افزايش شيوع مسموميت‌ها در تابستان
افزايش شيوع مسموميت‌ها در تابستان
بهداشت مواد غذايي را فراموش نکنيد
در تابستان هميشه شرايطي فراهم مي‌شود که بيماري‌هاي فصلي مانند اسهال، وبا و مسموميت‌هاي غذايي از طريق مواد غذايي منتقل شده و به شکل وسيعي گسترش يابد.
بررسي‌ها نشان مي‌دهد، در فصل تابستان آمار مراجعان به مراکز درماني و اورژانس بيمارستاني که داراي ناراحتي‌هاي گوارشي مانند دل‌درد و استفراغ در اثر مصرف مواد غذايي آلوده و در نتيجه مسموميت غذايي هستند زياد شده و شدت مي‌يابد.
يکي از مهم‌ترين عوامل بروز مسموميت‌هاي گوارشي عدم رعايت مسائل بهداشتي در زنجيره تهيه مواد غذايي تا مصرف، به ويژه بي‌دقتي در نگهداري صحيح آن‌ها است.
دکتر مسعود مرداني، متخصص بيماري‌هاي عفوني و عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي در رابطه با انواع بيماري‌هاي عفوني و مسموميت‌هاي رايج فصل تابستان مي‌گويد: در فصل تابستان مسموميت‌هاي غذايي به دليل حرارت و دماي محيط از حد معمول بيشتر است. اين مسموميت‌ها هم به دنبال مصرف ماده غذايي مشکوک يا سموم حاصل از ميکرو ارگانيسم‌ها ايجاد مي‌شود.
به عقيده دکتر مرداني عمده علامت ناشي از اين مسموميت‌ها تهوع، استفراغ و دل‌درد است. ولي به طور کلي مسموميت‌هاي غذايي به دو دسته مسموميت‌هاي کوتاه و بلندمدت تقسيم مي‌شوند. در نوع اول که دوره کمون بيماري کوتاه است، مسموميت استافيلوکوکي ايجاد مي‌شود که به دنبال مصرف موادي مثل نان خامه‌اي، سالاد الويه يا سوسيس و کالباس است.
عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي ادامه مي‌دهد: علامت اين مسموميت هم شامل استفراغ‌هاي شديد است البته بيمار تب ندارد. در اين شرايط بيمار بعد از سرم درماني و بدون نياز به آنتي‌بيوتيک بعد از 24 ساعت علائمش بهبود پيدا مي‌کند اما مسموميت‌هاي طولاني به دنبال مصرف مواد گوشتي و در رستوران‌ها ايجاد مي‌شود.
به گفته دکتر مرداني در اين نوع مسموميت به نام کلستريديوم پرفرنژانس بر خلاف دوره مسموميت کوتاه، دل‌پيچه بسيار شديد به سراغ بيمار مي‌آيد و همراه با استفراغ مختصر است ولي باز هم بيمار تب ندارد. درمان‌هايي مثل داروهاي ضداسپاسم در اين بيماران مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
يکي از مهم‌ترين عوامل بروز مسموميت‌هاي گوارشي عدم رعايت مسائل بهداشتي در زنجيره تهيه مواد غذايي تا مصرف، به ويژه بي‌دقتي در
نگهداري صحيح آن‌ها است
دکتر فاطمه فرهمند، فوق تخصص بيماري‌هاي گوارشي کودکان نيز در اين باره معتقد است: برخي مسموميت‌ها نيز بر اثر عوامل باکتريايي به وجود مي‌آيند. مثلاً مسموميت سالمونلا در اثر مصرف تخم‌مرغ فاسد ايجاد مي‌شود. مسموميت شيگلا بر اثر مصرف سالاد و مسموميت باسيل‌ها بر اثر مصرف برنج پخته‌اي که مدت زيادي در دماي اتاق نگهداري شده است، به وجود مي‌آيد.
به گفته وي بيماران اغلب با علائم اسهال، استفراغ، از دست دادن مايعات بدن، خشکي مخاط، بي‌حالي و تب و لرز به مراکز درماني مراجعه مي‌کنند. اين علائم معمولاً از نيم تا 3 ساعت بعد از خوردن غذاي آلوده ايجاد مي‌شود و نخستين قدم درمان، اصلاح آب و الکتروليت‌هاست تا حجم آب و الکتروليت از دست رفته بدن جبران شود.
توصيه دکتر مرداني اين است که مردم از رستوران‌هاي سر راهي استفاده
نکنند، روزي تا ده بار دست‌هاي خود را بشويند و حتماً از آب بسته بندي
شده استفاده کنند
وي در پاسخ به اينکه اصلاً چرا مسموميت غذايي بيشتر در فصل تابستان ديده مي‌شود، توضيح مي‌دهد: رعايت نکردن مسائل بهداشتي در تهيه، توزيع و مصرف مواد غذايي و به خصوص بي‌دقتي در نگهداري صحيح مواد غذايي در منازل مهم‌ترين عامل بروز مسموميت‌هاي غذايي است و گرماي هوا اين موضوع را تشديد مي‌کند. به گفته دکتر فرهمند البته بايد اين نکته را در نظر داشت که تمام مواد غذايي در فصل تابستان خطرناک نيستند؛ بلکه تنها برخي از اين مواد غذايي در اثر شرايط موجود مانند نوع ماده غذايي و گرماي هوا امکان آلودگي و باکتري زايي دارند. مواد غذايي مانند گوشت، مواد لبني، انواع سس‌ها، کنسروها از جمله اين مواد هستند.
کودکان آسيب‌پذيرترند
دکتر فرهمند معتقد است: شدت مسموميت با توجه به علت بروز و همچنين سن و وضعيت سلامت بدن افراد مختلف متفاوت است؛ به طوري که اين مسموميت‌ها در سالمندان و نوزادان مي‌تواند خطرناک‌تر باشد. اما به هر حال، تابستان، فصل مسافرت است و در آن، شرايطي فراهم مي‌شود که بيماري‌هايي نظير مسموميت غذايي، اسهال و استفراغ، بيماري‌هاي عفوني دستگاه گوارش، تب حصبه، وبا، تب مالت از طريق مواد غذايي منتقل مي‌شود.وي ادامه مي‌دهد: کودکان در برابر مسموميت غذايي آسيب‌پذيرترند و مهم‌ترين عوامل بروز مسموميت غذايي رعايت نکردن مسائل بهداشتي در زنجيره مصرف، توزيع و نگهداري صحيح مواد غذايي است.
با اينکه اکثريت مسموميت‌ها خود محدود شونده هستند و بهبود مي‌يابند ولي توصيه دکتر مرداني اين است که مردم از رستوران‌هاي سر راهي استفاده نکنند، روزي تا ده بار دست‌هاي خود را بشويند و حتماً از آب بسته بندي شده استفاده کنند.
بخش تغذيه و آشپزي تبيان
منبع: همشهري - سميه شرافتي
مطالب مرتبط:
باکتري‌هاي غذايي کشنده‌اند!از گرم و سرد کردن مکرر غذاها بپرهيزيد
خوراكي‌هاي جذاب و آلوده در تابستان
نکاتي در رابطه با نگهداري مواد غذايي