خواص ماءالشعير

چند سالي است که مصرف ماءالشعير خيلي رايج شده و بسياري از جوانان و کودکان به خوردنش علاقه نشان مي‌دهند.

اگرچه ماءالشعير در مقايسه با ساير نوشابه‌هاي گازدار، ويتامين‌هاي بيشتري دارد و مي‌توان آن را جايگزين آن نوشابه‌ها کرد، اما در مصرف آن هم بايد رعايت اعتدال را کرد.

براي آشنايي بيشتر با خوبي‌ها و بدي‌هاي اين نوشيدني با دکتر محمدرضا وفا، متخصص تغذيه و رژيم درماني، به گفتگو نشسته‌ايم.

آقاي دکتر! از خواص ماءالشعير برايمان بگوييد.

ماءالشعير به عنوان يک نوشيدني، هم مقداري از مايعات بدن را تامين مي‌کند و هم چون يک نوشيدني تخميري است، يعني از عصاره مالت، رازک و مخمر‌ها در تهيه آن استفاده مي‌شود، داراي انواع ويتامين‌ها مخصوصا ويتامين‌هاي گروه B است. بنابراين بخشي از ويتامين‌هاي مورد نياز روزانه بدن را تامين مي‌کند. از 20 نوع اسيد آمينه ضروري، 16 مورد در اين نوشيدني موجود بوده و در هر ليتر از آن، تقريبا 20 ميلي‌گرم ويتامين C وجود دارد. علاوه بر اين ترکيبات، مالت موجود در ماءالشعير جزو گروه کربوهيدرات بوده و مواد حاصل از آن در بدن متابوليزه شده و مقداري انرژي توليد مي‌کنند. بنابراين مهم‌ترين خواص اين نوشيدني آن است که قسمتي از آب مورد نياز بدن را تامين کرده و مهم‌تر اينکه بخشي از ويتامين‌هاي ضروري را به بدن مي‌رساند، مخصوصا ويتامين‌هاي گروه B که براي متابوليسم کربوهيدرات ها هر روز به آنها نياز داريم.

مالت موجود در ماءالشعير چه خواصي دارد؟

مالت و مشتقات آن با به‌ کارگيري فرآيند مالت‌سازي و عصاره‌گيري از غلات به ويژه دانه جو به دست مي‌آيند و چون حاوي آنزيم‌هاي گروه هيدرولاز ، قندهاي قابل تخمير دکسترين، ويتامين‌هاي B5 (اسيد پانتوتنيك)، B6، بيوتين، پروتئين و املاح با ارزش هستند، بسيار اهميت دارند.

مالت حد واسط دانه جو است، بنابراين جزو ترکيبات کربوهيدرات است و در فرآيند تهيه اين نوشيدني، شرايط تخمير ايجاد مي‌شود. يک مقدار از اين کربوهيدرات به کربوهيدرات‌هاي حد واسطي شکسته مي‌شوند که هضم و جذب‌شان خيلي راحت است و اين مواد مثل کربوهيدرات‌ها در بدن سوخته و انرژي توليد مي‌کنند، بنابراين کالري قابل توجهي دارند.

مصرف چه ميزان از اين نوشيدني را توصيه مي‌کنيد؟

کساني که به هر دليل دچار کمبود ويتامين‌هاي گروه B هستند و مي‌خواهند کمبود ويتامين بدن خود را جبران کنند، مي‌توانند از اين نوشيدني در برنامه غذايي خود استفاده کنند.

توجه داشته باشيد که مصرف بيش از حد و افراطي هر ماده مغذي از جمله ماءالشعير مي‌تواند عواقبي داشته باشد.

اگر اسيد فسفريک به کار رفته در اين نوشيدني که به صورت گازدار است، زياد باشد، مي‌تواند موجب پوکي استخوان شود. بحث اضافه وزن هم، مورد توجه است.

به هر حال مصرف متناسب و متعادل ماءالشعير به جاي نوشابه‌هاي گازدار ديگر توصيه‌ مي‌شود. در حال حاضر گروه‌هاي خاصي از جامعه که کمبود مصرف سبوس و يا کمبود ويتامين دارند، اگر از اين مايع مصرف کنند، بخشي از نياز به ويتامين خود را تامين کرده‌اند. اين نوشيدني به دليل کالري قابل‌ملاحظه اي که دارد، براي کساني که دچار اضافه وزن هستند و يا کساني که مي‌خواهند وزن‌شان را کنترل کنند، بايد محدود شود و آب جايگزين آن گردد.

آيا گازي که به صورت کف روي ماءالشعير تشکيل مي‌ شود، همانند گاز نوشابه‌ هاي ديگر مضر است؟

بخشي از اين گاز به دليل فرآيند تخمير است، اما بخش عمده آن توسط کارخانه‌هاي توليد ماءالشعير به صورت صنعتي اضافه مي‌شود. عمده‌ترين آن گاز CO2 است.

مهم‌ترين مشکل اين گاز اين است که با برداشت املاح از بافت استخواني سبب پوکي استخوان مي‌شود.

کساني که بيش از اندازه از اين نوشيدني استفاده مي‌کنند، احتمال برداشت اين املاح از بدنشان بيشتر بوده و اگر به کمبود ويتامين D يا کمبود کلسيم نيز دچار باشند، مصرف ماءالشعير مزيد بر علت شده و بروز مشکلات استخواني حتمي خواهد شد.

آيا امکان دارد طعم‌ هاي مختلف ميوه‌اي که در ماءالشعير‌ها به کار مي‌روند، در بدن حساسيت ايجاد کند؟

بله، ممکن است. بسياري از ماءالشعير‌ها داراي طعم‌ها و رنگ‌هاي متفاوت هستند. اگر اين طعم‌ها از عصاره‌هاي طبيعي تهيه شده باشند، احتمال اينکه آلرژن يا حساسيت‌زا باشند و يا مشکل خاصي را ايجاد کنند، کم است، اما در بسياري از موارد از ترکيبات صنعتي و مصنوعي تهيه مي‌شوند (هر چند که از سازمان‌هاي مرجع مثل سازمان غذا و دارو يا مراکزي که مسئول استاندارد هستند، اجازه داشته باشند) که ممکن است در بعضي از افراد، حساسيت ايجاد کنند.

چرا ماءالشعير را در شيشه ‌هاي تيره و قوطي‌ هاي فلزي نگهداري مي‌کنند؟

اساسا به دليل تخميري که روي عصاره مالت يا ترکيبات کربوهيدرات انجام مي‌شود لازم است که ماءالشعير درون ظروف تيره رنگ نگهداري شود، زيرا مخمر‌هايي که عمل تخمير را انجام مي‌دهند، در تاريکي و در محيط بدون اکسيژن عمل مي‌کنند و نور و اکسيژن، عمل تخمير را مختل مي‌کند.

ظرف شيشه‌اي يا فلزي خيلي تفاوت ندارد، اما ظروف فلزي بايد داراي نوعي پوشش پليمري در جدار داخلي‌شان باشند و مايع در ارتباط مستقيم با فلز نباشد.

تهيه مصاحبه : سهيلا عابدين‌پور