مراقبت از ناخن‌ها
مراقبت از ناخن‌ها
ناخن‌ها عملكردهاي مهمي دارند، براي مثال در گرفتن اشيا به ما كمك كرده و از بافت انگشتان دست و پا حمايت مي كنند و البته مي توانند جذاب و زيبا باشند.
ناخن‌ها همچنين نشان دهنده عادات شخصي و بهداشتي افرادند. معمولاً خانم‌ها بيشتر از آقايان به ظاهر و زيبايي ناخن‌هاي خود اهميت مي دهند و پول و زمان زيادي را براي نگهداري و زيبا كردن ناخن هايشان صرف مي كنند، اما صرف نظر از زيبايي ظاهر، ناخن‌ها عملكردهاي بسيار مهمي دارند و اغلب وضعيت بهداشت عمومي ما را بازگو مي كنند.
اختلالات و بيماري‌هاي ناخن مي توانند روي توانايي ما در گرفتن و نگه داشتن چيزهاي ظريف و كوچك و همچنين روي شكل راه رفتن و احساس لامسه ما تأثيرگذار باشند.
مشكلات ناخن معمولاً با افزايش سن بيشتر مي شود و در شمار زيادي از افراد مسن مي توان اين مشكلات را مشاهده كرد. اين مشكلات معمولاً عبارتند از: عفونت‌هاي قارچي، افزايش ضخامت ناخن با بالا رفتن سن و مشكلات گردش خون.
ناخن از قسمت هاي مختلفي تشكيل شده است:صفحه ناخن: قسمت قابل مشاهده ناخن روي انگشتان دست و پا
بستر ناخن: پوست قرار گرفته در زير صفحه ناخن
ماتريكس: قسمت زير كوتيكول كه زير پوست مخفي شده و ناخن از آنجا رشد مي كند.
لانولا: قسمتي از ماتريكس كه سفيد رنگ و شبيه هلال ماه است و در ريشه ناخن قرار گرفته و معمولاً در انگشت شست واضح‌تر است.
كوتيكول: پوست نازك ريشه ناخن كه روي ناخن را مي پوشاند.
چين‌هاي ناخن: چين‌ها و فرو رفتگي‌هاي پوست كه ناخن را در بر گرفته و در 3 طرف آن را حمايت مي كنند.
ناخن‌ها توسط سلول هاي زنده پوست انگشتان ساخته مي شوند و اساساً از كراتين ساخته شده‌اند كه يك پروتئين سخت است كه در پوست و مو يافت مي شود.
ناخن‌ها از ماتريكس رشد مي كنند و همچنان كه سلول هاي پيرتر به طرف بيرون رشد مي كنند، توسط سلول‌هاي جوان تر جايگزين مي شوند. سلول‌ها متراكم بوده و به شكل پهن و گسترده رشد مي كنند. ناخن دست سريع تر از ناخن پا رشد مي كند.
همچنين رشد ناخن‌ها در تابستان سريع‌تر از زمستان است. ناخن‌هاي دست غالب (راست و چپ) سريع تر رشد مي كنند و سرعت رشد ناخن در مردان بيش از زنان است. البته اين موضوع احتمالاً در حاملگي و سنين بالا صادق نيست.
رشد ناخن با بيماري اختلال هورموني و روند پيري تحت تأثير قرار مي گيرد. سرعت متوسط رشد ناخن حدود 1/0 ميليمتر در روز است كه البته به سن، موقع سال، ميزان فعاليت و توارث ارتباط دارد.
اختلالات شايع ناخن
اختلالات ناخن حدود 10 درصد مشكلات پوست را تشكيل مي دهد. ناخن‌ها معمولاً در معرض آسيب‌هاي مختلفي قرار دارند. بيشتر ما تجربه بستن در روي ناخن‌ها يا فرو رفتن ناخن در بستر يا عفونت هاي كوچك ناخن را داشته‌ايم.
گاهي آسيب هاي ناخن‌هاي انگشتان پا از كفش هاي تنگ يا فعاليت‌هاي ورزشي ناشي مي شوند و بيشتر وقت ها اين آسيب‌ها خود به خود بهبود مي يابند. آسيب‌هاي شديدتر و جدي‌تر ناخن نياز به درمان دارند. علائم نشان دهنده مشكل ناخن عبارتند از: ايجاد تغييراتي در رنگ يا شكل ناخن، تورم پوست اطراف ناخن‌ها، درد و وجود دراز مدت خطوط سياه يا سفيد.
نقاط سفيد، نقاط كوچك و نيمه گردي هستند كه از آسيب به ماتريكس ناخن‌ها، يعني جايي كه ناخن از آن محل رشد مي كند ناشي مي شوند. اين نقاط معمولاً مشكلي ايجاد نكرده و نبايد نگران‌كننده باشند و خود به خود خوب مي شوند. نقاط سفيد خيلي شايعند و معمولاً كاملاً رفع مي شوند.
خونريزي‌هاي splinter(خطي):
خرابي در عروق بستر ناخن مي تواند سبب ايجاد خطوط عمودي زير صفحه ناخن شود. اين خطوط توسط آسيب به ناخن يا بعضي از داروها و بيماري ها ايجاد مي شوند.
ناخن‌هاي فرو رفته در گوشت:
در گوشه ناخن كه به سمت پوست باز مي گردد ايجاد مي شود. ناخن‌هاي بزرگ پا معمولاً بيشتر دچار اين حالت مي شوند. كفش تنگ و... مي توانند سبب ايجاد اين حالت شوند. اين حالت مي تواند خيلي دردناك بوده و گاهي سبب عفونت شوند.
عفونت هاي قارچي:
اغلب سبب جدا شدن صفحه ناخن از بستر آن مي شود. دبري‌ها (سفيد، سبز، زرد يا سياه) مي توانند سبب تغيير رنگ بستر ناخن شوند. ناخن‌هاي پا بيشتر دچار عفونت هاي قارچي مي شوند زيرا بيشتر در محيط گرم و مرطوب قرار مي گيرند.
عفونت هاي قارچي تقريباٌ 50 درصد مشكلات ناخن را تشكيل مي دهند و ممكن است درمان آنها مشكل باشد. عفونت هاي كانديدايي يا مخمري در ناخن‌هاي دست شايعند، به خصوص اگر دست‌ها هميشه در آب باشند يا شخص ديابت داشته باشد.
عفونت هاي باكتريال:
سبب قرمزي، تورم و درد در پوست دور ناخن مي شوند. شايع ترين علت اين عفونت ها ضربه و ... به پوست اطراف ناخن است. همچنين مواجهه زياد با آب يا مواد شيميايي مي توانند سبب اين حالت شوند.
تومورها و زگيل ها:
مي توانند در هر قسمتي از ناخن ديده شوند. صفحه ناخن مي تواند در اثر رشد يك تومور يا زگيل نابود شود. زگيل‌ها عفونت هاي ويروسي هستند كه پوست اطراف يا زير ناخن را گرفتار مي كنند و مي توانند دردناك باشند و در كار دست محدوديت ايجاد كنند و معمولاً از فريز كردن يا مواد شيميايي براي درمان استفاده مي شود.
كيست هاي موسيني:
پاپول‌هاي پر از مايع ژلاتيني روشن هستند كه مي توانند در ريشه ناخن ديده شوند و مي توانند دردناك باشند و سبب صدمه و تغيير شكل ناخن شوند و بايد آنها را برداشت.
نقاط تيره:
بايد حتما توسط يك متخصص پوست معاينه شوند تا از بدخيم نبودن آنها اطمينان حاصل شود. پسوزياريس نيز يك بيماري پوستي است كه مي‌تواند ناخن‌ها را درگير كند.
مراقبت از ناخن‌ها
جويدن ناخن يك مشكل شايع به خصوص بين بچه‌هاي كوچك است. ناخن جويدن نه تنها ظاهر بد شكلي به ناخن‌ها مي دهد، بلكه راه خوبي براي انتقال عفونت ها و ارگانيسم‌هاي مختلف از ناخن به دهان و برعكس است. براي ترك اين عادت مي توان از بد طعم يا آغشته كردن انگشتان به مايعات بد مزه استفاده كرد.
بيشتر مشكلات و بيماري هاي ناخن از مراقبت نامناسب آنها ناشي مي شوند و براي جلوگيري از مشكلات ناخن بايد مراقب بهداشت ناخن‌ها بود و نكات زير را به خاطر داشت:
- ناخن‌ها را تميز و خشك نگهداريد. اين كار سبب جلوگيري از تجمع ميكروارگانيسم‌ها در زير ناخن مي شود.
- اگر ناخن‌هاي پا كلفت هستند و چيدن آنها مشكل است، ابتدا پنجه پاها را براي 5 دقيقه در
آب نمك گرم قرار دهيد (يك قاشق چايخوري نمك در يك ليتر آب گرم) مي توانيد از كرم اوره كه ناخن‌ها را نرم مي كند نيز استفاده كنيد.
- ناخن‌ها را بايد به صورت افقي و صاف گرفت و در گوشه‌ها فقط كمي به آنها انحنا داد. از ناخن گير تيز براي گرفتن ناخن‌ها استفاده كنيد.
- از جويدن ناخن خودداري كنيد و كوتيكول ناخن را از بين نبريد.
- از بيرون كشيدن ناخن فرو رفته در پوست خودداري كنيد، به‌خصوص اگر قبلاً زخم يا عفوني شده‌اند و براي درمان از يك متخصص پوست كمك بگيريد.
- هر گونه تغيير در ناخن‌ها را به پزشك خود اطلاع دهيد. تغييرات ناخن‌ها، تورم و درد مي توانند علائمي از يك مشكل جدي باشند.
*مطالب مرتبط :