بازگشت به مدرسه (4)
دوباره موسم پاییز در راه است و سال تحصیلی جدید در حال نزدیک شدن است. با شروع سال تحصیلی نه تنها والدین و دانش‌آموزان نیاز دارند تا برای روز اول مدرسه آماده شوند بلکه معلم‌ها نیز نیاز دارند تا به خوبی برای آن روز آماده شوند.
یک معلم، برای شروع مدرسه، نیازهایی دارد که لازم است قبل از مدرسه برای رفع آن ها اقدام نماید. در این جا نکات راهنمایی که برای آمادگی معلم جهت بازگشت به مدرسه در سال تحصیلی جدید ارائه می‌شود.
1ـ فلسفه تدریس منحصر به فرد خود را توسعه دهید:
در طول زمان باقی‌مانده از تابستان، درباره فلسفه و چرایی تدریس خودتان فکر کنید و آن را دوباره ارزش‌گذاری نمایید. به نظر شما مهم‌ترین موضوع در آموزش و پرورش بچه‌ها چیست؟
فکر کنید که تجربیات گذشته شما در مورد آموزش چگونه در احساسات شما و رویکردتان به آموزش تغییر می‌دهد. زیرا فکر کردن و پاسخ به این سۆالات می‌تواند شما را برای آینده‌تان در این تخصص آماده‌تر کند و بهتر می‌توانید ایده‌های خود را توسعه دهید.
2ـ ایده‌های جدید طرح درس را قبل از شروع مدرسه کشف کنید و صرفاً بر ایده‌های قبلی تکیه نکنید.
لیستی از کارهای مورد علاقه خود در هر درس را تعیین کنید.
در فرصت باقی‌مانده، ایده‌های جدید را جمع‌آوری کنید. این کار را با رفتن به سایت‌های مختلف و صحبت با همکاران انجام دهید.
3ـ ساختارمند شدن
بعد از شروع سال تحصیلی، ساختارمند شدن می‌تواند مشکل باشد.
وقت شروع ساختارمندی، قبل از شروع مدرسه است زیرا باعث می‌شود که این روال در سال تحصیلی ادامه یابد.
برنامه‌های درسی، جزوات سال گذشته را با استفاده از پوشه، فایل‌بندی و سازماندهی کنید.
لوازم کلاس درس مانند مداد، کاغذ، مداد رنگی و... با اختصاص محل خاص به هر کدام سازماندهی کنید و در هم و برهمی را به حداقل برسانید.
برای ترتیب چیدمان کلاس تصمیم بگیرید زیرا موجب ارتقای یادگیری می‌شود و حواس‌پرتی را به حداقل می‌رساند.
محیط کلاس به حفظ تمرکز کودکان کمک می‌کند. پس عوامل حواس‌پرتی بالقوه (مانند پنجره‌ها، بخاری‌ها، درب‌ها، میز کار خود، تابلوها، میز دانش‌آموز) را مرتب کنید.
محل میزتان طوری باشد که در هر زمانی به طور واضح و روشن مقابل دید دانش‌آموزان باشد.
از دسترس بودن لوازم مورد نیاز کلاسی برای دانش‌آموزان اطمینان یابید.
4ـ ایجاد کلاس درس راحت با توجه به شخصیت شما:
برنامه‌ای برای منحصر به فرد کردن و جالب کردن کلاس داشته باشید.
استفاده از پوستر، تابلو اعلانات، گل و گیاه، تابلوی قوانین کلاسی منعکس کننده شخصیت شما و سبک‌تان در آموزش می‌باشد.
طراحی محیط کلاس موجب ایجاد توجه در دانش‌آموز و تصورات مثبت در وی می‌شود.
روشنایی کلاس را چه به طور طبیعی یا برق تنظیم کنید به گونه‌ای که نه خیلی روشن و نه خیلی تاریک باشد.
درجه حرارت کلاس را نه خیلی سرد و نه خیلی گرم تنظیم کنید.
جای راحتی برای خود در کلاس در نظر بگیرید زیرا از خستگی جلوگیری می‌کند.
جای راحتی برای بچه‌ها در کلاس در نظر بگیرید زیرا باعث ایجاد انگیزه در یادگیری می‌شود.
5ـ تماس با پدر و مادر دانش‌آموزان قبل از شروع مدرسه:
جلب اعتماد پدر و مادر دارای اولویت است.
ارتباط با آنان را در اوایل سال تحصیلی انجام دهید.
برای جلسات والدین در طول سال تحصیلی برنامه‌ریزی کنید.
روش تماس خود با والدین را از قبل مشخص کنید (تماس مستقیم: ایمیل ـ نامه ـ تلفن)
در جلسات، اهداف خود را توصیف کنید.
قبل از شروع مدرسه، جلسه حضوری با والدین جهت کسب اطلاعات در مورد دانش‌آموزان داشته باشید.
پس از شروع سال تحصیلی با حفظ روابط با والدین، پیشرفت دانش‌آموز را به طور روزانه و منظم ارائه دهید.
6ـ با دانش‌آموزان قبل از شروع مدرسه تماس داشته باشید.
تماس با دانش‌آموز می‌تواند با فرستادن یک نامه یا کارت پستال و معرفی خودتان باشد.
فعالیت‌های کلاسی را از روز اول یا هفته اول شروع کنید.
سعی کنید به روش‌های مختلف انگیزه آنها را قبل از ورود به کلاس زیاد کنید.
7ـ آشنایی یا دوباره آشنایی با سیاست‌ها و مقررات مدرسه: اینکه سال اولی است که به این مدرسه آمده‌اید یا سال چندم باز نیاز است که با مقررات مدرسه آشنا شوید.
سیاست‌های مدرسه را از نگاه افراد قبلی جویا شوید.
نسبت به موارد زیر آگاهی پیدا کنید.
روش‌های حضور و غیاب
نحوه اطفاء حریق و وجود کپسول آتش‌نشانی
مقررات لباس پوشیدن در مورد معلمین
ساعات شروع و پایان مدرسه
سایر اطلاعات مهم
8ـ صحبت با دیگر معلمان و همکاران
معلمان دیگر در طول سال تحصیلی می‌توانند کمک کننده باشند، پس ارتباط با آن ها برقرار کرده و آن را حفظ کنید.
با کارمندان مدرسه (کادر اداری) قبل از شروع کلاس مخصوصاً اگر در سال اول هستید، دیدار داشته باشید.
بقیه معلمان می‌توانند برای شما در رفتارهای دانش‌آموزان در کلاس الگو و راهنما باشند.
9ـ برای هفته اول مدرسه لیست برنامه‌های جایگزین داشته باشید:
فعالیت‌هایی را جهت انجام برنامه‌ریزی کنید تا وقتی درس‌ها کوتاه‌تر است و زودتر تمام می‌شود، ارائه دهید.
گاهی برنامه شما بر اساس آنچه که منتظرش هستید پیش نمی‌رود. در این هنگام از لیست برنامه‌ها می‌توانید یکی را اجرا کنید.
فعالیت‌های روز اول می‌تواند شامل موارد زیر باشد: خوشامدگویی دانش‌آموزان برای ورود به کلاس جدید
آشنا شدن همکلاسی‌ها با یکدیگر (همراه با فعالیت‌های جذاب)
یک روش سرگرمی برای معرفی قوانین به دانش‌آموزان و روش‌های تدریس
فعالیت‌های درسی را با توجه به سطوح مختلف یادگیری دانش‌آموزان انتخاب کنید.
10ـ ایجاد طرح نشستن
با استفاده از پرونده‌های دانش‌آموزان یا کسب اطلاعات از معلمان دیگر، نحوه نشستن بچه‌ها را تعیین کنید.
دانش‌آموزانی که آشکارا با هم صحبت می‌کنند و از برنامه کلاسی غافل می‌شوند و غیره را دور از یکدیگر ننشانید.
دانش‌آموزان دیرآموز یا کسانی که به راحتی تمرکزشان به هم می‌خورد را در جلوی کلاس بنشانید. (با کسب اطلاعات)
نحوه نشستن بچه‌ها را بعد از شروع سال تحصیلی و شناخت از شخصیت و توانایی آنها تغییر دهید.
11ـ بسته‌ها و پوشه‌های روز اول را با برچسب نام تهیه کنید:
اگر این کار را قبل از شروع سال تحصیلی انجام دهید، در زمان شما برای روز اول صرفه‌جویی می‌شود.
این بسته‌ها بنا بر لوازم مختلفی که مدرسه در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌دهد و نامه‌ها و برگه‌ها مهم مدرسه، یادداشت‌ها خوشامدگویی تهیه شود.
12ـ ایجاد قوانین کلاس درس، روش‌های اجرای آنها و امتیازات در صورت اجرا و جریمه‌ها در صورت عدم اجرا
قوانین باید با جملات مثبت، روشن و مختصر طراحی شود.
بعضی از معلم‌ها منتظر می‌مانند تا با شروع مدرسه، بچه‌ها را در فرآیند قانون‌گذاری شرکت دهند.
بعضی دیگر برای راحتی بیش‌تر، مرزها و قوانین کلاس را بر اساس انتظارات خود تنظیم می‌کنند.
برای کمک به ایجاد قوانین کلاسی، می‌توان از قوانین مدرسه و پرونده‌ها شخصی دانش‌آموزان استفاده کرد.
تصمیم‌گیری در مورد عواقب برای رفتارهای نادرست و سیستم پاداش‌دهی را می‌توان با توجه به ترکیب کلاس انتخاب کرد.
روش‌های مورد نیاز برای درگیر شدن بچه‌ها در فعالیت‌های کلاسی خاص را تهیه کنید و دانش‌آموزان را قبلاً از آن مطلع نمایید. مانند:
چگونگی امتحانات کلاسی
چگونگی نظافت کلاس
موارد دیگر
با توجه به نکات مطرح شده، می‌بینیم که شروع سال تحصیلی می‌تواند یک زمان استرس‌زا باشد. بنابراین با آمادگی بیش‌تر برای بازگشایی مدرسه می‌توان استرس را کاهش داد و به خاطر داشته باشید که انعطاف‌پذیر باشید.
مرکز یادگیری سایت تبیان
تهیه: اکرم محمد زاده فرهانی