سندرم ری با خوردن آسپیرین

سندرم ری (reye's syndrome) در کودکان رو به بهبود از یک بیماری ویروسی (مانند آنفلوانزا، سرماخوردگی یا آبله‌مرغان) بروز می‌کند. مطالعات نشان داده‌اند کودکانی که به بیماری ویروسی مبتلا هستند و از آسپیرین استفاده می‌کنند، احتمال بیشتری دارد که به سندرم ری مبتلا شوند. لذا هیچ‌گاه به کودک خود آسپیرین ندهید.

سندرم ری می‌تواند در هر فردی و در هر سنی بروز کند، اما معمولا کودکان چهار تا دوازده ساله را مبتلا می‌کند و میزان بروز آن در ماه‌های شیوع آنفلوانزا (دی، بهمن و اسفند) بیشتر است.

سندرم ری به واسطه این که نادر است، درست تشخیص داده نمی‌شود؛ به عنوان مثال ممکن است با آنسفالیت، مننژیت، سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) یا مسمومیت اشتباه گرفته شود.

سندرم ری به همه اندام‌های بدن آسیب می‌رساند، اما بدترین آسیب را به کبد و مغز می‌زند. اگر این سندرم درمان نشود، می‌تواند به سرعت باعث از کار افتادن کبد، آسیب مغزی و حتی مرگ شود. بیش از 30 درصد کودکان و نوجوانانی که مبتلا به سندرم ری می‌شوند فوت می‌کنند. آن‌هایی هم که زنده می‌مانند ممکن است دچار آسیب مغزی دائمی شوند.

اگر فکر می‌کنید کودک شما به سندرم ری مبتلا شده است، سریعا به پزشک مراجعه کنید. تشخیص سریع بیماری می‌تواند شانس زنده ماندن کودک را تا حد زیادی افزایش دهد.

نشانه‌های سندرم ری

نشانه‌های سندرم ری ممکن است در مدت ابتلا به یک بیماری ویروسی ظاهر شوند، اما معمولا یک تا دو هفته پس از آن بروز می‌کنند. کودکی که به سندرم ری مبتلا شده، ممکن است تب داشته باشد یا نداشته باشد. سایر نشانه‌ها معمولا در مراحل بعدی بروز می‌کنند.

در کودکان، اولین نشانه معمولا استفراغ دائمی است، اما کودک ممکن است به جای آن اسهال داشته باشد. سایر نشانه‌های اولیه عبارتند از: تنفس نامنظم، بی حالی یا خواب آلودگی.

با پیشرفت بیماری و تاثیر آن بر مغز، کودک ممکن است پرهیجان یا بیش فعال شود. همچنین ممکن است دچار تشنج یا صرع شود، به کما برود و اگر معالجه نشود، ممکن است فوت کند.

البته کودکی که به یک بیماری دیگر (و نه به این اندازه شدید) مبتلا باشد نیز ممکن است این نشانه‌ها را از خود بروز دهد. با این حال، از آن جا که درمان سریع اهمیت دارد، باید مراقب باشید که فورا کودک را نزد پزشک ببرید.

چه عواملی باعث سندرم ری می‌شوند؟

بررسی‌ها حاکی از آن هستند که مصرف آسپیرین یا داروهای حاوی آسپیرین که برای درمان بیماری‌های ویروسی به کار می‌روند باعث افزایش بروز سندرم ری می‌شوند.

آیا درمانی برای سندرم ری وجود دارد؟

متاسفانه درمانی برای سندرم ری وجود ندارد. درمان موفق که بستگی به تشخیص زودهنگام علایم اولیه بیماری دارد، اساساً می‌تواند با کاهش تورم مغز، از آسیب‌های غیر قابل برگشت مغزی جلوگیری کند. اقدامات اولیه همچنین می‌تواند آسیب متابولیک را معکوس کرده، از آسیب‌های ریه ممانعت به عمل آورده و از ایست قلبی قابل نیز جلوگیری کند.

تصور بر این است که پاره‌ای از اختلالات متابولیسمی در بدو تولد که از نشانه‌های سندرم ری پیروی می‌کنند، ممکن است تظاهرات آنسفالوپاتی همراه با اختلال کبدی باشند. این نشانه‌ها در تمام موارد مشکوک به سندرم ری باید مورد توجه قرار گیرند. بعضی از شواهد حاکی از آن هستند که درمان سندرم ری در مراحل پایانی به وسیله محلول گلوکز هیپرتونیک به صورت وریدی ممکن است از پیشرفت این سندرم جلوگیری کند.

تشخیص مربوط به سندرم ری چیست؟

بهبودی از سندرم ری به طور مستقیم با شدت تورم مغز ارتباط دارد. بعضی از افراد به طور کامل بهبود می‌یابند، در حالی که دیگران ممکن است درجات متغیری از آسیب‌های مغزی را با خود به همراه داشته باشند.

تشخیص بیماری در مواردی که در آن‌ها این اختلال به سرعت پیشرفت کرده و بیمار به سمت کما می‌رود، نسبت به بیماران با شرایط بهتر کمتر است. آمارها نشان داده‌اند زمانی که سندرم ری تشخیص داده می‌شود و در مراحل آغازین تحت درمان قرار می‌گیرد، تغییرات بهبودی و رهایی از بیماری عالی است. زمانی که تشخیص و درمان به تعویق می‌افتد شانس بهبودی موفقیت آمیز و زنده ماندن به شدت کاهش می‌یابد. در صورت عدم تشخیص و درمان موفق سندرم ری، مرگ پس از گذشت چند روز به وقوع می‌پیوندد.

چگونه می‌توانم از کودکم در برابر سندرم ری محافظت کنم؟

ندادن آسپیرین به کودک، بهترین دفاع است. علت این بیماری ناشناخته است، اما تحقیقات نشان می‌دهند که استفاده از آسپیرین یا داروهای حاوی آسپیرین در کودکانی که بیماری ویروسی دارند یا به تازگی از یک بیماری ویروسی بهبود پیدا کرده‌اند، می‌تواند منجر به بروز این سندرم شود.

در واقع، 90 تا 95 درصد از مبتلایان به این سندرم، در یکی از بیماری‌های ویروسی اخیر خود از آسپیرین استفاده کرده‌اند.

سندرم ری مسری نیست، پس لازم نیست نگران آن باشید که کودک شما این بیماری را از یک کودک دیگر بگیرد.

برای مراقبت از سلامت کودک، موارد زیر را رعایت کنید:

* هیچوقت به کودک خود (یا افراد زیر 19 سال) آسپیرین ندهید. در عوض، از استامینوفن یا ایبوپروفن برای کاهش درد یا تب استفاده کنید.

* اگر به کودک خود شیر می‌دهید، داروی حاوی آسپیرین را مصرف نکنید، زیرا این دارو از طریق شیر مادر نیز منتقل می‌شود.

* برچسب‌های داروها را به دقت بخوانید تا از استفاده اتفاقی آسپیرین برای کودک پرهیز کنید: بسیاری از داروهایی که در داروخانه‌ها بدون نسخه فروخته می‌شوند، مانند داروهای معده یا داروهای سرماخوردگی و سینوزیت، حاوی آسپیرین هستند. واژه‌هایی همچون سالیسیلات، استیل سالیسیلات، اسید استیل سالیسیلیک، سالیسیل امید و فنیل سالیسیلات ممکن است به جای کلمه آسپیرین استفاده شوند.

* قبل از دادن آسپیرین به کودک زیر 12 سال برای درمان آرتریت، روماتیسم یا هر ضایعه دیگری که نیاز به استفاده طولانی از این دارو دارد، با یک پزشک مشورت کنید.

* نباید آسپیرین را بیش از ده روز پشت سر هم مصرف کنید، مگر با دستور پزشک.

*  بیمار تب دار نباید آسپرین را بیش از 3 روز بدون موافقت پزشک مصرف کند. روزانه بیشتر از دوز توصیه شده استفاده نکنید.

فرآوری: معصومه آیت اللهی

بخش سلامت تبیان

ایسنا

خبرنیوز

روزنامه شرق

انیستیتو ملی بیماری‌های نورولوژیکی و سکته مغزی، انیستیتو ملی سلامت