تب؛ عارضه ای مفید
تب؛ عارضه اي مفيد
تب به دلايل مختلفي ايجاد مي شود. عفونت هاي ويروسي و باكتريايي از عوامل اصلي ايجاد تب هستند. اين ميكروارگانيسم ها با ابتلاي افراد به بيماري هايي نظير سرماخوردگي، گوش درد ، گلودرد ، اسهال و استفراغ باعث تب مي شوند.
علت تب در بيش از 90 درصد موارد، عفونت هاي ويروسي است و احتياج به درمان خاصي ندارد. گاهي هم تب به دنبال تداخلات دارويي و گرمازدگي ايجاد مي شود.
هنگامي كه بدن به مقابله با ويروس ها و باكتري ها مي پردازد، تب نشانه ي خوبي است. تب توليد گلبول هاي سفيد خون را تحريک مي كند. اين سلول هاي خوني با ويروس ها مقابله مي كنند.
همچنين، تب مقدار آهن خون را كه ماده اي لازم و حياتي براي بقاي ويروس ها و باكتري هاست، پايين مي آورد. به علاوه، بسياري از ويروس ها و باكتري ها در درجه حرارت بالاي بدن، براي توليد مثل با مشكل روبرو مي شوند، در نتيجه تعداد آنها كاهش مي يابد.
امروزه بسياري از پزشكان پايين آوردن تب را توصيه نمي كنند، مگر آنكه كودك را با مشكل مواجه كند.
بسياري از پزشكان توصيه مي كنند كه به كودكان تب دار داروهايي نظير استامينوفن و ايبوبروفن داده شود. هر دو اين داروها به طور مساوي در كاهش تب مؤثرند، اما داروي ايبوبروفن براي كودكان كمتر از 6 ماه توصيه نمي شود،زيرا اين دارو هرچند كه تب را در عرض يك ساعت پايين مي آورد، ولي مشكلات گوارشي در كودك ايجاد مي كند. به خاطر داشته باشيد كه حتي برخي از داروهاي كم خطر مانند استامينوفن ممكن است در كودك شما عارضه ايجاد كنند. آسپيرين در كودكان بايد با احتياط بسيار به كار رود، زيرا عامل ايجاد بيماري نادر، ولي كشنده ي سندرم ري (Reye’s Syndrome)است كه به آسيب شديد مغزي و حتي مرگ در آنها مي انجامد.
هرچند بسياري از كودكان با درجه ي حرارتي حدود 3/38 درجه ي سانتي گراد بداخلاق و تحريك پذير مي شوند، گروهي ديگر با يك تب متوسط ممكن است بيمار هم به نظر نرسند.
به طور کلي، هنگامي كه كودك تب مي كند، ضربان قلب او بالا مي رود، سريع تر نفس مي كشد و به مايعات بيشتري احتياج دارد. اين موارد در مجموع باعث مي شود كه او احساس بيماري و پريشاني كند. تب خفيف اين مشكلات را به وجود نمي آورد.
حتي در افراد سالم درجه ي حرارت بدن از شخصي به شخص ديگر متفاوت است. درجه ي حرارت بدن حتي در يك كودك در طول روز تغيير مي كند. درجه حرارت بدن در صبحگاه به كمترين حد خود مي رسد و هنگام عصر بالا مي رود. اين تغييرات درجه حرارت بدن، تقليد كننده تغييرات چرخه ي زيستي طبيعي است.
اگر تب كودك شما بيش از يك روز طول كشيد، دماي بدن او را با ذكر ساعات اندازه‌گيري، ثبت كنيد و در ساعات مختلف درجه حرارت بدن او را با هم مقايسه كنيد. حد نهايي درجه حرارت طبيعي دهان در حدود 37 و مقعد 5/37 درجه ي سانتي گراد است.اندازه گيري درجه حرارت بدن و خواندن درجه به ظاهر ساده، ولي تفسيرش مشكل است. آيا واقعاً كودك شما بيمار است يا اينكه پوشيدن لباس هاي ضخيم درجه حرارت بدن او را بالا برده است؟ شايد هم او به طور طبيعي از بقيه همسالان خود گرم تر است.
كودكي كه به نظر سالم مي آيد و خودش هم اظهار ناراحتي نمي كند و بي قرار نيست، اگر درجه حرارت بدنش در حدود 2/37 درجه سانتي گراد شد، جاي نگراني نيست.
تشنج ناشي از تب در 3 تا 4 درصد كودكان 9 ماهه تا 5 ساله اتفاق مي افتد. شيوع اين تشنج ها در پسران بيشتر است و چند دقيقه به طول مي انجامد. هرچند تشنج ها بسيار خطرناك به نظر مي رسند، باعث صدمه به كودك نمي شوند.
مكانيسم دقيق اين تشنج ها شناخته شده نيست، اما پزشكان معتقدند بيشتر زماني اتفاق مي افتند كه در ساعات اوليه شروع تب، درجه حرارت بدن به سرعت بالا رود.
اگر كودك شما دچار تشنج ناشي از تب شد، چشم هايش به سمت بالا حركت كرد، اندامش سفت شد و حركات پرشي در تمام بدنش مشاهده شد، سريعاً با اورژانس تماس بگيريد يا او را به نزديك ترين مركز درماني برسانيد.
اينكه تشنج به دنبال تب رخ داده يا علل ديگري باعث آن شده اند، نياز به ارزيابي دقيق پزشكي دارد.
گفته مي شود تنها در يك سوم از كودكاني كه تشنج ناشي از تب را تجربه كرده اند، در طول يك سال بعدي باز هم اين عارضه به سراغشان مي آيد.
نكته ديگر اينكه، بيشتر كودكاني كه دچار تشنج هاي پياپي ناشي از تب مي شوند، رشد و تكامل طبيعي خواهند داشت.
*مطالب مرتبط:
توصيه هايى براى مقابله با تب كودكان