روایت آمریكا ازاجرای توافق ژنو
روایت آمریكا ازاجرای توافق ژنو
در متن منتشر شده جدید آمده است كه ایران متعهد است پس از انتشار گزارش جدید آژانس بینالمللی انرژی اتمی كه قرار است روز 20 ژانویه اعلام شود، تمامی فعالیتهای خود در ارتباط با غنیسازی 20 درصدی را متوقف كرده و همزمان عملیات «رقیقسازی» نیمی از ذخیره اورانیوم 20درصدی خود را آغاز كند تا جاییكه این مواد دیگر قابلیت «غنیسازی مجدد» نداشته باشند
كاخ سفید روز گذشته برای نخستین بار جزئیات اجرای توافق صورت گرفته میان ایران و گروه 5+1 را با عنوان «برنامه اقدام مشترك» منتشر كرده و این متن 30 صفحهای را در اختیار سناتورهای آمریكایی قرار داده است.به نظر میرسد این اقدام دولت آمریكا در پی درخواستهای مكرر نمایندگان كنگره برای شفافسازی پیرامون توافقات هستهای صورت گرفته با ایران است.براساس آنچه رسانههای خارجی از متن «برنامه اقدام مشترك» منتشر كردهاند، قرار بر این است، در ماههای آینده بیش از 4 میلیارد دلار از داراییهای بلوكه شده ایران در قسطهای 550 و 450میلیون دلاری در برابر تعهد ایران به مفاد این توافق به تهران منتقل شود. همچنین همزمان با این موضوع خبرهایی مبنی بر كاهش فشار برای تحریمهای جدید علیه ایران پس از دیدار باراك اوباما رئیسجمهور آمریكا با سناتورهای دموكرات كنگره آمریكا منتشر شده است.اوباما پیش از این تهدید كرده بود چنین طرحی را در صورت تصویب وتو خواهد كرد.
تعهدات ایران
بر اساس متنی از این توافق كه پیشتر در رسانهها منتشر شده بود، قرار است ایران به مدت شش ماه بعضی از برنامههای اتمی خود را محدود و امكان بازرسی گستردهتر را فراهم كند و طرف مقابل نیز از وضع تحریمهای جدید علیه جمهوری اسلامی ایران خودداری ورزد و از فشار تحریمها در بعضی زمینهها بكاهد. در متن منتشر شده جدید آمده است كه ایران متعهد است پس از انتشار گزارش جدید آژانس بینالمللی انرژی اتمی كه قرار است روز 20ژانویه (30 دی) اعلام شود و آخرین جزئیات درباره برنامه هستهای ایران را مورد اشاره قرار خواهد داد، تمامی فعالیتهای خود در ارتباط با غنیسازی 20درصدی را متوقف كرده و همزمان عملیات «رقیقسازی» نیمی از ذخیره اورانیوم 20درصدی خود را آغاز كند تا جاییكه این مواد دیگر قابلیت «غنیسازی مجدد» نداشته باشند.
پس از پایان دور اخیر مذاكرات كارشناسی ایران و كشورهای 5+1در هفته گذشته (20دی)، دو طرف از نتایج آن ابراز رضایت كردهاند و گفتند در این باره به توافقی رسیدهاند كه باید در پایتخت این كشورها هم تایید شود.همچنین بنابراین متن، ایران متعهد میشود تا ساخت سانتریفیوژهای جدید را متوقف كند و تلاشی برای جایگزین كردن سانتریفیوژهای جدید با آنها كه از كار افتادهاند نكند و بدینترتیب در پایان شش ماه زمان اجرایی توافق ژنو، ایران ذخیره جدیدی از سانتریفیوژهای جدید نخواهد داشت.توقف تامین یا سوخترسانی و تكمیل راكتور اراك؛ توقف تلاشها برای پیشبرد برنامه هسته ای؛ توقف ساخت مجموعههای جدید هسته ای؛ تلاش نكردن برای احداث هرگونه مجتمع فرآوری سوخت و نگاه داشتن فعالیتهای غنیسازی در سطح 5درصد، از عمده مفاد متن منتشر شده توسط دولت آمریكاست.در ادامه این متن هم ایران باید متعهد شود كه برای شفافسازی هر چه بیشتر و اثبات اجرایی شد تعهدات اقدام كند و راهكارهای در نظر گرفته شده برای عملی شدن گام به گام این توافقنامه را به اجرا گذارد.
همچنین ایران بر اساس «برنامه اقدام مشترك» متعهد شده است كه شفافیت بیشتر و بیسابقهای را در مورد برنامه هستهای خود فراهم كند، از جمله از طریق بازرسیهای سرزده بیشتر و در دفعات بیشتر و همچنین گسترش اطلاعات ارائه شده به آژانس بینالمللی انرژی اتمی
بر اساس متن منتشر شده در مقابل اعضای گروه 1+5 متعهد شدهاند كه تحریمها علیه صادرات محصولات پتروشیمی و واردات محصولات مربوط به صنعت خودروسازی ایران را معلق كنند؛ تحریمها علیه خرید و فروش طلا و فلزات گرانبها توسط ایران در بازار جهانی را با شرایطی لغو كنند؛ لغو محدودیتها برای تامین و واردات قطعات یدكی هواپیماهای مسافربری؛ توقف تلاشها برای كاهش خرید نفت ایران در بازارهای جهانی؛ تسهیل مجاری بانكی و مالی برای انتقال ارز به خارج از ایران و برای مواردی چون ارزهای دانشجویی یا خرید دارو؛ اصلاح ساز و كارهای اتحادیه اروپا در ارتباط با مجوز پرداختها و گردش مالی و همچنین پرداخت حدود چهار میلیارد و 200 میلیون دلار از درآمدهای بلوكه شده ایران طی شش ماه زمان اجرایی توافقنامه ژنو.
مكانیسمهای اجرایی
بر اساس آنچه فارس از متن توافقنامه منتشر كرده، در متن «برنامه اقدام مشترك» مكانیسم اجرایی برای توافقنامه در نظر گرفته شده كه بر اساس آن، برای كسب اطمینان از اجرای تعهدات از سوی ایران، تنها آژانس بینالمللی انرژی اتمی است كه همراستا با ایفای نقش بازرسی در ایران، مسئولیت راستیآزمایی و تایید كلیه اقدامات وابسته به (مسائل) هستهای را بر عهده خواهد داشت. علاوه بر این، اتحادیه اروپا، 1+5 و ایران كمیسیون مشتركی را برای همكاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی جهت نظارت اجرای طرح اقدام مشترك، ایجاد خواهند كرد. كمیسیون مشترك همچنین جهت تسهیل رفع نگرانیهای سابق و كنونی مربوط به برنامه هستهای ایران، با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همكاری خواهد كرد.كمیسیون مشترك متشكل خواهد بود از كارشناسان اتحادیه اروپا، 1+5 و ایران كه دستكم به صورت ماهانه گردهم میآیند تا اجرای طرح اقدام مشترك و هر مسئله دیگری را كه ممكن پیشآید، بررسی كنند. هر تصمیمی كه بر اساس بحثهای صورتگرفته در این جلسات نیاز به اتخاذ باشد، به مدیران سیاسی اتحادیه اروپا، 1+5 و ایران ارجاع خواهد شد.
شفافیت و نظارت
همچنین ایران بر اساس «برنامه اقدام مشترك» متعهد شده است كه شفافیت بیشتر و بیسابقهای را در مورد برنامه هستهای خود فراهم كند، از جمله از طریق بازرسیهای سرزده بیشتر و در دفعات بیشتر و همچنین گسترش اطلاعات ارائه شده به آژانس بینالمللی انرژی اتمی. از این پس تاسیسات غنیسازی ایران در نطنز و فردو بر اساس «برنامه اقدام مشترك» تحت دسترسی روزانه بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار خواهند داشت. آژانس بینالمللی انرژی اتمی در حال بهروز رسانی روشهایی هستند كه به بازرسان آژانس اجازه میدهد اطلاعات نظارتی را به صورت روزنامه مورد بررسی قرار دهند تا از این طریق فرایند تشخیص هرگونه عدم تطابق از سوی ایران، كوتاهتر شود. علاوه بر این، این تاسیسات تحت گسترهای از دیگر بازرسیهای فیزیكی از جمله بازرسیهای اعلامشده و از پیش اعلام نشده، خواهند بود.رآكتور اراك و تاسیسات وابسته به آن دستكم بهطور ماهانه تحت نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار خواهند داشت. كه این به معنی افزایش نظارت از میزان كنونی هر 3 ماه یك بار یا بیشتر است.
جزئیات كاهش تحریمهای ایران
همزمان با انتشار متن «برنامه اقدام مشترك» مقامات اروپایی جزئیاتی را از چگونگی كاهش تحریمهای ایران بعد از حصول توافق نهایی برای اجرایی كردن موافقتنامه ژنو منتشر كردهاند كه بر اساس آن بسیاری از صنایع مربوطه در اتحادیه اروپا، از صنعت بیمه تا فلزات گرانبها منتظر اجرایی شدن آنها هستند تا مجددا كسب و كار خود با ایران را از سر بگیرند.
بر اساس این جزئیات كه از سوی والاستریت ژورنال منتشر شده، شركتهای اروپایی میتوانند به حملونقل و صدور بیمه برای صادرات نفت ایران به شش كشوری كه هنوز با توجه به تحریم ایالات متحده اجازه خرید نفت از ایران را دارند – هند، ژاپن، چین، كره جنوبی، تركیه و تایوان – اقدام كنند. همچنین این كشورها كه پیش از این مجبور به كاهش خرید نفت خود از ایران به مرور زمان شده بودند، میتوانند سطح خرید نفت خود از ایران را طی مدت زمان موافقتنامه حفظ كنند. به گفته مقامات اروپایی، این تخفیف در تحریم همچنین به شركتهای اروپایی اجازه میدهد كه اقدام به خرید و واردات، بیمه كردن و حملونقل محصولات پتروشیمی ایران كنند. همچنین ممنوعیت تجارت طلا و فلزات گرانبها با ایران نیز موقتا لغو خواهد شد.
مقامات اروپایی درخصوص این تخفیف گفتهاند كه قصد آنها برداشتن تحریمهایی بوده است كه مشمول داد و ستد مستقیم با ایران میشده است. همچنین عنوان شده است كه موانع بر سر نقلوانتقال پول با ایران نیز تا حدی تسهیل خواهد شد.
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: بیانیه کاخ سفید برداشت یک سویه و یک جانبه ای از توافقات غیررسمی اخیر بین کارشناسان ایران و 1+5 می باشد و به هیچ وجه ملاک ارزیابی یا قضاوت در مورد نحوه اجرای توافق ژنو نیست
بر این اساس نقلوانتقال پول برای امور انسان دوستانه تا سقف 100 هزار یورو بلامانع و بدون نیاز به مجوز خواهد بود اما وجوه ارسالی شخصی تا 40 هزار یورو بلامانع است.همچنین اشاره شده است كه این نقلوانتقال نمیتواند شامل بانكهای ایرانی كه هنوز در تحریم هستند بشود. طبق توافق، این نقلوانتقال میتواند تا 10 برابر افزایش یابد. همچنین درخصوص 4.2میلیارد دلار پولهای بلوكه شده ایران كه قرار است آزاد شود، اشاره شده است كه ایران میتواند از این مبلغ در سیستم مالی اتحادیه اروپا استفاده كند، البته تا جاییكه این استفاده منجر به نقض قوانین تحریم نشود. مقامات اروپایی همچنین تاكید كردهاند كه اگر مفاد موافقت نامه به هر ترتیبی نقض شود، برای مثال ایران تعهدات خود درخصوص ایجاد محدودیت در راستای برنامه هستهای خود را اجرایی نكند، تحریمها بلافاصله یا در مدت زمانی اندك به حالت قبل باز خواهد گشت.
بیانیه کاخ سفید برداشت «یکسویه و یکجانبه» از توافقات غیررسمی است
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: بیانیه کاخ سفید برداشت یک سویه و یک جانبه ای از توافقات غیررسمی اخیر بین کارشناسان ایران و 1+5 می باشد و به هیچ وجه ملاک ارزیابی یا قضاوت در مورد نحوه اجرای توافق ژنو نیست
به گزارش خبرگزاری فارس، به دنبال انتشار بیانیه مطبوعاتی کاخ سفید تحت عنوان خلاصه تفاهمات فنی در رابطه با برنامه «اقدام مشترک»، از آنجا که برخی خبرگزاریها از این بیانیه به عنوان انتشار توافقات غیر رسمی اخیر یاد کردهاند، مرضیه افخم سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: بیانیه کاخ سفید برداشت یک سویه و یک جانبه ای از توافقات غیررسمی اخیر بین کارشناسان ایران و 1+5 می باشد و به هیچ وجه ملاک ارزیابی یا قضاوت در مورد نحوه اجرای توافق ژنو نیست.
فرآوری: یوسف قاضی زاده
بخش سیاست تبیان
منابع: تهران امروز و فارس