چند حقیقت شگفت‌آور از آسمان (قسمت دوم)

شکی نیست که این کره‌ی خاکی که ما بر روی آن قرار داریم بسیار بزرگ است. البته اگر سیاره‌ی مشتری را با زمین مقایسه کنید متوجه خواهید شد که مشتری از زمین بسیار بزرگ‌تر است و اگر مشتری را با خورشید مقایسه کنید دوباره متوجه می‌شوید که مشتری در مقابل خورشید هیچ حرفی برای گفتن ندارد و این سلسله مراتب تا جایی ادامه دارد که دیگر مغز انسان قدرت درک آن‌را نخواهد داشت.حال اندازه‌ی منظومه شمسی که خورشید در مرکز آن قرار دارد را تصور کنید. در مطلب قبل گفتیم که یکی از بزرگ‌ترین ستارگان شناخته‌شده توسط بشر ابطالجوزا می‌باشد که هزار و صد برابر بزرگ‌تر از خورشید است. اگر فکر می‌کنید که این اندازه خیلی بزرگ است درست فکر می‌کنید اما باید بدانید که اندازه‌های خیلی بزرگ‌تری در آسمان وجود دارند که انسان‌ها در نوشتن، گفتن و تصور کردن آن‌ها ناتوانند.
در سری اول این مقاله در مورد نگاه کردن به آسمان و ستارگان، ستاره‌ی عظیم‌الجثه ابطالجوزا، تلسکوپ هابل و تصویر Ultra Deep Field هابل، انفجار بزرگ و همچنین ابر غول‌آسای الکل در آسمان مطالب بیان شد. در سری دوم از این مقالات به ادامه مطالب هرچند کوچک اما بسیار شگفت‌آور از آسمان می‌پردازیم.

5- یک الماس به اندازه‌ی یک سیاره در صورت فلکی قنطورس

اختر شناسان کشف کرده‌اند بزرگ‌ترین الماس موجود در کهکشان مار را که در واقع یک توده‌ی عظیم از الماس بلورین است که نام آن را BPM 37093 گذاشته‌اند. نام دیگر آن لوسی است که بعد از انتشار آهنگ گروه بیتلز با نام "لوسی در آسمان با الماس‌ها" نامگذاری شد.
این الماس در صورت فلکی قنطورس و در فاصله‌ی حدودی 50 سال نوری با زمین واقع شده است. لوسی از زمین بزرگ‌تر است و وزنی در حدود یک میلیارد-تریلیون-تریلیون قیراط است.(هر یک قیراط معادل 200 میلی‌گرم است)

6- 225 میلیون سال زمان لازم است تا خورشید به دور کهکشان بچرخد

زمانی که زمین و سایر سیارات داخل منظومه شمسی به دور خورشید در حال گردش هستند، خورشید هم در حال گردش به دور مرکز کهکشان ما یعنی کهکشان راه شیری است. برای یک دور گردش کامل خورشید به دور کهکشان 225 میلیون سال زمان لازم است.  شاید جالب باشد اگر بدانید دفعه‌ی قبل که خورشید در موقعیت کنونی خود در کهکشان راه شیری قرار داشت، سوپر قاره یا ابر قاره‌ی پانگه‌آ هنوز از هم جدا نشده بود و تقریبا در مرحله‌ی شروع به جدا شدن قرار داشت و دایناسورهای اولیه تازه در حال ظهور بودند.

7-بزرگ‌ترین کوه منظومه شمسی در مریخ قرار دارد

کوه المپوس یا Olympus Mons بلندترین کوه موجود در منظومه‌ی شمسی می‌باشد و هیچ کوه دیگری به بلندی المپوس در هیچ یکی از سیارات منظومه شمسی یافت نمی‌شود.
این کوه یک آتش‌فشان سپری (آتش‌فشان سپری یکی از انوع آتش‌فشان‌هاست) غول‌پیکر و عظیم‌الجثه است که شبیه به آتش‍فشان‌هایی که در جزایر هاوایی کشف شده‌اند است. لازم به ذکر است این غول آتش‌فشانی منظومه شمسی 26 کیلومتر بلندا و 600 کیلومتر پهنا دارد. اگر بخواهیم اندازه‌ی آن‌را به صورت بهتر بیان کنیم باید بگوییم که بلندای آن 3 برابر کوه اورست می‌باشد.

8- چرخش عجیب اورانوس

اکثر سیارات در سیستم منظومه‌ی شمسی بر روی یک محور مثل خورشید می‌چرخند. شیب و کج شدن اندکی در محور یک سیاره باعث به وجود آمدن فصول مختلف و تقسیم بندی شدن یک بار چرخش دور خورشید می‌شود.
اورانوس یک سیاره استثنایی در بسیاری از موارد است و نه تنها به خاطر محور چرخشی که دارد. این نوع چرخش باعث به وجود آمدن فصول بسیار طولانی مدت خواهد شد. در واقع آن قطبی که رویش به خورشید است، روشنایی و تابستانی 42 ساله (42 سال زمینی) را سپری خواهد کرد در صورتی که قطب دیگر باید 42 سال در تاریکی و زمستان بگذراند.

9- یکسال در ونوس کوتاه‌تر از یک روز است

ونوس، ناهید و یا زهره آهسته‌ترین چرخش به دور خود را در منظومه‌ی شمسی دارا می‌باشد و این چرخش به قدری آهسته است که باعث می‌شود یک دور چرخش ونوس به دور خود از یک دور چرخش ونوس به دور خورشید طولانی‌تر باشد. این به این معنی است که روزهای ونوس از سال‌های آن طولانی‌تر است و در واقع243 روز زمینی طول می‌کشد تا ونوس یک دور به دور خود بچرخد و این در حالی است که 225 روز زمینی طول می‌کشد تا ونوس به دور خورشید بچرخد. ونوس همچنین دارای نامناسب‌ترین، نامهربان‌ترین و سخت‌ترین شرایط محیطی قابل تصور با طوفان‌های الکترومغناطیسی،CO2 بسیار بالا و همچنین هوایی پوشیده از ابرهای اسید سولفوریک که این سیاره را به یکی از خشن‌ترین اتمسفرها مجهز کرده‌اند.

10- ستاره‌های نوترونی سریع‌‌ترین چرخش‌ها را دارند

ستاره‌های نوترونی اشیایی با سریعترین چرخش‌ها در جهان هستی شناسایی شده‌اند. تصور می‌شود ستاره‌های نوترونی سریعترین چرخش را از سایر اجسام در جهان هستی به خود اختصاص داده‌اند.
تپ اخترها (Pulsar) یک نوع خاص از ستاره‌های نوترونی هستند که پرتوهای تابشی را منتشر می‌کنند یعنی همان چیزی که می‌تواند مشاهده شود به عنوان یک پالس نور از چرخش ستاره. میزان این پالس به اخترشناسان و منجمان اجازه می‌دهد میزان چرخش را اندازه‌گیری کنند.
سریع‌ترین تپ اختر شناخته شده PSR J1748-2446ad می‌باشد که دارای چرخش استوایی با 24 درصد سرعت نور یعنی بیش از 70 هزار کیلومتر در ثانیه است.

11- وزن یک قاشق ستاره‌ی نوترونی 1 میلیارد تن است

همانطور که متوجه شدید ستاره‌های نوترونی با سرعت غیر قابل تصوری در حال چرخش هستند. اما ویژگی دیگر ستاره‌های نوترونی این است که بسیار متراکم هستند. تخمین زده شده است که اگر بتوان به اندازه‌ی یک قاشق از مرکز یک ستاره‌ی نوترونی را جمع‌آوری کرد، وزنی معادل یک میلیارد تن خواهد داشت.
در سری بعدی در مورد فضانوردی که ماموریت آن  خروج از منظومه شمسی است خواهیم خواند و متوجه خواهیم شد که اکنون در کدام قسمت آسمان می‌باشد.

---