انواع آیات متشابه در قرآن (2)

در این درس سه نوع از انواع مهم متشابهات در قرآن را معرفی می كنیم. تمام انواع متشابهات معرفی شده در این درس و درس بعد از انواع متشابهات دارای اختلاف است.

2- متشابهات دارای اختلاف در حركت:

در این نوع از متشابهات، كلمه ای دارای حركت متفاوت می باشد كه در دو عبارت وجود دارد. كسی كه با دستور زبان عربی (صرف و نحو) آشنایی داشته باشد، علت اختلاف در حركت را متوجه می شود.
مثال هایی از این نوع در یك آیه:

• الا ان عاداً كفروا ربهم هود: 60
• الا بعداً لعاد قوم هود هود: 60
• ثم قضی اجلا انعام: 2
• و اجل مسمی عنده انعام: 2
• مثال هایی از این نوع در دو آیه مختلف:
• یسألك اهل الكتاب ان تنزل ... نساء: 153
• یا اهل الكتاب لم تكفرون ... آل عمران: 70
• ود كثیر من اهل الكتاب ... بقره: 109
• ... و له اختلاف اللیل و النهار مؤمنون: 80
• ... لوجدوا فیه اختلافا كثیرا نساء: 82
• ان فی خلق السموات و الارض و اختلاف اللیل و النهار ... بقره: 164

3- متشابهات دارای اختلاف در حروف:

در این نوع از متشابهات، تغییر، زیادی و كاستی یا تبدیل حروف وجود دارد؛ نظیر:

• و اذ قال ابراهیم رب اجعل هذا بلدا آمنا بقره: 126
• و اذ قال ابراهیم رب اجعل هذا البلد آمنا ابراهیم: 35
• اسكن انت و زوجك الجنه و كلا... بقره: 35
• اسكن انت و زوجك الجنه فكلا... اعراف: 19
• و من یشاقق الله ... انفال: 13
• و من یشاق الله ... حشر: 4
• ویل یومئذ للمكذبین مطففین: 10
• فویل یومئذ للمكذبین طور: 11

4- متشابهات دارای اختلاف در كلمه:

در این نوع از متشابهات، تغییر، زیادی و كاستی یا تبدیل كلمه وجود دارد؛ نظیر:

• و الله بما تعملون بصیر بقره: 265
• ان الله بما تعملون بصیر بقره: 237
• فانفجرت منه اثنتا عشره عینا بقره: 60
• فانبجست منه اثنتا عشره عینا اعراف: 160
• ان یأتیهم بأسنا بیاتاً اعراف: 97
• ان یأتیهم بأسنا ضحی اعراف: 98
• و یكون الدین لله بقره: 193
• و یكون الدین كله لله انفال: 39
• ان فی ذلك لآیه لقوم یتفكرون نحل: 11
• ان فی ذلك لآیات لقوم یتفكرون رعد: 3

پرسش:
در موارد زیر، متشابهات را مشخص كنید:
1- آیات 7 و 8 سوره زلزله
2- سوره قارعه
3- آیات 7 تا 13 سوره انشقاق
4- آیه 7 سوره طلاق و آیه 286 سوره بقره
5- آیه 16 سوره مجادله و آیه 2 سوره منافقون

مرکز یادگیری سایت تبیان

تنظیم: علی سرمدی

منبع: سایت رشد