شیوه صحیح راز و نیاز با پروردگار
شيوه صحيح راز و نياز با پروردگار
نگاهي به کتاب «دعا و توسل»
باورهاي کلامي شيعي، همان اصول ناب اسلامي‌اند که در قرآن خطوط آن ترسيم و سپس با شرح و تفسير ائمه معصومين(عليهم‌السلام) تبيين شده‌اند. تلاش‌هاي تفسيري، روايي و عقلاني دانشوران شيعي در پرتو قرآن و حديث به اين باورها نظم و قاعده خاصي بخشيده و گنجينه‌اي از معارف را به ارمغان آورده است.
کتاب «دعا و توسل» نوشته آيت‌الله سيدحسن طاهري خرم‌آبادي از سوي موسسه بوستان کتاب تجديد چاپ شد. اين اثر که دومين کتاب از مجموعه آثار «تبيين باورهاي شيعي» است، موضوع دعا و توسل را به بحث و بررسي مي‌گذارد.
باورهاي کلامي شيعي، همان اصول ناب اسلامي‌اند که در قرآن خطوط آن ترسيم و سپس با شرح و تفسير ائمه معصومين(عليهم‌السلام) تبيين شده‌اند. تلاش‌هاي تفسيري، روايي و عقلاني دانشوران شيعي در پرتو قرآن و حديث به اين باورها نظم و قاعده خاصي بخشيده و گنجينه‌اي از معارف را به ارمغان آورده است.
بي‌ترديد «توحيد» در صدر باورهاي شيعه است و در اين مکتب، عمق و ژرفاي بيشتري يافته است؛ به طوري که هرکس به مجموع احاديث توحيدي شيعه نظري بيفکند، عميق‌ترين درس‌ها را از آنها مي‌گيرد.
خطبه‌هاي توحيدي امام اول شيعيان در نهج‌البلاغه همه را به شگفتي واداشته است. دعاها و مناجات‌هاي رسيده از آن امامان معصوم(عليهم‌السلام) مانند دعاي کميل، ابوحمزه ثمالي، مناجات شعبانيه و امثال آنها، آبشخور زلال توحيد و شيوه صحيح راز و نياز با پروردگار يکتاست. در اصول مذهب شيعه، «توحيد» اصل نخست است و همه چيز بر محور يکتاپرستي مي‌چرخد.
همين آموزه‌هاي توحيدي هر فرد شيعه را ملزم مي‌کند تا از غير خدا دوري جويد و شائبه‌هاي شرک را از خود دور کند، اما در ميان فرقه‌هاي مسلمان، «وهابيت» ـ‌‌که اصالت و ريشه‌اي ندارد‌ـ در اخلاص توحيدي شيعه ترديد افکنده و عقايدي نظير؛ شفاعت، زيارت، توسل و مانند آن را اعمالي شرک‌آميز معرفي کرده و شبهه‌هاي بي‌اساس را وارد ساخته‌اند. دانشمندان شيعه و حتي برخي عالمان منصف و حقيقت‌طلب اهل سنت به اين تهمت‌ها و شبهه‌ها پاسخ گفته و آثار گران‌سنگي پديد آورده‌اند.
دعاها و مناجات‌هاي رسيده از آن امامان معصوم(عليهم‌السلام) مانند دعاي کميل، ابوحمزه ثمالي، مناجات شعبانيه و امثال آنها، آبشخور زلال توحيد و شيوه صحيح راز و نياز با پروردگار يکتاست.
باورهاي شيعي، آموزه‌هايي ناب از اسلام محمدي(ص) محسوب مي‌شوند که به وسيله ائمه معصومين(عليهم‌السلام) تبيين شده‌اند و تفسيري رسا از قرآن کريم و رفتار و گفتار پيامبر گرامي اسلام(ص) است که آدمي را به سوي سعادت و کمال سوق مي‌دهد.
در طول تاريخ پاره‌اي از فرقه‌ها يا کج‌فهمان به اين تبيين و تفسيرها خرده گرفته و جاهلانه بر عقايد شيعه، طعن زده‌اند. از اين‌رو، عالمان شيعه با دست مايه‌هايي قوي از قرآن، روايت، تاريخ و ديگر علوم نقلي و عقلي، به وظيفه مرزباني از حريم عقايد ناب اسلامي برآمده‌اند و آثار بديع و عميقي نگاشته‌اند.
يکي از اين آثار، مجموعه پنج جلدي «تبيين باورهاي شيعي» است که در آن آيت‌الله سيدحسن طاهري خرم‌آبادي در پنج موضوع «توحيد و زيارت؛ عدم تحريف قرآن؛ دعا و توسل؛ تبرک و قبور، شفاعت»
باورهاي شيعي را با مدد جستن از قرآن و احاديث و نيز با استفاده از منابع کهن و دست اول اهل سنت، تبيين کرده است. از اين رو، نگاهي به اين کتاب مي‌اندازيم.
توسل چيست؟
«توسل» به معناي واسطه قرار دادن شيء يا شخصي براي وصول به مطلوب با استفاده از همه اسباب و وسايل عادي و غير عادي است، ولي در اينجا مقصود آن است که فردي که داراي مقام، جاه و منزلتي نزد خداوند است، واسطه و شفيع نزد او قرار داده شود و به واسطه او انسان به مطلوب خود نايل شود؛ همان‌گونه که نزد سلطان و صاحبان قدرت، خواص و نزديکان او واسطه قرار داده مي‌شوند و اين بر دو نوع است. نخست، اين که به شخصي که واسطه است مراجعه شود و از او درخواست وساطت و شفاعت شود که در بسياري از وساطت‌ها معمولا چنين است. استغاثه و توسل به اولياي خداوند و طلب حاجت و شفاعت از آنها از همين قسم است، يعني از آنها مي‌خواهيم که دعا کنند و از خداوند حاجت‌ها و حل مشکلات ما را بخواهند و اين قسم، در بحث استغاثه و طلب حاجت از اولياي خدا در همين اثر بررسي شده و در بحث طلب شفاعت نيز براي گناهان مطرح مي‌شود.
نوع دوم اين است که شخص، حاجت خود را به طور مستقيم به خداوند عرضه مي‌دارد، ولي مقام و منزلت واسطه را مطرح مي‌کند و به عنوان مثال عرض مي‌کند: خدايا! به حرمت و مقام و منزلت رسول خدا حاجت مرا برآورده فرما! آن چه در اين کتاب مورد بحث است، همين قسم دوم است.
وهابي‌ها اين نوع را هم شرک شمرده يا آن را غير مشروع دانسته‌اند. بعضي هم آن را در مورد پيامبر(ص) جايز دانسته‌اند؛ البته اگر حديثي که در اين مورد رسيده است، صحيح باشد. برخي هم جواز آن را ويژه حال حيات دانسته و در مورد اموات، غير جايز شمرده‌اند.
چاپ چهارم کتاب «دعا و توسل» در شمارگان 1000 نسخه، 152 صفحه و بهاي 22000 ريال راهي بازار نشر شد.
بخش کتاب و کتاب‌خواني تبيان
منبع:خبرگزاري کتاب ايران(ايبنا)