پیشگیری از بروز مسمومیت های دارویی، شیمیایی و غذایی
پيشگيري از بروز مسموميت هاي دارويي، شيميايي و غذايي
?) کودکان ? تا ? ساله، پرخطرترين گروه سني از نظر بروز مسموميت هستند. داروهاي خود را در مقابل چشم کودکان نخوريد زيرا کودکان از رفتار بزرگسالان تقليد مي کنند و ممکن است دور از چشم والدين داروهايي را به دهان ببرند.
?) بسياري از داروها و محصولات خانگي مانند جوهر نمک، مواد شوينده و لک بر، سموم حشره کش و جونده کش (مانند مرگ موش) تينر، ضد يخ و بنزين و نفت مي توانند در صورت بلعيده شدن و تماس با پوست و چشم و يا در صورت تنفس، سمي باشند.
?) نام داروهاي مصرفي و ميزان مصرف آن را به خاطر بسپاريد يا يادداشت کنيد تا دوز تکراري مصرف ننماييد.
?) کيف دستي، ساک دستي و کيسه هاي نايلوني را دور از دسترس کودکان قرار دهيد، ممکن است داخل آنها داروهايي باشد که توسط کودک بلعيده شود و يا کودک ضمن بازي آنها را روي سر خود بکشيد و سبب خفگي وي شود.
?) هنگام بازي کودکان در فضاي باز مراقب آنها باشيد تا توسط گل ها و گياهان سمي، مسموم نشوند. تماس پوست با برخي از اين گياهان يا به دهان بردن آنها منجر به مسموميت کودکان مي شود.
?) در سفر از خوردن گياهان و قارچ هاي خودرو اجتناب نماييد. زيرا تشخيص گياهان و قارچ هاي سمي از انواع بي خطر بسيار مشکل است.
?) هيچ گاه گياهان و قارچ ها را به دليل مصرف آنها توسط جانوران، غير سمي تلقي نکنيد.
?) هنگام مصرف دارو و يا استفاده از فرآورده هاي شيميايي حتماً قبل از مصرف در نور کافي برچسب روي بسته بندي را مطالعه کنيد. استفاده از داروها و مواد شيميايي در تاريکي مي تواند خطرناک باشد.
?) هنگام استفاده از مواد شيميايي و فرآورده هاي شوينده و پاک کننده، پنجره ها را باز کنيد تا هوا به خوبي در محيط جريان داشته باشد. از اختلاط مواد شيميايي مانند جوهر نمک و مواد سفيد کننده جداً خودداري کنيد چون بخارها و گازهاي ناشي از اين اختلاط بسيار سمي و خفه کننده مي باشد.
??) هميشه پس از استفاده از مواد شيميايي سريعا ًدرپوش آن را ببنديد. هيچ ظرف در بسته اي از دسترسي کودکان در امان نيست.
??) در صورتي که کودک شما ماده اي غيرخوراکي را بلعيد، با مرکز اورژانس و يا مرکز اطلاع رساني داروها و سموم تماس بگيريد.
??) محصولات شيميايي و شوينده، هميشه در ظرف اصلي آن نگهداري کنيد. هيچگاه اين مواد را در ظرف مواد خوراکي (مانند بطري نوشابه) نگهداري نکنيد. اين کار سبب خورده شدن اشتباهي اين مواد توسط کودکان مي شود.
??) جهت کاهش احتمال بروز مسموميت با گاز منواکسيد کربن (که بي رنگ و بي بو و شديداً سمي است) بايد يک سيستم تهويه هوا در محيط باشد. دائماً از سلامت و استاندارد بودن دستگاه هاي گرمازا و وسايل پخت و پز اطمينان حاصل نماييد.
??) هيچگاه در داخل اتومبيل با موتور روشن در مدت هر چند کوتاه نخوابيد اين کار سبب بروز مسموميت کشنده با منواکسيد کربن خواهد شد. همچنين از روشن کردن گاز پيک نيکي در داخل چادر يا اتومبيل يا در محيط بسته ديگري به منظور تآمين گرما، جداً خودداري نماييد.
??) چنانچه در محيط بسته و داراي بخاري نفتي يا گازي حالت تهويه سرگيجه يا خواب آلودگي داشتيد، سريعاً بقيه را در جريان بگذاريد و اگر مشکوک به مسموميت با منواکسيد کربن هستيد به سرعت محيط را ترک کنيد. هر شخصي که با گاز منواکسيد کربن در تماس بوده و داراي علائم ملايم تا متوسط است بايد فوراً توسط پزشک معاينه شود. نوزادان و افراد مسن، زنان حامله، افرادي که داراي علائم قلبي عروقي هستند چنانچه با اين گاز در تماس باشند حتي در صورت نداشتن علامت حتماً بايد توسط پزشک معاينه شوند.
??) غذاهاي مسموم کننده ممکن است بو يا مزه ناخوشايندي نداشته باشند. با وجود اينکه اکثر مسموميت هاي غذايي معمولاً ظرف ?? ساعت برطرف مي شوند، اما بعضي از آنها مي توانند کشنده باشند.
??) رعايت ايمني غذايي مانع بروز مسموميت غذايي مي شود. ضمن سفر از حمل گوشت خام و تخم مرغ خام و فرآورده هاي لبني با ماندگاري کوتاه خودداري نماييد، چون سريعاً فاسد مي شوند.
??) از خريد قوطي هاي کنسرو داراي برآمدگي، فرورفتگي و ?يا نشتي خودداري کنيد و مطمئن شويد که درپوش آنها سالم باشد. اگر فرآورده اي ظاهر يا بوي ناخوشايندي داشت به هيچ عنوان آن را نچشيد.
?? ) در طي سفر براي حمل مواد غذايي فاسد شدني، از يخدان مناسب استفاده کنيد.
?? ) هرگز غذاهاي پخته شده را بيش از دو ساعت (اگر هواي اتاق گرم باشد، بيش از يک ساعت) در دماي محيط رها نکنيد. براي دوباره گرم کردن غذاها باقيمانده آنها را تا ?? درجه سانتي گراد گرما دهيد و همچنين غذاهايي را که بيش از سه روز باقيمانده اند مصرف نکنيد.
??) هميشه قبل از آماده کردن يا خوردن غذا دستهايتان را با صابون بشوييد. نوعي از اسهال ميکروبي در طي سفر و به دليل عدم رعايت بهداشت قابل انتقال است.
??) به خاطر داشته باشيد دستهايتان را بعد از استفاده از سرويس هاي بهداشتي، برداشتن گوشت خام، سيگار کشيدن، دست زدن به حيوانات و دست زدن به زباله ها حتماً بشوييد.
??) علائم و نشانه هاي برخي از مسموميت هاي غذايي با تأخير ظاهر مي شود. يعني ممکن است ?? تا ?? ساعت بعد از مصرف غذاي آلوده علائم در فرد مسموم بروز کند. علائم و نشانه هاي اين مسموميت ها شامل سردرد، تب، خستگي، تهوع و استفراع، اسهال آبکي شديد، کم شدن آب بدن، ضعف و شکم درد است.
??) «بوتوليسم» نوعي مسموميت غذايي کشنده است که در اثر مصرف کشک غيرپاستوريزه، غذاهاي کنسروي که قبل از مصرف حرارت کافي به آنها نرسيده و يا سوسيس و کالباس خام و آلوده بروز مي کند. علائم و نشانه هاي اين مسموميت با تأخير (بعد از ?? تا ?? ساعت) ظاهر مي شود و شامل تاري ديد، دوبيني، افتادگي پلک فوقاني، عدم توانايي حرکتي، اختلال تکلم، لکنت زبان، سختي بلع، خشکي و درد گلو است. مهتمرين اقدام درماني در اين مسموميت تجويز سريع ضد سم (Anti toxin) در مرکز درماني است. در صورت عدم درمان ممکن است فرد مسموم در اثر فلج تنفسي فوت کند.
??) اگر در تهيه غذايي حرارت کمي به کار رفته باشد، ممکن است بوتولينيوم در آن ايجاد شود و سپس به هنگام مصرف مسموميت ايجاد کند.
??) در صورت وجود خون در مدفوع يا استفراغ، تب بالا، از دست دادن مايعات بدن و يا در مواردي که علائم بيش از يک روز طول بکشد بايد حتماً به پزشک مراجعه کرد. شدت نشانه ها و علائم مسموميت غذايي با توجه به سن و وضعيت سلامتي بدن متفاوت است. اين علائم در سالمندان و نوزادان مي تواند خطرناک باشد. دستور طلايي پيشگيري از مسموميت غذايي، پختن غذا و خوردن آن در همان روز است.
ستاد مرکزي اطلاع رساني داروها و سموم
سلامت نيوز
سايت جاودانه
تهيه و تنظيم براي سايت تبيان: زهره پري نوش