تبیان، دستیار زندگی
تشنج ناشی از تب، نوعی از تشنج است که با تب های بالاتر از 39 درجه سانتیگراد در ارتباط است. تب نیز به علت وجود یک کانون عفونی در بخشی بجز از مغز است. تشنج ناشی از تب اغلب در کو...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

تب و تشنج در کودکان

تشنج ناشی از تب، نوعی از تشنج است که با تب های بالاتر از 39 درجه سانتیگراد در ارتباط است. تب نیز به علت وجود یک کانون عفونی در بخشی بجز از مغز است. تشنج ناشی از تب اغلب در کودکان شش ماهه تا پنج ساله اتفاق می افتد و علیرغم وحشتناک بودن، اغلب اوقات چندان جدی و خطرناک نیست.

این تشنج معمولاً با افزایش ناگهانی درجه حرارت بدن شروع می شود و اغلب در آغاز ، یک بیماری تب دار دیده می شود و معمولاً در ارتباط با عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی مثل سرماخوردگی است. کوکان نسبت به تشنج بسیار مستعد هستند زیرا سیستم مغزی و عصبی آنها هنوز بالغ و کامل نشده است. تشنج ناشی از تب به صورت تونیک – کلونیک و ژنرالیزه است.

نخستین مرحله تشنج معمولاً در حدود نیم دقیقه طول می کشد و علائم آن عبارت اند از:

- کاهش هوشیاری؛

- سفتی بدن و اندام؛

- قطع تنفس برای حدود 30 ثانیه، بعد از این زمان وقتی تنفس مجدداً شروع می شود ممکن است بسیار سطحی باشد؛

- دفع ناخودآگاه ا

درار یا مدفوع ؛

مرحله دوم اغلب کمتر از پنج دقیقه طول می کشد.

در مرحله دوم کودک هنوز بیهوش است و این علائم دیده می شوند:

- پرش اندام ها یا صورت

- برگشت چشم ها به بالا

پس از اتمام فاز دوم، کودک به هوش می آید و سپس ممکن است برای یک تا دو ساعت به خواب رود. هنگام بیدارشدن ممکن است گیج، خواب آلود و تحریک پذیر باشد.

آیا مشورت با پزشک لازم است؟

اگر کودک شما تشنج کرده و یا درجه حرارت بدن وی بالای 39 درجه است سریعاً با پزشک تماس بگیرید.

نخستین اقداماتی که شما می توانید انجام دهید:

- اگر درجه حرارت بدن کودک شما بالاست سعی کنید به کمک یک اسفنج مرطوب وی را خنک کنید. همچنین می توانید از شربت استامینوفن استفاده کنید؛ با پایین آمدن درجه حرارت بدن ، از بروز تشنج پیشگیری می شود، اگر کودک مبتلا به تشنج شد، او را به یک سمت خوابانده و یک بازوی او را زیر سرش قرار دهید؛

- حتی در صورت بروز تشنج باز هم سعی کنید درجه حرارت بدن کودک را پایین بیاورید تا از تشنج مجدد جلوگیری کنید.

- با پزشک مشورت کنید.

اقداماتی که پزشک انجام می دهد:

- پزشک نخست کودک را به دقت معاینه می کند تا مطمئن شود که علائم مننژیت یا عفونت دیگری وجود دارد یا خیر.

- برای یافتن علت تب ، نمونه گیری از حلق، آزمایش خون و ادرار و گرفتن مایع نخاع لازم است

- پزشک توصیه های لازم برای مقابله با حملات بعدی احتمالی تشنج را می کند. همچنین برای کم کردن طول مدت تنشج های احتمالی بعدی "دیازپام" تجویز می شود تا در صورت لزوم از طریق مقعد کودک مصرف شود.

پیش آگهی

در حدود یک سوم کودکانی که یک حمله تشنج به دنبال تب داشته اند، ظرف شش ماه آینده مبتلا به یک حمله مجدد می شوند. اکثریت کودکانی که تشنج به دنبال تب داشته اند، در درازمدت هیچ مشکلی پیدا نمی کنند و تعداد اندکی ممکن است در آینده مبتلا به صرع شوند.

صرع (epilepsy)

حملات تشنجی مکرر که صرع نامیده می شود، از هر 200 کودک در یک نفر اتفاق می افتد. در طی یک حمله صرع امواج مغزی، مختل و نامنظم می شوند. در نتیجه اختلال هوشیاری و گاه حرکات کنترل نشده رخ می دهد. به غیر از صرع علل متعدد دیگری نیز برای تشنج وجود دارد که یکی از آنها تب بالاست. یک تشنج واحد و منفرد علامت ابتلاء به صرع نیست.

گاه علت صرع وجود یک اختلال ساختمانی در مغز است اما در اغلب موارد هیچ علت خاصی یافت نمی شود. در برخی از کودکان مبتلا، حملات تشنجی به دنبال یک محرک حسی مثل نورهای درخشان و شدید بروز می کنند و در برخی دیگر هیچ عامل شروع کننده ای وجود ندارد.

علائم:

انواع مختلفی از تشنج های صرعی تاکنون شناخته و تعریف شده است. در بچه ها تشنج های تونیک – کلونیک شایعتر است، بیشتر از سه چهارم کودکان مبتلا به صرع ، از این نوع تشنج رنج می برند، صرع کوچک یا ابسانس دومین نوع شایع صرع ( epilepsy) در کودکان است.

علائم عمده این دو نوع صرع به ترتیب زیر هستند:

تشنج تونیک – کلونیک:

- تحریک پذیری یا رفتارهای غیرعادی به مدت چند دقیقه پیش از بروز تشنج.

- اسپاسم و انقباض عضلات که 30 ثانیه طول می کشد و کودک در طی آن بیهوش شده و به زمین می افتد و تنفس نامنظم می شود.

- حرکات پرشی اندام ها یا صورت که می تواند از 20 ثانیه تا چند ساعت طول بکشد. در این مرحله ممکن است کودک زبانش را گاز بگیرد و کنترل مثانه یا روده را از دست بدهد.

- پس از آنکه تشنج متوقف شد، ممکن است کودک تا چند دقیقه و به ندرت تا ده دقیقه بیهوش باقی بماند.

- بعد از بازگشت هوشیاری کودک معمولاً گیج است و سردرد دارد و ممکن است به خواب رود.

تشنج ابسانس:

در طی این نوع حمله تشنجی کودک برای 10 تا 15 ثانیه هوشیاری خود را از دست می دهد و به فضا خیره می شود و فعالیت های معمول وی متوقف می شود اما به زمین نمی افتد.

- پس از بازگشت هوشیاری ، کودک چیزی از حمله خود به یاد نمی آورد.

فرمی از اپی لپسی است که کمتر شایع است. صرع نسبی خوش خیم که سبب حرکات پرشی در یک سمت از صورت یا یک اندام می شود. همچنین هوشیاری نیز ممکن است مختل شود. در اغلب موارد کودک مبتلا به یک نوع صرع است ، با این حال برخی کودکان مبتلا به انواع پیچیده تر اپی لپسی هستند که ترکیبی از دو یا چند نوع مختلف است.

اقداماتی که شما می توانید انجام دهید:

- اگر کودک دچار یک تشنج تونیک – کلونیک شده او را به یک سمت بخوابانید و سرش را همسطح یا پایینتر از بدنش قرار دهید. هرگز چیزی را با فشار میان دندانهایش قرار ندهید تا از گاز گرفتن زبانش جلوگیری کنید

- در مورد سایر انواع تشنج کودک را در یک محل آرام بنشانده و صبر کنید تا تشنج کاملاً برطرف شود و کودک هوشیار شود.

سپس به آرامی با او صحبت کنید و به او آرامش خاطر بدهید. از زدن یا تکان دادن کودک برای متوقف کردن تشنج خودداری کنید.

اگر کودک تاکنون یک تشنج تونیک – کلونیک نداشته و نخستین باری است که به این نوع حمله دچار می شود، به سرعت کودک را به نزدیکترین بیمارستان برسانید. همچنین اگر اختلال هوشیاری کودک بیشتر از ده دقیقه طول بکشد باید کودک را هر چه سریعتر به بیمارستان برسانید. هر چند سایر انواع حملات چندان جدی نیستند، با این حال حتماً با پزشک مشورت کنید و او را در جریان حملات بعدی قرار دهید.

اقداماتی که پزشک انجام می دهد:

1- پزشک نخست از شما سؤالاتی در مورد رفتارها و علائم کودک [ قبل، در طی و بعد از حمله تشنج ] می پرسد. برای مشخص کردن عوامل محرک احتمالی، ممکن است از شما خواسته شود تا دقیقاً نوع فعالیت کودک را هنگام بروز حمله مشخص کنید؛

2- یک نوار مغزی الکتروآنسفالوگرام از کودک گرفته می شود تا به تشخیص نوع صرع کمک کند؛

3- انجام mri مغزی ممکن است برای تشخیص ناهنجاری های ساختمانی مغز لازم باشد؛

4- انجام آزمایش خون ضروری است.

درمان:

کودکان مبتلا به صرع ، نیاز به مصرف منظم داروی ضد تشنج دارند. این داروها معمولاً به مدت دو تا چهار سال بعد از آخرین حمله تشنج ادامه می یابند و سپس می توان به تدریج ظرف چند ماه آنها را قطع کرد. اگر حملات صرع با دارو کنترل نشوند و همچنین mri یک ضایعه مغزی را نشان دهد، ممکن است جراحی (خیلی به ندرت) مورد بررسی قرار بگیرد.

پیش آگهی:

پیش آگهی صرع بسته به نوع آن متفاوت است. بیشتر از سه چهارم کودکان به مبتلا به صرع "تونیک – کلونیک" که به مدت دو سال حمله ای نداشته اند، عود نخواهند داشت. اغلب کودکان مبتلا به صرع نسبی خوش خیم، خود به خود خوب می شوند و بعد از بلوغ احتیاج به مصرف دارو ندارند. پیش آگهی صرع کوچک ( ابسانس) مبهم و نامعلوم است . اغلب کودکان، حتی کودکانی که مشکلشان حل نشده، هیچ ناتوانی و معلولیتی از نظر ذهنی پیدا نمی کنند و می توانند به مدارس معمولی بروند و در اغلب فعالیت های ورزشی شرکت کنند.

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.