اسکلرودرمی؛ عوامل خطر، درمان و پیشگیری
اسکلرودرمي؛ عوامل خطر، درمان و پيشگيري
در قسمت اول اين مطلب راجع به انواع، علايم و تشخيص بيماري اسکلرودرمي توضيحاتي داده شد، حالا ادامه مطلب ...
عوامل ايجاد کننده اين بيماري کدام است؟
عوامل ايجاد کننده ي اين بيماري در اغلب موارد مانند بقيه بيماري هاي روماتولوژي ناشناخته مي باشند، ولي عوامل بسياري را در ايجاد آن موثر دانسته اند از قبيل: برخورد با يک سري مواد خاص، مصرف و قرار گيري ترکيبات سيليکاتي روي بدن افراد مثلا در کساني که پروتزهاي سينه با ترکيبات سيليکاتي دارند، مشاهده شده که در همان جا سفت شدگي پيدا مي شود. هم چنين مصرف داروهايي مثل: پنتازوسين و يا پلي وينل کلرايد و يا مصرف مواد رنگي از قبيل ترکيبات رزيني و داروهايي مانند بلئومايسين که همه اين داروها مي توانند در ايجاد بيماري دخالت داشته باشند ولي علت اصلي و اساسي اين بيماري ناشناخته مي باشد.
نقش ژنتيک در اين بيماري مانند ديگر بيماري هاي روماتولوژي نيست يعني نقش کم رنگ تري را نسبت به ديگر بيماري هاي روماتولوژيک ايفا مي نمايد.
اين بيماري بيش تر در چه افرادي ديده مي شود؟
اين بيماري بيش تر در دهه هاي دوم و سوم زندگي و در بين خانم ها (سنين باروري) ديده مي شود اما در اطفال و در افراد مُسن هم مشاهده مي شود. شيوع اين بيماري در خانم ها بيشتر از آقايان مي باشد و کساني که در آن ها بيماري پيشرفت سريع تري داشته باشد، بيشتر دچار عوارض مي شوند و در واقع از شروع حالت فنومن رينود با سفيدي و يا کبودي پوست (در اثر برخورد با سرما) تا سفتي پوست، هر چه زمان کوتاه تر باشد نشان دهنده ي اين است که بيماري سريع تر پيشرفت مي کند و اين افراد بيشتر دچار عوارض خواهند شد.
راه هاي درمان اين بيماري کدام است؟
به اين افراد توصيه مي شود، به دليل عدم خون رساني از طريق عروق شان، و ايجاد اسپاسم؛ بهتر است در يک محيط گرم بوده و همه قسمت هاي بدن شان به خصوص انتهاي اندام ها را گرم نگه دارند.
علاوه بر اين که بهتر است جوراب و دستکش ضخيم بپوشند بايد کل بدن را نيز گرم نگه دارند، چون پديده انقباضي عروق علاوه بر انتهاي عروق، ممکن است همه قسمت هاي بدن مانند کليه و ريه را نيز درگير سازد.
در ضمن توصيه مي شود که از داروهايي که باعث اسپاسم بيشتر عروق مي شود، مانند داروهاي آنتي هيستامين، آرگوتامين، پروپرانولول اصلا استفاده نکنند و برعکس از داروهايي که بيشتر باعث گشاد شدن رگ ها مي شوند استفاده کنند.
کنترل و درمان سفتي پوست نيز در سه مرحله انجام مي شود؛ در مرحله اول که هنوز پوست سفت نشده و دور پوست ادم و ورم دارد، يک سري داروهايي مانند: دي پني سيلامين يا پردنيزولون با دوز پايين و يا داروهاي ديگري مثل آزاتيوپرين، متوتروکسايد را در مرحله اول درمان مي توانيم استفاده کنيم. در درمان مساله اي که مهم مي باشد اين است که درگيري ارگان هاي حياتي را تشخيص بدهيم و به علائم، دقت زيادي داشته باشيم.
به طور مثال اگر در مرحله اول درگيري ريوي داشته باشند، بلافاصله به پزشک مراجعه کنند و با اقدامات تشخيصي و آزمايشگاهي مثل CTscan پي گيري لازم را انجام دهند، تا معلوم شود که اين فرد در مرحله حاد ريوي مي باشند يا مزمن و اگر در مرحله حاد مي باشند درمان هاي سنگين مثل داروهايي که سيستم ايمني را ضعيف مي کنند سريعا تجويز شود تا از سفت شدن و يا فيبروز بعدي جلوگيري کند. اگر درمان به موقع انجام نشود، ممکن است اين بيماران دچار سفتي و يا فيبروز بينابيني ريه باشند و براي هميشه تنگي نفس براي آن ها باقي بماند.
بنابراين توصيه مي شود که اين گونه بيماران علائم را جدي تلقي کنند و سريعا به پزشک مراجعه نمايند. اگر بيمار فشار خون بالايي دارد، بايد اين علامت را به عنوان يکي از علائم هشدار دهنده تلقي کرده و به پزشک مراجعه کند و با معاينه مشخص شود که آيا اين بيمار درگيري کليه دارد يا نه؟ و اگر درگيري کليه داشته باشند، بلافاصله درمان شوند تا از پيشرفت اين بيماري جلوگيري به عمل آيد.
عدم درمان به موقع اين بيماري چه عواقبي ممکن است داشته باشد؟
در صورت عدم درمان به موقع ممکن است؛ تنگي نفس دائمي؛ نارسايي عملکرد کليه ها؛ شدت يافتن زخم پوست تا جايي که سبب آسيب به انتهاي اندام ها و يا حتي منجر به قطع آن اندام ها شود، اتفاق بيفتد.
آيا بعد از درمان، اين بيماري دوباره شدت مي يابد؟
به طور کلي مبتلايان به اين بيماري، درمان قطعي ندارند و فقط بايد آن را کنترل کنند و مرتب تحت درمان و مراقبت باشند؛ هم از نظر عوارض داروهايي که استفاده مي کنند و هم از نظر درگيري احشاي ديگر.
در واقع، پس از درمان نمي توانيم ادعايي مبني بر رفع کامل بيماري و عدم عود مجدد آن داشته باشيم، بلکه اين بيماري بايد به طور مرتب کنترل و مراقبت شده و اقدامات به موقع جهت درمان آن مي تواند بيماري را به سوي خاموشي حرکت دهد اما کنترل هميشگي، لازم و ضروري است.
آيا راهي براي پيش گيري از اين بيماري وجود دارد؟
راهي براي پيش گيري قطعي اين بيماري وجود ندارد، ولي با گرم نگه داشتن اندام ها (به خصوص انتهاي اندام ها) مي توان از تشديد آن جلوگيري کرد.
ولي در صورت بروز بيماري، بهتر است از داروهايي استفاده کنيم يا اقداماتي را انجام دهيم که از پيشرفت بيماري جلوگيري کند.
دنياي سلامت – شماره 14
اگر مي خواهيد با پزشکان سايت مشورت کنيد، اينجا را کليک کنيد.
براي شرکت در بحث هاي انجمن سايت مرتبط با بهداشت و سلامت، اينجا را کليک کنيد.
*مطالب مرتبط:
بخش تغذيه و سلامت تبيان