نشانه ها و عوامل خطر فشار خون بالا
نویسنده: دکتر حمیدرضا فرشچی| متخصص تغذیه - فوق تخصص دیابت و چاقی
شیوع فشارخون بالا در افراد چاق بیشتر است و بدون شک اضافه وزن با فشارخون بالا مرتبط است. لذا افرادی که به چاقی یا اضافه وزن مبتلا هستند، می بایست بیش از افراد لاغر مراقب فشارخون خود باشند. بسیاری از افراد چاق، فشارخون خود را کنترل نمی کنند و شاید زمانی متوجه فشارخون بالای خود شوند که به دستگاه قلب و عروق و بدن آنها آسیب هایی وارد شده باشد.
یکی از خطرناک‌ترین جنبه های فشارخون بالا آن است که از وجود آن بی اطلاع باشید. عموما علایمی از فشارخون بالا وجود دارند که معمولا متوجه آنها نمی شوید. نزدیک به یک سوم افراد مبتلا به فشارخون بالا از وجود آن اطلاعی ندارند.
تنها راه تشخیص به موقع فشارخون بالا آن است که طبق یک برنامه منظم، فشارخون خود را هر چند وقت یک بار اندازه گیری کنید، به ویژه اگر خانواده و فامیل نزدیک شما مبتلا به فشارخون بالا باشند.
ممکن است بپرسید که میزان فشارخون طبیعی و بالا چقدر است؟ میزان فشارخون طبیعی در یک فرد بالغ در حالت استراحت در حدود 120 بر روی 80 است و فشارخون مساوی یا بالای 140 بر روی 90 به عنوان فشارخون بالا به حساب می‌آید، و فاصله بین این دو مقدار را مرحله مرزی (قبل از پرفشاری خون ) می نامند.
نشانه های فشارخون بالا
اگر فشارخون‌تان بسیار افزایش یابد، ممکن است علایمی به شرح زیر در شما ظهور کنند:
- سردرد شدید
- احساس خستگی یا گیجی
- مشکلات بینایی
- درد قفسه سینه
- تنفس دشوار
- ضربان قلب نامنظم
- وجود خون در ادرار
- احساس تپش و ضربان هایی در قفسه سینه و گردن و گوش ها
علایم مذکور نشانگر افزایش بیش از حد و خطرناک فشارخون هستند. اگر شما هر یک از علایم مذکور را در خود مشاهده کردید، فورا به پزشک معالج مراجعه نمایید.
این علایم ممکن است نشانه وضعیت وخیمی از فشارخون بالا در شما باشند که منجر به حمله قلبی یا سکته گردند، پس باید آن ها را جدی بگیرید و سریعا به پزشک مراجعه نمایید.
فراموش نکنید که اگر فشارخون بالا درمان نشود، ممکن است منجر به بروز بیماری‌های جدی‌ای از جمله سکته مغزی، بیماری قلبی، نارسایی کلیه و مشکلات بینایی شود
عوامل خطر فشارخون بالا
عوامل خطر بسیار زیادی برای فشارخون بالا وجود دارد . برخی از آنها را شما نمی توانید کنترل کنید، که از آن جمله به موارد ذیل می توان اشاره نمود:
- سن: خطر بروز فشارخون بالا با افزایش سن ارتباط مستقیم دارد. در اوایل میانسالی، فشارخون بالا در مردان شایع است. در زنان نیز این بیماری بعد از یائسگی شایع می‌شود.
- نژاد: فشارخون بالا در سیاه‌پوستان شایع‌تر است و در آنها در سنین پایین‌تری از سفید پوستان بروز می یابد. عوارض جدی فشارخون بالا نیز مانند سکته و حمله قلبی در سیاه‌پوستان معمول تر است.
- سابقه خانوادگی: فشارخون بالا بیشتر در اعضای خانواده نمایان می‌شود.
دیگر عوامل خطر فشارخون بالا که قابل کنترل هستند، عبارتند از :
- چاقی یا اضافه وزن: هر چه شما بیشتر دچار اضافه وزن باشید، به خون بیشتری برای رساندن اکسیژن و مواد مغذی به بافت های بدنتان نیاز دارید و هنگامی که حجم خون گردشی در رگ های شما افزایش می یابد، فشار وارده بر دیواره‌های عروقی نیز زیاد می‌شود.
- عدم تحرک بدنی: افرادی که تحرک ندارند، ضربان قلب بیشتری دارند. هرچه ضربان قلب بیشتر باشد، در هر انقباض قلب سخت‌تر کار می‌کند و فشار قوی‌تری بر سرخرگ‌ها اعمال می نماید. کمبود فعالیت بدنی، خطر چاقی و اضافه وزن را نیز افزایش می دهد.
- استعمال دخانیات: استعمال دخانیات نه تنها بلافاصله پس از مصرف به صورت موقتی فشارخون را بالا می برد، بلکه مواد شیمیایی موجود در دخانیات، به سطوح دیواره شریانی (سرخرگی) آسیب وارد می‌کنند و منجر به باریک شدن شریان‌ها و افزایش فشارخون می‌شوند.
افرادی که تحرک ندارند، ضربان قلب بیشتری دارند. هرچه ضربان قلب بیشتر باشد، در هر انقباض قلب سخت‌تر کار می‌کند و فشار قوی‌تری بر سرخرگ‌ها اعمال می نماید. کمبود فعالیت بدنی، خطر چاقی و اضافه وزن را نیز افزایش می دهد
- نمک (سدیم) فراوان در غذاها: مصرف زیاد سدیم باعث نگهداری مایعات در بدن می‌شود که منجر به افزایش فشارخون می‌گردد.
- پتاسیم کم در غذاها: پتاسیم به حفظ تعادل سدیم در سلول‌های بدن کمک می‌کند. چنانچه پتاسیم کافی دریافت نکنید، سدیم بالایی در خون انباشته می‌شود.
- مصرف بسیار کم ویتامین د: مصرف کم ویتامین د در رژیم غذایی می‌تواند منتهی به فشارخون بالا شود. ویتامین د در تولید آنزیمی توسط کلیه که فشارخون را تحت تاثیر قرار می دهد، نقش دارد.
- مصرف الکل: نوشیدن الکل به صورت مداوم، به قلب آسیب می‌رساند. مصرف گهگاه الکل نیز به صورت موقتی فشارخون را افزایش می دهد، زیرا منجر به ترشح هورمون‌هایی می‌شود که جریان خون و ضربان قلب را افزایش می‌دهند.
- استرس: استرس می تواند به صورت ناگهانی و موقتی فشارخون را افزایش دهد. چنانچه سعی دارید با پرخوری، مصرف الکل و یا استعمال دخانیات بر استرس خود غلبه کنید، فقط مشکلات خود را با فشارخون بالا افزایش خواهید داد.
- بیماری ها و شرایط مزمن خاص: برخی بیماری های مزمن نیز خطر فشارخون بالا را افزایش می دهند، مانند کلسترول بالا ، دیابت ، بیماری کلیه و تنگی نفس هنگام خواب.
برای مشاهده‌ی وب سایت دکتر فرشچی می توانید به آدرس اینترنتی www.novindiet.com مراجعه نمایید.
مطالب مرتبط:
درمان فشارخون بالا با تغییر شیوه زندگی
فشارخون بالا؛ عوارض، تشخیص و انواع
فشارخون بالا؛ علائم، علل و عوامل خطر