اعتراضات دانشجویان برای دستگیری امام در 15 خرداد
قیام 15 خرداد "روز آدمكشي و ستمگري شاه"
نخستين واكنش به دستگيري امامخميني ازسوي دانشجويان دانشكده كشاورزي کرج صورت گرفت. آنها دست به تظاهرات زده و درپايان اعلاميه‌اي در پشتيبانياز امام خميني قرائت كردند كه در آن آزادي فوري ايشان درخواست شده بود. ساواك يكياز عوامل اصلي اين مراسم را، از اعضاي سابق فدائيان اسلام و از نزديكان نوابصفوي دانست كه «داراي احساسات مذهبي بوده است.»
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
تاریخ :
شنبه 1397/03/19
در پی دستگیری امام خمینی در نیمه شب 15 خرداد 1342، مردم در سراسر کشور در اعتراض به این اقدام رژیم پهلوی و در اعلام حمایتی همگانی، دست به تظاهرات زدند. طولی نکشید که همه شهرهای ایران صحنه درگیری مردم با ماموران رژیم پهلوی شد.
صبح روز پانزدهم خرداد، مردم قم و برخی از شهر‌هااز دستگیری آیت الله خمینی مطلع شده و دست به اعتراض دامنه‌داری زدند. در تهران، دانشجویان دانشگاه تهران، کلاس‌ها را تعطیل کردند و به تظاهرات مردم پیوستند. بارفروشان نیز از مرکز شهر به حرکت درآمده و به تظاهرکنندگان ملحق شدند. تظاهرکنندگان که لحظه به لحظه به تعدادشان افزوده می‌شد، درصدد اشغال مراکز مهم دولتی و حکومتی از قبیل کاخ مرمر، اداره رادیو، اداره تسلیحات ارتش و غیره بودند. بازاریان نیز با تعطیلی بازار و تجمّع در مساجد و یا با پیوستن به تظاهرکنندگان، اعتراض صریح خود را اعلام کردند.
نکته قابل توجه این بود که تمام اقشار اجتماعی با حضور در میدان مبارزه، به بازداشت شبانه امام خمینی واکنش نشان دادند. دانشجویان نیز یکی از این اقشار بودند که به سرعت مبارزات خود را ساماندهی کردند. در این میان، دانشجویان کرج نیز به صف مبارزه پیوستند.
مأموران نظامی که در نقاط مرکزی و حساس شهرهای قم و تهران مستقر بودند به روی تظاهرکنندگان تیراندازی کردند. معترضین نیز با چوب و سنگ به دفاع از خود برخاستند. تظاهرات در آن روز و دو روز بعد نیز ادامه یافت و تعدادی از مردم کشته و مجروح شدند. فجیع‌ترین حادثه، قتل عام دهقانان کفن‌پوش ورامینی بود که در پشتیبانی از امام خمینی راهی تهران شده بودند. مأموران نظامی در سر پل باقرآباد با آنها روبرو شده و با سلاح‌های سنگین آنها را قتل عام کردند.
نخستين واكنش به دستگيري امام خميني ازسوي دانشجويان دانشكده كشاورزي کرج صورت گرفت. آنها دست به تظاهرات زده و درپايان اعلاميه‌اي در پشتيبانياز امام خميني قرائت كردند كه در آن آزادي فوري ايشان درخواست شده بود. ساواك يكي از عوامل اصلي اين مراسم را، از اعضاي سابق فدائيان اسلام و از نزديكان نواب صفوي دانست كه «داراي احساسات مذهبي بوده است.»
تظاهرات فوق انعكاس زيادي در كرج داشت، زيرا حين راهپيمايي عده زيادي از مردم به آن پيوستند. اين موضوع مقامات ساواك را بهشدت نگران ساخت. بههمين علت به دستور ساواك، دانشكده كشاورزي تعطيل و مقررات ويژه‌اي براي آن وضع شد.
تعطيلي دانشكده كشاورزي و عدم حضور دانشجويان درفضاي آن، باعث شد نيروهاي ساواك ابتدا عكس‌ها و اعلاميه‌هاي امام و ديگر اسناد و نوشته‌هاي انقلابي را جمع و سپس مداركي را كه حكايتاز پشتيباني دانشجويان از نهضت اسلامي‌مي‌كرد، ضبط نمايند.
تداوم مبارزات در قیام 15 خرداد
كمتر از يك هفته پس از سركوبي قيام 15خرداد، تعدادي از دانشجويان مسلمان و معترض دانشكده كشاورزي کرج جلسه‌اي تشكيل دادند. در اين جلسه نوار سخنراني واعظ معروف حجت‌الاسلام فلسفي، كه روز عاشورا ايراد شده بود، را پخش كردند.دانشكده كشاورزي كرج، كانون و مركز حمايت از جنبش اسلامي بود. علت اصلي آن را ابتدا بايد درارتباط و پيوستگي آن با دانشگاه تهران دانست، ضمن آنكه در اين زمان، روحانيون ساکن در كرج ارتباط سازماني و هميشگي با تشكيلات روحانيت مبارز در قم نداشتند، لذا دانشكده كشاورزي كرج به كانون رهبري مخالفت‌ها تبديل شد.
سال‌هاي بعد نيز اين نقش حفظ شد و دانشكده كشاورزي به يكي از مهم‌ترين مراكز انقلابي و پايگاه‌هاي ضدرژيم تبديل گرديد و در اوج راهپيمايي‌ها و تظاهرات سال57 يكي از نهادهاي تصميم‌گيرنده براي انقلابيون به‌حساب مي‌آمد.
پس از دستگيري امام(ره) و يك ماه بعداز قيام 15خرداد، در تاريخ 10/4/42 ازسوي دانشجويان دانشكده كشاورزي کرج اعلاميه‌اي بهدرب رستوران نصب شد که از 15 خرداد، با عنوان "روز آدمكشي و ستمگري شاه" یاد شده بود. این اعلامیه مردم را به اتحاد و ادامه مبارزه فرامی‌خواند
در 24 تير 1342 فضاي دانشكده كشاورزي همچنان ناآرام بود. در گوشه و كنار آن اعلاميه‌هايي در حمايت از امام خميني و درخواست آزادي بي‌قيدوشرط ايشان ديده مي‌شد. در اين روز يكياز اعلاميه‌هاي حوزه علميه اصفهان در اعتراضبه دستگيري مرجع تقليد شيعيان، در رستوران دانشكده نصب شده بود. متن بخشياز اعلاميه فوق چنين بود: «...حضرت آيت‌الله خميني مرجع تقليد شيعيان را دستگير نموده در سياه‌چال انداخته‌اند. شاه مستبد تمام قواي سه‌گانه را به دست گرفته و برخلاف مصالح عموم گام برمي‌دارد. منابع ملي را در راه هدف‌هاي شخصي صرف مي‌نمايد. هيچ نوع آزادي وجود ندارد و سازمان امنيت با صرف پول‌هاي گزاف، كه خونبهاي ملت فقير ايران است، بهسرمردم رنج‌ديده مي‌كوبد. ما انزجار و تنفر خود را از دستگاه حاكمه اعلام داشته و در دفاعاز حريم قرآن و دشمنان آيت‌الله خميني آماده هستيم».
این قبیل مبارزات دانشجویان، در آگاهی و روشنگری مردم کرج تاثیر فراوانی داشت و باعث شد آنها نیز با شور و هیجان به مبارزات خود با رژیم پهلوی ادامه دهند.
پی نوشت:
1- مرکز اسناد انقلاب اسلامی
2- دانشنامه مجازی مکتب اهل بیت
مطالب مرتبط مجموعه :
آخرین مطالب سایت