چرا غيرت نداري؟!!

مقدمه

بسياري از واژه ها و کلمات مفاهيمي را با خود دارند که در قالب يک جمله و چند جمله نمي گنجد بلکه خود کتابي است از معاني و مفاهيم!

«غيرت» داشتن و غيور بودن از جمله صفاتي است که در فرهنگ عامه آن را از صفات مردان به حساب مي آورند. اين واژه به خصوص وقتي با کلمه «دين» همراه مي شود بار معنايي خاصي مي يابد که بيانگر روحيه متمايزي در صاحب آن است. شما در مورد «غيرت» چه مي انديشيد؟!

تعريف غيرت:

غيرت حالتي در روح انسان است که او را براي حفظ آنچه که شرعاً و عقلاً واجب است، ترغيب مي نمايد. اين تعريف که از بسياري از کتب اخلاقي و لغوي بدست مي آيد بيانگر آن است که شخص غيور براي حفظ شرعيات و واجبات عقلاني آماده است و از هيچ کوششي دريغ نمي کند!

واجب شرعي و واجب عقلي

واجبات شرعي همان هايي هستند که در دين بيان شده اند و نبي مکرّم اسلام آنها را آموزش داده اند. اين واجبات شرعاً لازم الاطاعه مي باشند.

امّا واجبات عقلي اموري هستند که حتي اگر پيامبر و امامي هم نباشد عقل سليم انساني خود به آن دست مي يابد. اين امور در فطرت هر انساني نهادينه شده اند و او را به حفظ آنها ترغيب مي نمايد.

در اصطلاح اهل فن اموري که عقلاً واجبند از مراتب عقل «عملي» هستند و آن قوه اي و توانايي در روح انسان است که نسبت به انجام برخي از امور آگاهي دارد.

غيرت ديني امري فطري

بنابر آنچه در تعريف غيرت گفتيم مي توان اذعان نمود که غيرت ديني امري فطري است و حفظ اموري که عقلاً و شرعاً واجب است، ريشه در فطرت انسان دارد. از اين رو تا زماني که انسان مبتلا به هوا و هوس و آسيب هايي نشود که فطرتش را تاريک و نور آن را خاموش کنند، از درون و فطرت خود غيرت ديني دارد و نسبت به حفظ امور شرعي و عقلي حسّاس است.

فطرت انساني، روح الهي

«فطرت» سرشت پاک و نوراني در انسان است که خداوند متعال آن را در وجود آدمي به وديعه نهاده است. آن گاه که خداوند از روح خود در آدم دميد فطرت الهي در او قرار داده شد. بنابراين غيرت ديني که امري فطري است ريشه در صفات خداوند دارد و براساس آنچه از روايات بدست مي آيد ريشه در «غيرت» خداوند دارد.

رسول اکرم (ص) مي فرمايند: لا احدٌ أغير مِن الله.

و يا در روايتي ديگر مي فرمايند: إنّ الله غيورٌ و يُحِبُّ کلّ غيور

همانا خداوند، غيرت مند است و هر غيوري را دوست دارد.

بنابراين انسان پاک مفطور به فطرت الهي، نسبت به امور شرعي و عقلي غيرت ديني را اعمال مي نمايد.

«غيرت» داشتن و غيور بودن از جمله صفاتي است که در فرهنگ عامه آن را از صفات مردان به حساب مي آورند. اين واژه به خصوص وقتي با کلمه «دين» همراه مي شود بار معنايي خاصي مي يابد که بيانگر روحيه متمايزي در صاحب آن است.

غيرت؛ مردانه يا زنانه؟!

غيرت ديني ريشه در روح انساني دارد. از اين رو با جنسيّت ارتباطي ندارد. و بر خلاف تصور عامه مردم غيرت امري مختص مردان نيست بلکه غيرت داشتن حساسيّت روحي نسبت به زشتي هاي ديني و عقلي است که مي تواند توسط مرد يا زن کسب شود. از اين رو «مردانگي» يا «غيرت» امري صرفاً مردانه نيست!!!

در طول تاريخ زنان غيور که نسبت به حفظ واجبات شرعي و عقلي حساس بوده و تلاش مي نمايند کم نيستند. ايشان با فطرتي الهي صاحب غيرتي ديني هستند که ريشه در غيرت خداوند دارد.

حرمت فواحش نتيجه غيرت

«غيرت» صفتي الهي است که بيشتر از هرکس خودِ خُداست که غيرت دارد. در حديثي شريف از پيامبر اکرم (ص) نتيجه غيرت الهي حرمت زشتي ها و فواحش ذکر شده است. ايشان مي فرمايند: ... من غيرته (الله) حرّم الفواحش ظاهره و باطنه؛ از غيرت خداست که زشتي هاي ظاهري و باطني حرام گرديده است. بنابراين انسان غيور نيز که روشنايي الهي در وجودش مي درخشد زشتي هاي عقلي و شرعي را مرتکب نمي شود و از روي غيرت خود آنها را بر خود حرام مي گرداند!

«غيرت ديني» صفتي الهي است که شخص صاحب آن نسبت به زشتي هاي شرعي و عقلي حساسيت نشان مي دهد و آنها را به خاطر غيرت فطري خود حرام مي گرداند و به آنها ارتکاب نمي ورزد. از اين رو زنان و مردان الهي غيورند و نسبت به امور شرعي و عقلي غيرت دارند.

منابع و مآخذ

1- نهج الفصاحه

2- کيمياي سعادت، ملا احمد نراقي

3- مفردات راغب

4- «عقل عملي» حائري يزدي

5- کيش پارسايان مجتبي تهراني

6- مجموعه سخنراني هاي آيت الله مجتبي تهراني با عنوان «مصلح غيور» در پاييز 88.

7- مدينه فاضله فارابي

8- کلام اسلامي حلبي