جمهوري اسلامي آذربايجان!

آذربايجان در سال هاي اخير شاهد تحولات ضداسلامي مختلفي بوده است...

تاريخچه:

اسلام ستيزي در مناطق کشورهاي شمالي ايران ريشه اي به درازاي تاريخ دارد، آن زمان که اين مناطق از ايران بزرگ جدا شد، روسيه تزاري سعي کرد تا با جو اختناق و فضاي پليسي که ايجاد مي کند مردم را در وهله اول از پيوستگي با ايران و در مرحله دوم از پيوستگي با عامل مهم همبستگي شان که دين بود دور کند.

اگرچه روسيه تزاري در اين امر موفق نبود و همين مردم در جنگ هاي بعدي ايران و روسيه به کمک ايران آمدند، اما پس جدا شدن دائمي اين کشورها از ايران و بخصوص پس از فضايي که شوروي سابق در اين کشورها ايجاد کرد کم کم هويت ديني اين مردم رو به کمرنگ شدن گذاشت تا جايي که به قول يکي از رهبران مسلمان آذربايجان، مراسم هاي مذهبي و تجمعاتي که به نوعي رنگ و بوي مذهبي داشت در زمان شوروي بصورت زيرزميني و مخفي برگزار مي شد، گرچه اکنون هم تا حدودي همين طور است!

اين وضعيت تا زمان سقوط شوروي و استقلال جمهوري هاي اين کشور بزرگ ادامه داشت. اما با استقلال اين کشورها اميدي تازه در اين کشورها ايجاد شد تا بتوانند با آزادي به همبستگي از دست رفته مذهبي خود برسند. اما چند نکته اين همبستگي را مخدوش و يا سخت مي کرد؛ از سويي تغيير زباني که در اين کشورها ايجاد شده بود و رسم الخطي که از فارسي به روسي تغيير کرده بود. از سوي ديگر جوي ضدمذهبي که در اين سال ها ايجاد شده بود جوانان و قالب جامعه را به سمتي سوق داده بود که خلاف آن حرکت کردن کمي سخت به نظر مي آمد.

با اين حال مردم اين کشورها به دنبال همبستگي از دست رفته ده ها ساله بودند و به سمت آن حرکت کردند.

اينگونه بود که حجاب به اين کشورها بازگشت، مدارس مذهبي ايجاد شد، احزاب اسلامي جان تازه اي گرفتند و مردم به به صورت تقريبي به همبستگي مذهبي مورد نظر خود دست مي يافتند، با اين حال رفتارهاي دولتي در اين کشورها بخصوص تشديد آن در اين سال ها آغاز دوباره ضديت با همان چيزي است که ضديت با ان در طول 150 سال اخير در جهان و بخصوص جهان اسلام نتيجه اي معکوس داده است.

آيا ماجرا کليد خواهد خورد؟

آذربايجان در سال هاي اخير شاهد تحولات ضداسلامي مختلفي بوده است و کشوري که پس از فروپاشي شوروي به عنوان يکي از مذهبي ترين کشورهاي تازه استقلال يافته محسوب مي شد حالا گاهي اذان که از مهمترين شعائر اسلامي است را ممنوع مي کنند؛ گاهي مساجد را به عنوان اينکه بعضي از اسنادشان مشکل دارد، تخريب مي کنند، گاهي رساله هاي مراجع را از مساجد و منازل جمع آوري مي کنند و در آخرين اين حرکت ها حجاب اسلامي را در مدارس ابتدائي و راهنمائي ممنوع کرده‌اند و دانش آموزان محجبه را بيش از يک ماه هست که به مدارس راه نمي دهند! و البته تمام اين اتفاقات با موج مخالفت هاي مردمي و اعتراضات خياباني همراه بوده است.

اين کار نه تنها شبيه بلکه همان پروژه اي است که صد سال پيش از اين رضاخان و آتاتورک در منطقه اجرا کرده بودند.البته مبارزه با مذهب در اين کشور، مثل آنچه که تاکنون در منطقه رخ داده تجربه هاي موفقيت آميزي نبوده و احتمالا نخواهد بود.

با اين وجود آن طور كه سير و روند وقايع درخصوص اتفاقات اخير نشان مي دهد، به نظر مي رسد كه حاكميت جمهوري آذربايجان، اين بار گام را فراتر خواهد گذاشت و براي بارز نشدن آنچه در کشورهاي عرب منطقه اتفاق افتاده است و سونامي بيداري اسلامي که مي رود تا ديگر نقاط منطقه را در بر بگيرد، در اين کشور اتفاق نيفتد و حکومت لائيک اين کشور انقلاب اسلامي را تجربه نکند.

بخش سياست تبيان

منبع:فردا نيوز/سيد فريد موسوي