پرونده اویسی؛
اویسی فرمانده ی فراری
آبانماه 1351 ارتشبد غلامعلي اويسي فرمانده ژاندارمري كل كشور به فرماندهي نيروي زميني منصوب شد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
تاریخ :
سه شنبه 1396/08/30 ساعت 08:53
پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ اویسی به در یافت نشان درجه ۲ رستاخیز نایل شد و به تدریج ترقی وی نیز در هرم دیوانسالاری نظامی آغاز شد. او پس از طی دوره دانشگاه جنگ در تهران و دوره ستاد و فرماندهی در آمریکا در سال ۱۳۳۹ به ریاست ستاد گارد و در سال ۱۳۴۱ به فرماندهی لشکر یک گارد رسید.
سال 1336 با چهار سال توقف در درجه سرهنگي، سرتيپ شد اين در حالي بود که حداقل زمان ارتقا از درجه سرهنگي به سرتيپي هفت سال بود. سال بعد به رياست ستاد لشکر گارد منصوب شد و پس از يک سال فرمانده لشکر گارد گرديد. درجات سرلشکري و سپهبدي را در همين سمت دريافت کرد. اويسي در شهريور 1344 به فرماندهي ژاندارمري کل کشور منصوب شد و طي هفت سال تصدي، باعث توسعه و تغييرات بسيار زيادي در آن سازمان گرديد که از جمله مي‌توان به انفکاک اداره نظام وظيفه و اداره مرزباني از ارتش و ايجاد سازماني به نام پليس راه تحت نظر ژاندارمري اشاره نمود. دوران فرماندهي وي بر ژاندارمري، مصادف با برخوردهاي مرزي بين مرزباني و نظاميان عراقي و همچنين واقعه سياهکل بود.
سال 1348 به درجه ارتشبدي نائل شد و در زمره متنفذين ارتش قرار گرفت و 3 سال بعد به فرماندهي نيروي زميني منصوب شد و تا دي ماه 1357 اين سمت را در اختيار داشت. سال 1357 با اوج‌گيري انقلاب اسلامي و تظاهرات مردم و بحراني شدن اوضاع کشور، دولت شريف امامي در تهران و يازده شهر ديگر حکومت نظامي اعلام کرد و فرماندهي نظامي پايتخت را به اويسي واگذار نمود.
ارتشبد اويسي در مقام فرماندهي نظامي تهران موجب شهادت بسياري از مردم در روز 17 شهريور يا جمعه سياه گرديد. پس از برکناري شريف امامي از رياست دولت، اويسي در صدد تشکيل دولت نظامي برآمد ولي قرعه به نام ارتشبد ازهاري افتاد و اويسي علاوه بر مشاغل نظامي خود سرپرست وزارت کار شد ولي آن هم دوامي نداشت و دي ماه 1357 پس از سقوط کابينه ازهاري به بهانه معالجه از ايران خارج شد و تقاضاي بازنشستگي کرد.
در روز ۱۴ دی ماه ۱۳۵۷ ارتشبد غلامرضا ازهاری و ارتشبد غلامعلی اویسی دو نفر از فرماندهان نظامی رژیم پهلوی به خارج از کشور گریختند.
اویسی در دی ماه ۱۳۵۷ به بهانه معالجه از ایران خارج شد و تقاضای بازنشستگی کرد. وی در زمره نخستین افسران عالی‌رتبه متواری رژیم پهلوی بود که به همراه اشرف پهلوی، ارتشبد بهرام آریانا و عده‌ای از سران ساواک، گروهی با عنوان ارتش رهایی بخش ایران (آرا) تاسیس کرد که برای بازگرداندن سلطنت به برخی تلاش‌های نظامی علیه نظام نوپای جمهوری اسلامی از خاک عراق و ترکیه دست زدند که البته ناکام ماند.
بعد از پيروزي انقلاب اسلامي ايران، آمريکا که منافع خود را در منطقه در خطر مي‌ديد با طرح تجاوز نظامي عراق به ايران و همچنين کودتاي نوژه با تجهيز و تقويت مخالفان نظام اسلامي در صدد براندازي اين نظام نوپا برآمد. غلامعلي اويسي از زمره نخستين افسران عاليرتبه متواري رژيم پهلوي بود که با سرمايه سرويسهاي اطلاعاتي غرب فعاليتهاي تروريستي عليه حکومت اسلامي را از خاک عراق و ترکيه آغاز نمود. رهبر شاخه نظامي کودتاي نوژه سرهنگ دوم بازنشسته ژاندارمري محمدباقر بني‌عامري از همکاران فعال و نزديک اويسي بود.
اويسي در آستانه کودتاي نوژه ارتباطات خود را با کشورهاي ذينفع تغيير نظام در ايران افزايش داد. او با انور سادات رئيس‌جمهور مصر و صدام حسين رئيس‌جمهور عراق و مقامات آمريکايي از جمله الکساندر هيگ، وزير امور خارجه آمريکا، ملاقات و در زمينه آخرين هماهنگيهاي لازم مذاکره نمود.
ريچارد برت تحليل‌گر غربي در نيويورک تايمز مورخ 18 ژوئن 1980 به نقل از ارتشبد فراري اويسي مي‌نويسد: «انفجاري در شرف تکوين است، شکي نيست که رژيم تهران روزهاي آخر خود را سپري مي‌کند». همچنين راديو صداي آزاد ايران، به عنوان بلندگوي ارتشبد اويسي در خاک عراق براي تهاجم تبليغي ـ رواني عليه مردم ايران و براي تشجيع مخالفان به ويژه تحريک عوامل کودتا و تأمين ارتباط سريع با آنان از طريق پيام رمز فعاليت مي‌کرد. همکاري در کودتاي نافرجام نوژه در سال 1358 از جمله آخرين فعاليتهاي نظامي وي بود. اويسي در هيجدهم بهمن 1362 در پاريس به قتل رسيد.
منابع:موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی،کتاب بهائیان در عصر پهلوی،تاریخ ایرانی
مطالب مرتبط مجموعه :
آخرین مطالب سایت