سرطان دهان ؛ علل و راه ‌حل

سرطان دهان چهارمین سرطان شایع آقایان و ششمین سرطان شایع در میان خانم‌ ها است.

این سرطان در هندوستان عامل 50 درصد از سرطان ‌های مرگبار است اما در دنیای غرب، این آمار تنها 4 درصد را شامل می ‌شود. نسبت ابتلای مردان به سرطان دهان، سه برابر زنان است و بیشتر پس از 40 سالگی رخ می ‌دهد.

شایع‌ترین محل سرطان دهان ابتدا لب، سپس زبان و کف دهان است. سرطان دهان گرچه بسیار نادر است ولی می ‌تواند نیمی ‌از صورت را از بین ببرد و گاهی برای نجات جان بیماران لازم است فك پایین از بدن جدا شود. برای اینكه از سرطان دهان پیشگیری كنید، كافی است نكات ساده‌ای را رعایت كنید.

بیشتر میوه بخورید تا کمتر سرطان بگیرید

مصرف مقدار فراوان میوه، خطر سرطان دهان را در افراد كاهش می ‌دهد. محققان با درج مقاله‌ای در نشریه پزشكی اپیدمیولوژی اعلام كردند، مصرف مقدار فراوان میوه به ویژه میوه ‌های ترش و همچنین آب‌ مركبات، خطر تشكیل ضایعات پیش سرطانی دهان را در مردان كاهش می‌ دهد. بررسی ‌های چند ساله محققان مركز سلامت جامعه دانشگاه ‌هاروارد درباره بیش از 42 هزار مرد نشان می ‌دهد، وجود مقدار كافی میوه و سبزی‌ های سرشار از ویتامین C مانند مركبات در برنامه غذایی، احتمال ابتلای مردان به ضایعات پیش سرطانی دهان را حدود 30 تا 40 درصد كاهش می‌ دهد. تا كنون تاثیر مصرف مرتب میوه و سبزی در پیشگیری از بسیاری از انواع سرطان مانند سرطان‌های دستگاه گوارش به اثبات رسیده است.

آووکادو علیه سرطان دهان

محققان آمریكایی مواد مغذی خاصی را در آووكادو یافته‌اند كه به مهار سلول ‌های سرطانی دهان كمك می‌ كند. به گزارش ساینس دیلی، تحقیقات نشان داده‌اند این مواد مغذی موجب مرگ برخی سلول‌ های سرطانی و جلوگیری از تبدیل شدن سلول ‌های پیش‌سرطانی به سرطان واقعی می ‌شود. به گفته محققان دانشگاه اوهایو این اولین مطالعه‌ای است كه در زمینه تاثیر ضد سرطانی آووكادو انجام شده است. گرچه این مطالعه بر سرطان دهان متمركز بوده اما شاید در مورد انواع دیگر این بیماری نیز مشاهده شود. مواد شیمیایی گیاهی استخراج شده از آووكادو راه‌های سیگنال ‌دهنده چندگانه را مورد هدف قرار داده و میزان اكسیژن واكنش‌گر داخل سلول‌ها را افزایش داده به این ترتیب به مرگ لایه‌های سلولی پیش‌سرطانی منجر می ‌شوند، در حالی كه به سلول ‌های سالم آسیبی نمی ‌رسانند. آووكادو سرشار از آنتی ‌اكسیدان‌ ها و مواد مغذی گیاهی مفید شامل ویتامین C، فولات، ویتامین E ، فیبر و چربی ‌های غیراشباع است.

سیگار و خطر سرطان دهان

براساس جدیدترین تحقیقات به عمل آمده، سیگار با از بین بردن مولكول ‌های محافظ موجود در بزاق دهان و تبدیل آن به تركیبی خطرناك از موادشیمیایی، خطر ابتلا به سرطان دهان را افزایش می ‌دهد. به گزارش خبرگزاری رویترز، دود سیگار نه تنها به خودی خود مضر است؛ بلكه سبب می ‌شود بدن علیه خودش فعالیت كند.

آقایان 3 برابر خانم‌ ها سرطان دهان می ‌گیرند.

دكتر رافی ناگلر از محققان موسسه تكنولوژی حیفا می‌ گوید: "بزاق دهان حاوی آنتی‌اكسیدان است؛ مولكول‌ هایی كه به طور طبیعی بدن را در مقابل سرطان محافظت می‌ كنند اما تحقیقات نشان داد، دود سیگار این مولكول ‌ها را از بین می ‌برد و بزاق را به تركیبات خطرناك تبدیل می ‌كند." وی افزود: "تحقیق ما نشان می‌ دهد بزاق سالم به هنگام قرار گرفتن در معرض دود سیگار نه تنها خواص مفید خود را از دست می ‌دهد بلكه برعكس عمل كرده و در واقع به تخریب سلول‌ های دهان و حفره دهانی كمك می‌ كند." در این تحقیق كه در نشریه "بریتیش ژورنال اوكنسر" به چاپ رسیده است، ناگلر و همكارانش در آزمایشگاه، تاثیر سیگار را بر بزاق دهان مطالعه و بررسی كردند. سیگار و مشروبات الكلی علت عمده بروز سرطان‌های سر، گردن یا سرطان‌ های دهانی است كه شامل سرطان لب، دهان، زبان، لثه، حنجره و حلق می ‌شود. هر ساله تقریبا 400 هزار مورد جدید از این بیماری ‌ها در سراسر جهان شناسایی می‌ شود كه اكثر این موارد در كشورهای در حال توسعه است. كمتر از 50 درصد بیماران تا 5 سال پس از تشخیص بیماری زنده می ‌مانند. به اعتقاد ناگلر، این تحقیق چشم انداز جدیدی برای ارایه درمان‌ های بهتر به منظور پیشگیری از سرطان دهان فراهم می ‌آورد. محققان خاطرنشان ساختند این یافته‌ ها در خصوص چگونگی بروز سرطان دهان دلایل بیشتری برای ترك عادت سیگار كشیدن در افراد سیگاری ارایه می ‌دهد.

الفبای سرطان دهان

سرطان دهان رشد سلول‌ های بدخیم در دهان یا زبان است. این نوع سرطان نادر ولی در عین حال خطرناک است. سرطان دهان ممکن است است لب‌ها، کام، زبان، غشاهای درونی لب یا گونه، یا ناحیه لوزه‌ها را درگیر سازد. این سرطان در بزرگسالان بالای 40 سال شایع ‌تر است ولی شیوع آن در بین جوانانی که از تنباکوی جویدنی استفاده می‌ کنند در حال افزایش است. یک برآمدگی رنگ پریده و معمولا بدون درد با حاشیه سخت که در جلوی دهان یا زبان ممکن است ظاهر شود. این ضایعه بزرگ شده، زخمی‌ می ‌شود و به آسانی خون‌ریزی می ‌کند. وجود این ضایعه ممکن است مانع جا افتادن مناسب دندان ‌های مصنوعی شود. این ضایعه ممکن است باعث سفت شدن زبان و اشکال در کنترل آن شود و از این طریق، تکلم و بلع را دچار اختلال سازد.

ریشه‌ های این سرطان

استعمال دخانیات (توتون، سیگار، پیپ، ناس، تنباکو)، نوشیدن مشروبات الکلی، کمبود آهن و ویتامین‌ها، سیفلیس، عفونت قارچی دهان، ویروس، روکش دندان، دندان ‌های مصنوعی، بریج‌ های دندانی و علل ناشناخته دیگر از جمله دلایل ایجاد سرطان دهان هستند.

در برخی از نقاط دنیا و حتی در كشور خودمان مردم عادت دارند تنباكو را بجوند و یا سیگار را برعكس دود كنند. همه این موارد احتمال سرطان دهان را افزایش می ‌دهند.