تغذیه در نارسایی مزمن کلیه
تغذیه در نارسایی مزمن کلیه
دیابت و پرفشاری خون از مهم‌ترین علل بروز نارسایی مزمن کلیوی هستند. کنترل نکردن این بیماری به از بین رفتن کامل عملکرد کلیه‌ها منجر می‌شود که در این شرایط، انجام دیالیز و یا پیوند کلیه برای ادامه حیات بیمار ضروری خواهد بود.
نکات ویژه در خصوص رژیم غذایی مبتلایان به نارسایی مزمن کلیوی
* به دلیل کم‌اشتهایی مبتلایان به این بیماری، بهتر است تعداد وعده‌های غذای مصرف روزانه‌شان افزایش و حجم هر وعده کاهش یابد.
* مصرف نمک در این بیماران باید محدود شود در ضمن باید از مصرف غذاهای پرنمک مانند خیارشور، رب گوجه‌فرنگی، انواع سس و مانند این‌ها نیز اجتناب کرد.
* مصرف قند، شکر و غذاهای حاوی آن‌ها باید بسیار محدود شود.
* نان مصرفی باید کم‌نمک و تهیه شده از آردهای سبوس‌دار باشد.
* از مصرف چربی‌های حیوانی، روغن‌های جامد خودداری شود. شما می‌توانید از روغن‌های مایع مخصوصاً از روغن زیتون و کانولا برای طبخ غذا استفاده کنید اما باید مراقب باشید که هنگام طبخ غذا حرارت زیاد باعث دود کردن روغن نشود. بنابراین تا آن جایی که مقدور است از مصرف غذا های سرخ کردنی کمتر استفاده کنید.
* حبوبات (مانند نخود، عدس، لوبیا) حاوی مقدار زیادی پتاسیم هستند و بهتر است به شکل محدود مصرف شوند.
پختن سبزی‌ها سبب بالا رفتن مقدار پتاسیم قابل جذب آن‌ها می‌شود. بنابراین
بهتر است سبزی‌ها به شکل خام مصرف شوند
* سیب‌زمینی حاوی مقدار زیادی پتاسیم است و برای مصرف آن باید پوست آن از قبل گرفته و به مدت چند ساعت در آب خیسانده شود تا مقدار پتاسیم موجود در آن کاهش یابد.
* سبزی‌ها و میوه‌ها حاوی مقدار زیادی پتاسیم هستند اما به دلیل دارا بودن بسیاری از مواد مغذی ضروری برای بدن، باید به مقدار متناسب از انواع کم‌پتاسیم آن‌ها استفاده کرد.
* به دلیل بالا بودن میزان پتاسیم آب سبزی‌ها، از مصرف آب سبزی خودداری شود.
میوه‌های کم‌پتاسیم
سیب، نارنگی، لیمو، گریپ‌فروت، انگور، گیلاس، توت‌فرنگی، هلو، آناناس، هندوانه، تمشک، زغال‌اخته.
میوه‌های پرپتاسیم
موز، خرما، پرتقال، کیوی، گلابی، آلو، شلیل، زردآلو، طالبی، گرمک، خربزه، میوه‌های خشک.
سبزی‌های کم‌پتاسیم
خیار، جوانه حبوبات، کاهو، کلم، گل‌کلم، کلم بروکلی، پیاز، لوبیاسبز، فلفل سبز، کدو سبز، بادمجان، شلغم، هویج، تربچه، ریواس، قارچ.
سبزی‌های پرپتاسیم
گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی، چغندر، بامیه، کدوحلوایی، فلفل تند.
پختن سبزی‌ها سبب بالا رفتن مقدار پتاسیم قابل جذب آن‌ها می‌شود. بنابراین بهتر است سبزی‌ها به شکل خام مصرف شوند.
* از مصرف نوشابه خودداری شود.
* از مصرف ماهی ساردین خودداری شود.
* از مصرف مغز بادام، پسته، گردو، فندق، تخمه و کره بادام زمینی و محصولاتی که حاوی این مواد غذایی باشند خودداری شود.
* از مصرف جگر، دل، قلوه پرهیز شود.
مصرف مواد پروتئینی نظیر گوشت قرمز و غیره باید در حدی باشد که متخصص تغذیه برای شما تعیین می‌کند. بنابراین از مصرف بیش از اندازه آن‌ها بایستی پرهیز شود.
فشار خون بالای کنترل نشده شریان‌ها را ضخیم و غیر قابل انعطاف می‌کند و در
نتیجه از مقدار خون رسانی به اعضای حیاتی بدن از جمله کلیه‌ها می‌کاهد و در
نتیجه باعث آسیب کلیوی می‌شود
* فقط زمانی آب مصرف کنید که واقعاً احساس تشنگی می‌کنید. چنانچه شما از آن دسته از افرادی هستید که حجم مایعات مورد مصرف روزانه شما باید محدود باشد، رعایت موارد زیر می‌تواند به شما کمک قابل توجهی کند:
از غذا های حاوی سدیم فراوان (نمک طعام) اجتناب کنید.
شستشوی دهان با آب
استفاده از آب نبات ترش و سفت یا جویدن آدامس
مصرف بخشی از مایعات مصرفی تعیین شده به صورت یخ، بهتر است هنگام تهیه یخ به آب مورد نظر مقداری آب لیمو اضافه کنید.
میوه و سبزیجات در نظر گرفته شده در رژیم غذایی را به صورت سرد مصرف کنید.
مایعات را در لیوان کوچک یا استکان مصرف کنید.
چگونه از ابتلا به نارسایی مزمن کلیه پیشگیری کنیم
ما می‌توانیم با رعایت نکات ساده بهداشتی از بروز این بیماری و هزینه های هنگفت ناشی از آن جلوگیری کنیم.
1- جهت کمک به کنترل فشار خون مصرف نمک و چربی را محدود کنیم.
2- اگر دیابت دارید قند خونتان را دقیقاً کنترل کنید وزنتان را در حد مطلوب نگه دارید و سیگار نکشید. دیابت همچنین می‌تواند بر قسمت‌های فراوانی از بدن به ویژه کلیه چشم و اعصاب آسیب وارد کند.
3- فشار خون بالای کنترل نشده شریان‌ها را ضخیم و غیر قابل انعطاف می‌کند و در نتیجه از مقدار خون رسانی به اعضای حیاتی بدن از جمله کلیه‌ها می‌کاهد و در نتیجه باعث آسیب کلیوی می‌شود.
4- بیماری‌های کلیه شایع و جدی هستند و حتی کودکان را نیز گرفتار می‌کنند.
هرگز فراموش نکنید که بیماری کلیه پیشرفته و مزمن یعنی آسیب دائمی و غیر قابل برگشت برای هر دو کلیه.
و نکته آخر اینکه
برخی از بیماری‌های کلیوی می‌تواند با تنظیم مصرف نمک، آب و پروتئین روند کندتری پیدا کنند.
فرآوری: معصومه آیت اللهی
بخش تغذیه و آشپزی تبیان
منابع:
پزشک ما
تالار بزرگ ایران بلاگ
به سایت
اگر می‌خواهید با کارشناسان تغذیه‌ی سایت مشورت نمایید، اینجا را کلیک کنید.