني و کهنسالي در 32 قسمت است که ساخت آن از اوايل دهه هشتاد بر اساس طرحي از محسن دامادي آغاز و در سال 84 به پايان رسيد.
قرار بود اين مجموعه سال 86 پخش شود که معاون سيما از حذف 15 قسمت و تبديل کردن آن به يک مجموعه 17 قسمتي به دليل رعايت نکردن برخي ضوابط و استانداردها و ريتم کند مجموعه خبر داد. در اين مجموعه علي نصيريان، خسرو شکيبايي، فاطمه گودرزي، دانيال حکيمي، سپنتا سمندريان، لادن مستوفي، کورش تهامي و رويا تيموريان بازيگران اصلي هستند.
نقش دوران کهنسالي شيخ بهايي را نصيريان بازي مي‌کند و شکيبايي و گودرزي نقش پدر و مادر او را بر عهده دارند. اين مجموعه هم اکنون در مرحله تدوين نهايي است و زمان دقيق پخش آن نامشخص است.
"شب" به کارگرداني رسول صدرعاملي يکي از آخرين حضورهاي شکيبايي است که در بيست و ششمين جشنواره فجر به نمايش درآمد. عزت الله انتظامي، خسرو شکيبايي و امين حيايي سه بازيگر اصلي اين فيلم هستند که موضوع آن به زائران حرم امام هشتم (ع) مي پردازد.
شکيبايي در اين فيلم با چهره پردازي خاص نقش سيدرضا سرايدار يک زائرسرا را بازي مي‌کند که تفکري خاص دارد که او را وامي دارد يک مجرم را براي زيارت حرم آزاد کند. نقشي خاص که حضور اين بازيگر را با توجه به شناسنامه و خاستگاه نقش و تلاشي که وي براي دور شدن از مولفه هاي آشناي بازيگري خود انجام مي دهد، برجسته مي‌کند.
اين فيلم از جشنواره فجر جايزه بهترين بازيگر مرد نقش اول را براي امين حيايي و جوايزي چون جايزه ويژه مجمع هنرمندان خراسان و معاونت فرهنگي اجتماعي شهرداري مشهد را به دست آورد. طبق آخرين خبرها قرار است اين فيلم اواسط پاييز به اکران عمومي در سينماهاي تهران در بيايد.
"حيران" به کارگرداني شاليزه عارفپور اولين فيلم بلند اين فيلمساز است که پيش از اين در کنار سينماگراني چون رخشان بني اعتماد، داريوش مهرجويي، محمدرضا هنرمند، عليرضا رئيسيان و ... حضور داشته است. فيلم داستان دختري روستايي به نام ماهي است که با حيران مهاجر جوان افغان آشنا مي‌شود و با وجود مخالفت خانواده با او ازدواج مي‌کند.
باران کوثري، مهرداد صديقيان، خسرو شکيبايي، فرهاد اصلاني، ژاله صامتي، فوژان عارفپور، محسن و پارسا مکاري و احمد ياوري شاد بازيگران اين فيلم هستند که با پايان مراحل فني هم‌اکنون آماده نمايش است و در فهرست فيلم‌هاي آماده نمايش اعلام شده از سوي معاونت سينمايي قرار دارد. زماني اکران اين فيلم هنوز مشخص نشده است.
"دوشيزه باران" به کارگرداني محمدعلي سليمان‌تاش داستان پسري جوان به نام سام است که پس از آشنايي با دختري به نام آناهيتا متوجه مي‌شود او فرزند کورش کبير است و همراه يکديگر به پاسارگاد مي‌روند. فريد بهنام، خسرو شکيبايي، جمشيد مشايخي، چکامه چمن‌ماه، رامتين خداپناهي، اميرحسين مدرس، مارال فرجاد، فخرالدين صديق شريف، شيوا خنياگر، مهران رجبي و انوشيروان ارجمند از بازيگران فيلم هستند.
اين فيلم با پايان مراحل فني قرار بود در بيست و ششمين جشنواره فجر به نمايش دربيايد که با محقق نشدن اين امر هنوز زماني مشخص براي اکران آن اعلام نشده است. تهيه کننده دو فيلم "حيران" و "دوشيزه باران" جهانگير کوثري است. سليمان‌تاش مقيم اروپاست و سال گذشته به ايران آمد تا نخستين تجربه فيلمسازي خود را کارگرداني کند.
"نسکافه داغ داغ" با نام قبلي "آهنگي براي مادربزرگ" ساخته محمدعلي قوي‌تن است. اين فيلم فضايي شاد و موزيکال دارد و داستان آن درباره زني جوان به نيکتا است که به گويندگي برنامه‌هاي عروسکي علاقه دارد، اما همسرش که يک کارخانه عروسک سازي را اداره مي‌کند با او مخالفت مي‌کند. او به کمک استاد خود آقاي بندري با نقش آفريني خسرو شکيبايي راه حلي تازه پيدا مي کند.
در اين فيلم يکتا ناصر، خسرو شکيبايي، افسانه چهره‌آزاد، داود اکراميان، السا سحرخيز و محمد اللهياري بازي مي‌کنند. اين فيلم قرار بود سال گذشته به نمايش دربيايد که محقق نشد و در آن يکتا ناصر نقش پيرزني 75 ساله را ايفا مي‌کند. قرار است اين فيلم پس از پايان اکران "هميشه پاي يک زن در ميان است" در گروه سينمايي قدس به نمايش دربيايد.
"دلشکسته" به کارگرداني علي رويين‌تن نخستين تجربه کارگرداني وي و داستان دختري به نام نفس است که در دانشگاه با مشکلات عاطفي روبرو مي‌شود. فريبا کوثري، آفرين عبيسي، اکبر عبدي، خسرو شکيبايي، شهاب حسيني، بيتا بادران، رضا رويگري، شقايق فراهاني و مجيد مشيري بازيگران اين فيلم هستند.
اين فيلم در بخش ميهمان بيست و ششمين جشنواره فيلم فجر و همچنين براي اعضا انجمن روزنامه نگاران مسلمان به نمايش درآمد و آماده اکران است ولي هنوز زماني دقيق براي نمايش عمومي آن اعلام نشده است.
"دايناسور" به کارگرداني پرويز شيخ‌طادي داستان هنرمندي سرشناس به نام خوشنويس است که تصميم مي‌گيرد چک بي‌محل تهيه‌کننده خود را با زور اسلحه از بانک نقد کند. خسرو شکيبايي، جهانگير الماسي، ميرطاهر مظلومي، رويا افشار، شقايق فراهاني، مرتضي ضرابي، رضا فيض نوروزي، رضا توکلي، شيرين بينا، احمد پورمخبر و زهره مجابي از بازيگران اصلي اين فيلم هستند.
شکيبايي در اين فيلم طنز نقش اصلي کاراکتر خوشنويس را بازي مي کند. "دايناسور" در حوزه هنري به نمايش درآمد و خود را براي رقابت در جشنواره بيست و هفتم فجر آماده مي کند. فيلمي که کارگردانش معتقد است: يک طنز اجتماعي سياسي و متفاوت با طنزهايي است که تا به حال در سينماي ايران توليد شده و پرفروش خواهد شد.
"ستاره بود" به کارگرداني فريدون جيراني شخصي‌ترين فيلم اين سه‌گانه است که به زندگي ستاره‌اي قديمي مي‌پردازد که فراموش شده و پس از مرگ، بازيگران قديمي سعي مي‌کنند او را به ياد آورند. ستاره‌اي که فقدانش را يک همراز قديمي که حالا سرايدار تئاتر لاله زار است (خسرو شکيبايي) پر مي‌کند.
شخصيت سرايدار در واقع عاشق قديمي اين بازيگر است که بودن در کنار او و مرور گذشته‌هاي دور را بر هر چيز ترجيح داده و تاريخ مصور ستاره قديمي است. هر کدام از بخش‌هاي اين سه‌گانه سرنوشتي خاص پيدا کرده و از اکران متعارف به دور ماندند. حميد اعتباريان تهيه‌کننده اين سه‌گانه پس از فوت شکيبايي اعلام کرده در صورت توافق با صدا و سيما يکي از فيلم‌هاي به نمايش درنيامده وي از تلويزيون پخش مي شود.
خسرو شکيبايي سحرگاه جمعه 28 تيرماه بر اثر ايست قلبي در سن 64 سالگي چشم از جهان فروبست. نام و يادش جاويد ...