به هرکس علی را بدهیم خیر کثیر داده ایم

 
حکمت آمیخته با مفهوم علم شده است اما حکمت معنایی فراتر از علم دارد. حکمت همانند علم فقط ناظر به صورت های ذهنی نیست، بلکه حکمت در عمل و درباره افعال ما در عالم خارج هم بکار می رود.
در تعریف حکمت گفته اند شناخت حقائق عالم به همان صورت که هستند. شاید همین تعریف کافی باشد برای مقام و ارزش حکمت.
ما انسان ها چه متوجه باشیم و چه نباشیم به دنبال شناخت حقائق عالمیم، اما گاهی غافل می شویم از نقصان عقل و فکر خودمان، و غافل می شویم از اینکه برای رسیدن به حقیقت بهتر است به سراغ سازنده حقائق برویم.
خداوند می فرماید: «يُؤْتِي الْحِكْمَةَ مَنْ يَشاءُ وَ مَنْ يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْراً كَثيراً وَ ما يَذَّكَّرُ إِلاَّ أُولُواالْأَلْباب»‌[1] «خدا فيض حكمت را به هر كه خواهد عطا كند و هر كه را به حكمت و دانش رسانند، درباره او مرحمت و عنايت بسيار كرده‌اند و اين حقيقت را جز خردمندان متذكر نشوند.»
چه می شود اگر خداوند حکمت را یعنی حقائق عالم را به ما نشان بدهد؟ آیا بالاتر از این کرامت و بخشش داریم؟

ارزش گذاری حکمت در روایات

در منابع روایی ما در ضمن احادیثی بر اهميت و عظمت حكمت تأكيد شده و مؤمنان را به جستجوى آن فرا مى‌خوانند. معروف‌ترين اين احاديث، آن را گمشده و مطلوب مؤمن قلمداد كرده و بر آن‌اند كه مؤمن آن را هر جا يافت بايد آن را بدست آورد.
نمونه‌اى از اين احاديث را در زير مى‌توان ديد:
امام على عليه‌السلام: الْحِكْمَةُ ضالَّةُ المُؤْمِنِ، فخُذِ الحِكْمَةَ ولَو مِن أهلِ النِّفاقِ؛ [2] حكمت گمشده مؤمن است پس آن را گرچه از منافقان فراگيريد.
با توجه به این بیان نسبت به حکمت، اگر کسی بخواهد در راه ایمان قدم بردارد، باید حکمت را دریابد و به دنبال مصادیق حکمت باشد. اما آیا احادیث مصادیقی برای حکمت معرفی کرده اند؟

امیرالمومنین خیر کثیر است

در برخی روایات وارد شده که منظور از خیر کثیر معرفت و شناخت امیر مومنان علیه السلام و امامان معصوم است :
«الخير الكثير معرفة امير المؤمنين و الأئمة»[3] « خیر زیاد شناخت نسبت به امیر المومنین و ائمه معصومین است.»
بنا بر بیان این روایات امیر مومنان و ائمه معصومین نمونه های کامل و جامع صاحبان حکمت و مصداق بارز و تمام عیار خیر کثیر هستند و پر واضح است که تصدی امامت امت و بر عهده گرفتن ماموریت خطیر هدایت ظاهری و باطنی شایسته دارندگان حکمت و برخورداران از خیر کثیر است نه محرومان از حکمت و بی بهره گان ازهر گونه خیرو کمال وفضیلت .
پس هرکس به خیر کثیر یعنی علی علیه السلام متصل شود، به حکن هم دست پیدا کرده و هرکس از علی و اولاد او فاصله بگیرد به همان اندازه از حکمت و بالتبع خیر کثیر باز مانده است.

سخن پایانی

شاید بتوان نتیجه گرفت که هرکس حمکت می خواهد یعنی می خواهد حقائق عالم را بشناسد تا بتواند از این رهگذر به سعادت برسد، باید دنباله روی علی علیه السلام و سائر معصومین باشد. یعنی وقتی خداوند می فرماید من به هر کس حکمت بدهم خیر کثیر داده ام،، در حقیقت یعنی من به هر کس علی را بدهم به او خیر کثیر داده ام. البته این احتمال بعید نیست چرا که پیامبر فرمودند: الحق مع علی و علی مع الحق،.

پی نوشت ها:
[1] سوره بقره آیه 269
 [2] نهج البلاغه/ حکمت 80
[3]تفسير الصافي، ج‏1، ص 299

---

منابع:
پرسمان دانشجویی
دانشنامه اسلامی