وقتی دولت آلمان از زن ایرانی تقدیر کرد

بی‌بی مریم از زنان دلیر و شجاعی ایل بختیاری است که نقش مهمی در تاریخ معاصر ایران و بخصوص مشروطه دارد. به بهانه پخش سریال بانوی سردار، چند نکته جالب از زندگی ایشان را ادامه می‌خوانیم:

مبارزه از تهران تا تنگستان

سردار از جمله زنانی بود که به دفاع از مشروطیت برخاست و شخصا وارد درگیری نظامی شد. «عباس ایروانی» تاریخ‌شناس، درمورد نقش او می‌گوید: «تبلور رنج‌ها و مصیبت‌های زمان کودکی و وقایع زمان نوجوانی و جوانی سبب شد که از بی‌بی مریم، شیر زنی شجاع و آزادی‌خواه ساخته شود تا آنجا که در زمان فتح تهران و ورود نیروهای بختیاری به شهر، این زن، مردانه پشت بام خانه‌اش در تهران را سنگربندی کرد و همراه با عده‌ای سوار بختیاری به دفاع از مشروطیت پرداخت و شخصاً تفنگ بر گرفته و علیه عمّال محمدعلی شاه جنگید.» او حتی با فرستادن نیروهایش به جنوب، در جنگ با انگلیسی‌ها به رئیسعلی دلواری و مبارزان تنگستان کمک کرد.

قدردانی دولت آلمان از زنی ایرانی

در هنگام فتح اصفهان توسط روس‌ها(در جنگ جهانی اول)؛ فن کاردف، شارژ دافر سابق آلمان به خانه سردار مریم بختیاری پناه برد و مدت سه ماه و نیم در پناه او بود تا اینکه پس از شکست بختیاری‌ها از روس‌ها و کشته شدن ۵۸ نفر راهی کرمانشاه شد و از آنجا به برلن رفت. به پاس حمایت‌های بی‌بی‌ مریم از فن کاردف و نجات جان آلمانی‌های مقیم ایران، ویلهلم امپراتور آلمان کمان تمثال میناکاری و الماس نشان و همچنین صلیب آهنین خود را که مهم‌ترین نشان دولت آلمان بود، برای او فرستاد. بی‌بی‌مریم بختیاری تنها زنی بود که در دنیا توانست به دریافت این نشان نائل آید.

مقابله با قحطی بزرگ

بی‌بی مریم در زمان قحطی ایران در جنگ جهانی اول، به بسیاری از فقیران اصفهان کمک‌های مالی و غذایی می‌کرد و حتی طلا و جواهرات خود را در برای رفع قحطی و مقاومت مردم اصفهان در مقابل روس‌ها فروخت. «محسن حیدری» در کتاب زندگی و اندیشه سردار مریم بختیاری سندی از کمک‌های او را ارائه می‌دهد: «مطابق راپورت واصله، حضرت علّیه بی‌بی مریم - دامت عظمتها - به طور شهریه هر ماهی مبلغ پانصد تومان به عنوان اعانه به شرکت [خیریه] عمومی از برای مخارج شهر نو [عباس آباد اصفهان] مرحمت می‌نمایند و به علاوه در شهر [کهنه اصفهان] هم پنجاه فقیر را متکفل مخارج و اصلاح هرگونه امورات می‌باشد. ما موفقیت حضرت عزی الیها را در جمیع موارد، خاصه نسبت به آسایش فقرا از حضرت احدیت خواستاریم.»
سردارمریم همچنین از اولین موسسان خیریه مدرن در ایران با نام «شرکت عمومی اصفهان» بود و فرزندش مصطفی قلی خان بختیاری ریاست آن را برعهده داشت.

پناهنده مخالفان

در طول جنگ‌ جهانی‌ اول خانه بی‌بی مریم پناهگاهی برای بسیاری از متواریان شد و بسیاری از رجال سیاسی در منزل او سکونت داشتند. دکتر مصدق حاکم فارس در زمان کودتای ۱۲۹۹ پس از مخالفت و عزل از اصفهان راهی بختیاری شد و مدت‌ها مهمان سردار مریم بود. مصدق تا پایان عمر همواره از این بزرگواری و شجاعت بی‌بی‌مریم بختیاری به نیکی یاد می‌کرد.
همچنین باستانی پاریزی در مقدمۀ كتاب دیوان شعر پژمان بختیاری در رابطه با شخصیت بی‌بی مریم می‌نویسد: «در همین كوهستان زنی می‌زیسته كه برابر صد مرد در سرنوشت تاریخ معاصر ما دخیل بوده است. مقصودم بی‌بی مریم بختیاری است كه وقتی در جنگ بین‌الملل اول، ایرانیان وطن‌خواه از اولتیماتوم روس، و بعدا از هجوم انگلیسی‌ها ناچار به مهاجرت شدند و آوارۀ كوهستان بختیاری، این زن نامدار، همه آنها را ماه‌ها پناه داد، و وسائل رفتن آنها را به غرب و كرمانشاه و بالاخره عثمانی فراهم ساخت.»

---