سحابي هاي جالب!

اگر اندکي با صور فلکي آشنايي داشته باشيد مي دانيد که معمولا اسامي اين صورت هاي فلکي با ظاهرشان هيچ ارتباطي ندارد! براي مثال افراد عادي براي يافتن صورت فلکي دب اکبر به دنبال شکل يک خرس به همراه دمش در آسمان مي گردند در صورتي که بايد به دنبال شکل يک ملاقه باشند! اين سوال که چرا به اين ملاقه لقب خرس داده اند معمولا پاسخ روشني ندارد اما به دليل رايج شدن اين اسامي در ميان تمام کشورها، ستاره شناسان به دنبال تغيير نام آن ها نيستند. البته شکل کامل دب اکبر محدود به آن ملاقه معروف نمي شود و اگر تمام صورت فلکي دب اکبر را در نظر بگيريد شايد بتوانيد شباهتي ناچيز بين ظاهر آن و يک خرس پيدا کنيد.

اين موضوع که اسامي صورت هاي فلکي معمولا ربطي به ظاهر آن ها ندارد باعث شده است تا برخي از افراد گمان کنند تمام نام گذاري هاي اجرام سماوي در علم نجوم با شکلي که در آسمان نظاره مي کنيم تفاوت دارد. براي اصلاح اين فکر نادرست تعدادي از سحابي هاي کشف شده را به شما معرفي مي کنيم. در قسمت زير مي توانيد تعدادي از اين سحابي ها را ملاحظه کنيد که نام و شکل آن ها کاملا به يکديگر مرتبط هستند. در ابتدا سعي کنيد خودتان با توجه به شکل سحابي ها براي آن ها نام انتخاب کنيد و سپس اسم اصلي آن ها را مشاهده کنيد. (سحابي به توده هاي از ابر، گاز و غبار در فضا گفته مي شود.)

به نظر شما اين سحابي شبيه چه موجودي است يا اگر بهتر بگوييم، شبيه به چه حشره ايست؟

بله ... دقيقا درست اشاره کرديد، شبيه به يک پروانه است.

توضيح:

سحابي پروانه با دماي سطحي تخمين زده شده در حدود 250000 درجه سانتيگراد، داراي ستاره مرکزي بسيار داغي است که به روشنايي در نور فرابنفش مي درخشد. تصويري را که مشاهده مي کنيد توسط تلسکوپ فضايي هابل از اين سحابي ستاره اي در حال مرگ، گرفته شده است. اين سحابي در فاصله حدود 4000 سال نوري ما در صورت فلکي عقرب قرار دارد.

آيا اين سحابي شبيه به يک حلقه نيست؟

توضيح:

سحابي حلقه، در ژانويه سال 1779 توسط آنتوني دارکوير و کمي بعدتر به طور مستقل توسط چارلز مسيه کشف شد. اما «ويليام هرشل» که از تلسکوپ‏ هاي قدرتمندتري بهره مي‏ گرفت، نخستين کسي بود که پيشنهاد کرد اين جرم آسماني يک سحابي است که از ترکيب چند ستاره کم ‏نور شکل گرفته است.

ابر سياهي که در ميان توده هاي قرمز رنگ قرار گرفته است شبيه به کدام يک از مهره هاي شطرنج است؟

توضيح:

سحابي سر اسب يکي از مشهورترين اجرام در آسمان است. همانطور که در سمت چپ مرکز مشاهده مي کنيد، اين جرم همچون دندانه‌اي تيره در ميان سحابي نشري قرمز رنگ خودنمايي مي‌کند. ستاره درخشان سمت چپ يکي از ستاره‌هاي کمربند صورت فلکي جبار است. اين جرم نيز همچون ابرهاي جو زمين به صورت اتفاقي چنين شکلي را به خود گرفته است.

قبول داريم اين سحابي به چيزي شبيه نيست ولي شما هم قبول کنيد آن شکل سفيد رنگ ميان تصوير تقريبا همانند سر يک اسکيمو است.

توضيح:

در سال 1787 ويليام هرشل موفق به کشف سحابي اسکيمو شد. از منظر زمين اين سحابي مشابه سر يک انسان است که کلاهي مانند کلاه اسکيموها را به سر دارد و به همين دليل به سحابي اسکيمو شهرت يافته است.