مريخ نورد جديد در راه است

مقامات ناسا در حال آخرين بررسي ها براي تعيين مقصد نهايي مريخ نورد کريوسيتي (Curiosity) (به معني کنجکاوي) هستند. مريخ نوردي که قرار است در ماه نوامبر امسال سفرش را به مقصد مريخ آغاز کند تا ميراث دار دو قلوهاي افسانه اي مريخ نورد، اسپريت و اپروچيونيتي باشد.

دانشمندان اين طرح در حال حاضر با بررسي فهرست نامزدهاي اوليه مکان هايي که براي فرود اين مريخ نورد پيشنهاد شده بود تعداد آنها را به 4 مورد کاهش داده اند تا سرانجام مقامات ارشد ناسا از بين اين 4 گزينه مقصد نهايي Curiosity را تعيين کنند.

مطابق برنامه، اين مريخ نورد روز 25 نوامبر سفر خود به سوي مريخ را آغازمي کند تا 6 آگوست سال 2012 به مقصد خود برسد.

چهارنامزد نهايي محل فرود اين مريخ نورد عبارتند از دهانه برخوردي ابرسوالد (Eberswalde crater)، دهانه گيل (Gale crater)، دهانه هولدن (Holden crater) و دره مارت (Mawrth Vallis).

مت گولومبک، يکي از مديران کميته مکان يابي محل فرود مريخ نورد Curiosity در باره اين نامزدها مي گويد:«هر 4 محل داراي جذابيت هاي بسياري براي کاوش هاي مريخ نورد است. در برخي از مواقع نمي توان برتري ميان آنها قايل شد چون همه آنها در بردارنده اطلاعات بالقوه بي نظيري هستند اگرچه نوع داده هايي که در هر محل ممکن است به دست آيد با ديگري متفاوت است اما انتخاب از بين آنها چندان کار راحتي نيست.»

انتظار مي رود تصميم نهايي تا پايان ماه جولاي از سوي مقامات ارشد ناسا در واشنگتن اعلام شود. انتخاب نهايي محل به مهندسان اين امکان را مي دهد تا مسير پرواز و برنامه سفر مريخ نورد که قرار است بر فراز يک راکت آرين 5 به سمت مريخ پرتاب شود، را محاسبه و تعيين کنند.

در حال حاضر پيشنهاد هاي بخش هاي مختلف علمي مرتبط با پروژه براي تعيين محل نهايي جمع آوري شده تا بر اساس آنها تصميم نهايي اتخاذ شود. پس از انتخاب نهايي سيستم فرود مريخ نورد مي تواند با دقت در محل از پيش تعيين شده فرود آيد. محلي که نقشه هاي دقيقي از آن با کمک دوربين هاي کيفيت بالاي مدار گرد اکتشافي مريخ تهيه شده است.

مريخ نورد Curiosity بر خلاف دو مريخ نورد قبلي با کمک کيسه هاي هوا فرود نخواهد آمد. دو مريخ نور اسپريت و اپورچيونيتي در نزديکي سطح مريخ و در حاليکه درون يک هرم پوشيده از کيسه هاي هواي غول پيکر بودند، رها شدند و مانند يک توپ بسکتبال پس از چندين بار برخورد با سطح مريخ در نهايت متوقف شده و پس از باز شدن هرم محافظشان کار خود را آغاز کردند. اما Curiosity راه ديگري براي فرود در پيش خواهد گرفت و با کمک راکت هاي کوچکي که سرعت آن را هنگام فرود کاهش مي دهد به نرمي بر سطح مريخ و در محل از پيش تعيين شده فرود خواهد آمد.

به گفته مسولان کميته انتخاب محل فرود ، هر 4 محل پيش بيني شده از نظر امنيت فرود مريخ نورد قابل قبول هستند و ريسکي را براي مراحل فرود به همراه ندارند.

درباره هر 4 محل نهايي انتخاب شده، شواهدي وجود دارد که نشان مي دهد در گذشته اين مکان ها ميزبان آب بوده اند و احتمالا شرايط مناسبي براي زيست حيات باستاني در مريخ را دارا بوده اند . دانشمندان حتي اميدوارند برخي مولکول هاي زنده باستاني احتمالي حتي تا زمان حاظر نيز در اين سايت ها باقي مانده باشند.

دو محل فرود پيشنهادي در نيمکره جنوبي مريخ، يکي در نيمکره شمالي و ديگري تقريبا بر خط استواي مريخ واقع است.

ابرسوالد، دلتاي مروبط به به يک رودخانه باستاني است که در آن تعداد بسيار زيادي از کانال هاي باستاني ديده مي شود و نشان مي دهد که در گذشته ميزبان جريان هاي آبي بوده است.

هولدن ، يک گودال دايره اي به قطر حدود 100 مايل است و يکي از مجموعه گودال هاي زنجيره اي است که با يک رشته به هم متصل شده اند. دانشمندان پيشنهاد مي دهند که مريخ نورد Curiosity با فرود در اين منطقه به بررسي شرايط سنگ هاي باستاني آن بپردازد . اينجا جايي است که در حدود 3 ميليارد سال پيش جريان هاي آب مايع در آن جريان داشته اند.

گيل گودال ديگري است که زماني ميزبان آب مايع بوده و کنجکاوي با فرود در آن مي تواند به بررسي لايه هاي مختلف سنگي و مواد معدني باقي مانده در آن بپردازد.

دره مارت ، يکي از قديمي ترين دره هاي مريخ است که مزاياي بيشتري نسبت به سايت هاي ديگر دارد و مريخ نورد مستقيما مي توانددر ميانه منطقه اي فرود آيد که لايه هايي از رسوب هاي احتمالي باستاني را در دل خود دارد .

دانشمندان در طي 5 جلسه کارشناسي همه نظرات مختلف، برتري ها و دشواري هاي هر يک از سايت هاي احتمالي را بررسي کرده اند و اينک نوبت مقامات ارشد ناسا است تا بر اساس داده هاي آنها و توصيه هاي علمي ساير دانشمندان و کسب نظر مهندسان طراح مريخ نورد محل نهايي را انتخاب کنند. محلي که در نهايت و در صورت فرود موفق اين مريخ نورد ، شايد اسرار نا گفته اي از گذشته مريخ را آشکار سازد.

بخش دانش و زندگي تبيان

منبع:

اسپيس فلايت ناو / به نقل از جام جم آنلاين / بازنويسي : پوريا ناظمي