آلودگی‌ هوا به چشم‌ها نیز صدمه می زند

این روزها بحث آلودگی هوا و وجود ذرات ریز معلق در آن، از جمله مهم‌ترین موضوعاتی است که بر سلامتی ما سایه ‌افکنده است. شاید تاثیر آلودگی‌ هوا بر ریه و قلب مشخص‌تر از دیگر اندام های بدن باشد و کمتر کسی از تاثیر این آلودگی‌های زیست‌محیطی بر روی چشم اطلاع داشته باشند. این مشکل در کلان‌شهرها به‌ویژه در تهران بارزتر است.

تقریبا همه تاثیر آلودگی هوا را در بدن خود حس می‌کنند. در هوای آلوده، دود ناشی از سوخت خودروها، ریزگردها، مونوکسیدکربن، دی‌اکسیدنیتروژن، ازن، آلاینده‌های آلی، ذرات غیرعادی دیگر مثل آزبست، همه و همه تاثیرات مضر جبران‌ناپذیری روی بدن انسان می‌گذارند. البته آثار آلودگی هوا بر افراد، با مشکل قلبی و ریوی قابل مشاهده است. تنگی نفس و کبودی لب‌ها از علایم آن می‌باشد.

ریزگردها ذراتی بسیار ریزتر از شن و به قطر چند میکرون هستند که به راحتی در ریه رفته و حتی از آن عبور می کنند و در طولانی مدت در عروق ریز رسوب کرده و باعث التهاب عروق می‌گردند (شبیه به آترواسکلروز) و باعث کم‌شدن کیفیت خون‌رسانی به چشم ها می‌شوند که درست مثل افزایش میزان مونوکسیدکربن خون، باعث خاکستری دیدن رنگ‌ها می‌گردند.

وقتی خون‌رسانی و اکسیژن‌رسانی به چشم مختل شود، در طولانی مدت باعث ایجاد آب مروارید می‌گردد (درست مثل عوارض سیگار).

قدرت چسبندگی مولکول های مونوکسیدکربن به گلبول‌های قرمز خون، 200 برابر مولکول های اکسیژن است. در هوای سالم 6 ساعت و با کپسول اکسیژن خالص سی‌دقیقه طول می‌کشد تا مونوکسیدکربن از خون برود و خون پاک شود.

غیر از مونوکسیدکربن و دی‌اکسید نیتروژن، سرب نیز در هوا وجود دارد. سرب با غلظت 60 میکروگرم در دسی‌لیتر خون، سبب افزایش ورم مغزی می‌شود که علایم آن سردرد و کاهش دید است و حاصل مسمومیت مزمن آن کم‌خونی، افسردگی و کند ذهنی می‌باشد.

ذرات شیمیایی موجود در هوا مثل نیترات‌ها و ازون، سبب ایجاد سوزش چشم ناشی از اسیدی شدن سطح اشک می‌گردند و قرمزی و اشک‌ریزش ایجاد می‌کنند (مثل بوی پیاز پوست کنده که با ایجاد اسید سولفوریک در چشم، اشک ریزش ایجاد می‌کند).

نفس کشیدن زن باردار در هوای آلوده باعث کند ذهنی جنین او به علت افزایش میزان سرب، مونوکسیدکربن و آلاینده‌های آلی در خون مادر می‌گردد. استفاده از منابع غذایی چربی امگا 3 ، ویتامین C و E ، آب نارنج، آب انار و چای سبز در پاک سازی خون از این آلاینده ها بسیار موثر است.

اگر موتور سواری، بدون عینک محافظ انجام شود، به علت خیس بودن چشم ها، ذرات آلاینده‌ هوا ، در تمام مسیر فیلتر شده و روی چشم می‌نشینند و آلودگی هوا چند برابر در چشم رسوب می‌کند و عوارض زیادی بر جای می‌گذارد که قرمزی، سوزش، تغییر رنگ سفیدی چشم و کدر شدن آن، ضخیم شدن و قرمز شدن لبه پلک از عوارض آن است.

دکتر شاهرخ میلانی - جراح و متخصص بیماری‌های چشم