سياره کوتوله اي به نام پلوتو

سيارات کوتوله در واقع اجرامي اند که نه سياره شمرده مي شوند و نه سيارک. سيارات کوتوله (کوچک) نمي توانند با نيروي گرانشي خود به طور کامل مسير گردش خود بدور خورشيد را پاک کنند و در نتيجه جايگاه يا مقام سياره بودن را بطور کامل از دست مي دهند. تصور کنيد بعد از اين اتفاق چه تغييراتي بايد در کتب درسي صورت مي گرفت و با ايجاد تصوير جديد از پلوتو تصور انسان ها را بايد کاملأ تغيير داد. اين تصميم خيلي ها را در ميان جوامع علمي و غير علمي جهان ناراحت ساخت. مردم مي گفتند، پلوتو هميشه يک سياره بوده و يک سياره خواهد ماند. کودکان زيادي براي حمايت از پلوتو بر روي بوم هاي نقاشي نوشتند " پلوتو را نجات دهيد"، زيرا خواهان تنزل جايگاه پلوتو فقط بر اساس يک تصميم که خيلي مورد اعتراض هم بود، نبودند.

اما به هر صورت رفتار پلوتو نشان مي دهد که ديگر يک سياره نيست.

اکتشافات اخير يک تيم اخترشناسي انگلستان به وجود مونو اکسيد کربن در اتموسفر پلوتو اشاره مي کند. هرچند پلوتو از گذشته هاي خيلي دور اتموسفر داشته، اما اخترشناسان فقط از سال 1988 به اين سو از وجود آن باخبر شدند. در ابتدا فکر مي کردند که ضخامت اين اتموسفر حدود 100 کيلومتر باشد، اما بعد ها تخمين زده شد که ضخامت اين اتموسفر حدود 1500 کيلومتر است و بيشتر از گاز متان و نيتروژن ساخته شده. وقتي پلوتو طي 248 سال در مدار بسيار کشيده يا بيضي شکل خود به خورشيد نزديک مي شود، اين گاز ها از سطح بيشتر به سمت بالا کشيده مي شود و زماني که دوباره از خورشيد دور مي شود، گاز ها دوباره بسيار سرد مي شوند و به سطح نزديکتر قرار مي گيرند. يافته هاي جديد تيم تحقيقاتي دانشگاه سنت اندريوز با استفاده از تلسکوپ عظيم جيمز کلارک مکس ويل در هاوايي، حتي اتموسفر ضخيم تري از جنس منو اکسيد کربن  را نشان داده که تا بيش از 3000 کيلومتر گسترش دارد و تقريبأ به نيم فاصله پلوتو از قمرش کارن مي رسد.

امکان دارد که اين اتموسفر حتي به بيرون از خود اتموسفر کشيده شود، بخصوص بعد از سالهاي 1989 يعني زماني که پلوتو در نزديکترين فاصله اش به خورشيد قرار داشت. گرم شدن سطح پلوتو در اثر تابش هاي خورشيد باعث مي شود تا اين گاز ها به بيرون فرار کنند و پلوتو هم نسبت به هر جرم آسماني ديگر در نظر ما مطلوب و گوارا به نظر برسد. ( البته اصطلاح گرم شدن فقط از نظر علمي در اينجا به کار رفته، زيرا شما مي دانيد که حرارت در سطح پلوتو حدود منفي 240 (240-) سانتي گراد است) اين بررسي ها با رصد هاي تلسکوپ فضايي هابل همزمان بوده و هابل طي چهار سال رصد پيگير توانست، شکل هاي تاريک و روشني را در سطح پلوتو کشف نمايد. به نظر مي رسد که شکل هاي روشن در اثر گرم شدن مناطق يخ زده بوجود آمده و باعث شده تا مواد سبک تر سطح آشکار گردد.   

دکتر جان گريفز رئيس تيم تحقيقاتي مي گويد: ديدن اين گونه تغييرات اقليمي در يک سياره ديگر خيلي شگفت انگيز است. اين اتموسفر سرد که بيشتر در اثر گرماي خورشيد رانده شده، ميتواند نشانه هاي بسيار خوبي را در مورد کاربرد فيزيک بنيادي به ما نشان دهد و به عنوان يک آزمايشگاه زنده در درک بهتر اتموسفر زمين بکار رود."

اطلاعات بدست آمده از بررسي ها طيف مونواکسيد کربن در سطح پلوتو به رنگ سرخ نشان داده شده. سيگنال هاي اطراف آن اختلالات تصادفي اند. درخشندگي سيگنال (در محور عمودي) بر اساس واحد درجه نشان داده شده که با اتموسفر منبع برابر مي باشد. اين دما کمتر از 50 درجه صفر مطلق (50 کلوين) است که براي اتموسفر پلوتو تخمين زده شده، زيرا پلوتو فقط يک بخش بسيار کوچکي از آسمان را در زمان رصد يک تلسکوپ اشغال مي کند.

در واقع مونو اکسيد کربن مي تواند به عنوان کليد اساسي به ما بفهماند که چرا پلوتو هنوز اتموسفر دارد. برخلاف متان که يک گاز گلخانه اي است، مونو اکسيد کربن به مثابه يک سرد کننده عمل مي کند و مي تواند اتموسفر شکننده پلوتو را در برابر گرم شدن زياد حفظ نموده و از فرار کلي آن به فضا جلوگيري کند! چندين ده هه و سده زمان لازم است تا پلوتو يک دور کامل خود را بدور خورشيد تکميل کند و توازن ميان اين دو نوع گاز در اتموسفر پلوتو بايد بي نهايت دقيق باشد.