سبزي ها خطر ديابت را کاهش مي دهند
اما ميوه ها خير

مطالعات جديد نشان مي دهد که مصرف زياد سبزي ها( که منابع غني از فيبرها، آنتي اکسيدان ها، و منيزيم مي باشند) مي توانند خطر پيشرفت بيماري ديابت نوع 2 را، چيزي در حدود 30 درصد کاهش دهند.

از سوي ديگر، بر طبق مطالعه اي که بر روي 64191 زن چيني ميانسال انجام شد، مشخص شد که افزايش مصرف ميوه ها، هيچ اثر مفيدي بر روي اين بيماري ندارد.

اين مقاله که توسط "راکوئل ويلگاس" از مرکز اپيدميولوژي "وندربيلت" نوشته شده است، اطلاعات متفاوتي را درباره ي رابطه ي مصرف ميوه ها و سبزي ها با بيماري ديابت نوع 2 جمع آوري مي کند.

در اين مطالعه، ديده شد که دريافت بيشتر سبزيجات غني از فيبر، آنتي اکسيدان ها و منيزيم با نمايه(انديس) گليسمي پايين، با کاهش خطر بيماري ديابت نوع 2 در ارتباط مي باشد.

اين مقاله که با همکاري محققين "انستيتو سرطان شانگهاي" و "مرکز تحقيقات و درمان ديابت در ناشويل" صورت گرفت، زناني با گروه سني بين 70- 40 سال را مورد ارزيابي قرار داد. با استفاده از يک پرسشنامه بسامد غذايي مشخص شد که ميانگين مقدار ميوه و سبزي که آن ها در طول يک روز مصرف مي کردند، به ترتيب حدود 4/239 و 0/236 گرم بود.

مقدار دريافت مواد غذايي يک بار در ابتداي آزمايش تخمين زده شد و بار ديگر حدود 4 سال و 6 ماه بعد اين ارزيابي تکرار شد.

به منظور مطالعه بهتر و دقيق تر، سبزيجات به 5 گروه( برگ سبزها، برگ زردها، گوجه فرنگي ، پياز و غيره) و ميوه ها به 3 گروه( مرکبات، هندوانه و غيره) دسته بندي شدند.

مصرف بيشتر سبزيجات( به طور ميانگين حدود 428 گرم در روز) در مقايسه با مصرف کم تر آن( به طور ميانگين در حدود 5/121 گرم در روز) موجب کاهش خطر پيشرفت اين بيماري در حدود 28 درصد شد.

در اين تحقيق، وزن يک فنجان گل کلم پخته حدود 50 گرم و يک سيب متوسط حدود 140 گرم در نظر گرفته شد.

از سوي ديگر، ارتباطي بين مصرف انواع ميوه ها و يا حتي نوع خاصي از آن ها با کاهش خطر پيشرفت بيماري ديابت نوع 2ديده نشد.

محققين توضيح مي دهند که: مکانيسم چگونگي تاثير سبزيجات بر ميزان جذب قند خون (گلوکز) هنوز به طور کامل مشخص نشده است؛ اما ممکن است اين اثر به دليل وجود مقادير بالاي آنتي اکسيدان ها، فيبرها، منيزيم و يا نمايه(انديس) گليسمي پايين در سبزيجات باشد.

اين مقاله، مقالات قبلي را که ارتباط سودمند بين دريافت ويتامين E و C و بيماري ديابت نوع 2 را مطرح کرده بودند، تاييد کرد؛ چرا که ارتباط مفيد بين مصرف ويتامين C، ويتامين E، کاروتن و فيبر با بيماري ديابت نوع 2 گزارش شد؛ اما اين سودمندي در مورد منيزيم واضح و مشخص نبود.

با توجه به اين مطالب، مي توان فهميد که اثر مفيد مصرف سبزيجات بر روي کاهش خطر پيشرفت بيماري ديابت نوع 2، فقط به دليل وجود آنتي اکسيدان ها، ويتامين ها، منيزيم يا فيبرها نمي باشد. در سبزيجات، ترکيبات ديگري مانند: فيتات ها، ليگنان ها و ايزوفلاون ها نيز يافت مي شوند که مي توانند داراي اثرات "فزاينده" و يا "همکاري کننده" بر روي کاهش خطر ديابت نوع 2 داشته باشند.

البته اين مطالعه داراي محدوديت هايي نيز بود که مهم ترين آن ها "پرسشنامه بسامد غذايي"(زيرا ممکن بود در يادآوري مقاديري که مصرف مي کردند دچار اشتباه شوند) و افرادي که رژيم هاي خود را تغيير داده بودند( زيرا ديابت پنهان در آن ها تبديل به ديابت نوع 2 شده بود) بود. علاوه بر موارد ذکر شده، اين مطالعه تنها بر روي زنان چيني انجام شده بود که موجب مي شد، نتوانند نتايج اين تحقيق را به ديگر جمعيت ها عموميت بخشند.

با اين که اين مقاله موجب شد تا شواهد مربوط به ارتباط مفيد بين دريافت سبزيجات و کاهش خطر پيشرفت بيماري ديابت نوع 2 مستحکم تر از قبل شود، ولي چگونگي اين رابطه ها به طور کامل مشخص نشد.

مريم مراديان نيري- کارشناس تغذيه