تشخيص همزمان ايدز و هپاتيت C

با وجود اين كه امروزه محققان به روش‌ها و فناوري‌هاي جديدي دست يافته‌اند كه غربالگري خون‌هاي اهدايي را با روش‌هاي حساس مبتني بر شناسايي آنتي‌بادي امكان‌پذير ساخته است، اما متاسفانه همچنان خطر انتقال عفونت‌هاي ويروسي وجود دارد.

بررسي‌هاي انجام شده حاكي از آن است كه روش‌هاي حساس مبتني بر شناسايي اسيدهاي نوكلئيك مي‌تواند نتايج اطمينان‌بخش‌تري در شناسايي عوامل ويروسي بيماري‌زا داشته باشد.

با توجه به اهميت اين موضوع، محققان دانشگاه تربيت مدرس با هدف طراحي روشي حساس‌تر در مرحله شناسايي نسبت به روش‌هاي معمول و همچنين تشخيص همزمان عفونت‌هاي ويروسي، نقص ايمني اكتسابي تيپ يك ويروس ايدز و ويروس هپاتيت C ، از روش جديدي استفاده كرده‌اند كه حساسيت قابل قبولي براي تشخيص عفونت ويروس ايدز و هپاتيت دارد و به صورت اختصاصي عمل مي‌كند.

علاوه بر اينكه اين روش، حساسيت و دقت قابل قبولي در تشخيص عفونت‌هاي ويروسي ايدز و هپاتيت دارد، هزينه‌ و زمان لازم براي انجام آزمايش‌هاي غربالگري و تشخيصي را نيز به ميزان قابل توجهي كاهش مي‌دهد.

با توجه به آنچه گفته شد، مي‌توان پيش‌بيني كرد كه اين دستاورد بتواند نقش مهمي در كنترل اين بيماري و پايش درمان بيمار داشته باشد.

كبد عضوي است كه در بسياري از فعاليت‌هاي حياتي بدن نقش دارد. اين عضو نه‌تنها از طريق توليد پروتئين‌هاي اختصاصي با عوامل ايجاد عفونت مقابله مي‌كند، بلكه مي‌تواند با توليد پروتئين‌هاي انعقادي در كنترل و توقف خونريزي نيز موثر باشد.

اين در حالي است كه ابتلا به عفونت‌هاي ويروسي منجر به التهاب كبد و نقص در عملكرد آن مي‌شود. در چنين شرايطي علاوه بر اين كه كبد در سم‌زدايي و از بين بردن اثر فرآورده‌هاي دارويي با مشكل مواجه خواهد شد، نمي‌تواند انرژي مورد نياز بدن را نيز ذخيره كند.

گفته مي‌شود از گذشته‌هاي دور، انسان‌ها به بيماري‌ هپاتيت مبتلا مي‌شوند و تاريخچه‌ اين بيماري، ريشه در گذشته‌هاي دور دارد؛ اما پس از جنگ جهاني دوم محققان دريافتند اين بيماري نوعي بيماري عفوني است و به اين ترتيب به تدريج انواع ويروس‌هاي ايجادكننده‌ هپاتيت شناخته شدند.

امروزه بيماري هپاتيت مزمن ويروسي، يكي از بزرگ‌ترين مشكلات بهداشتي در سطح دنياست و كشور ما به عنوان يكي از مناطق با آلودگي متوسط ويروس هپاتيت شناخته شده است. شيوع سرمي عفونت ويروسي هپاتيت C در سطح جهاني حدود يك درصد است و متاسفانه درصد زيادي از موارد آلودگي به هپاتيت C به صورت مزمن در بدن باقي مي‌مانند.

در كشور آمريكا نيز بيش از ميليون‌‌ها نفر به هپاتيت ويروسي مبتلا هستند. از آنجا كه اين بيماري سبب بروز بيماري‌هاي خطرناك مي‌شود و با آلوده كردن ميليون‌ها نفر از انسان‌ها، زمينه مناسبي را براي ابتلا به ويروس ايدز ايجاد مي‌كند، به عنوان يكي از مهم‌ترين عوامل تهديد سلامت عمومي از آن نام برده شده است.

اگرچه در سال‌هاي اخير با افزايش آگاهي‌هاي عمومي نسبت به اين گروه‌ از بيماري‌ها به افق‌هاي جديدي در تضمين سلامت عمومي دست يافته‌ايم، اما متاسفانه با توجه به مشكلات ناشي از موانع موجود در جلوگيري از افزايش شيوع اين بيماري‌ها و لزوم تلاش براي كاهش هزينه‌هاي پزشكي، اقتصادي و اجتماعي ناشي از آن، بايد راهكارهاي جديدي در اين زمينه آغاز شود.

 با وجود مراقبت‌هاي بهداشتي همه‌ساله 8 تا 10 هزار نفر از عوارض كبدي ناشي از هپاتيت ويروسي C و حدود 5 هزار نفر از عوارض ناشي از ديگر انواع هپاتيت‌هاي ويروسي جان خود را از دست مي‌دهند. در حال حاضر بيماري مزمن كبدي، دهمين علت مرگ‌ومير انسان‌ها و نارسايي كبدي ناشي از هپاتيت C، مهم‌ترين عامل پيوند كبد است.

سدي در برابر راه‌هاي مشترك انتقال بيماري

در ابتلا به هپاتيت C ، بيماران دچار هپاتيت مزمن مي‌شوند كه تعداد زيادي از آنها در معرض خطر پيشرفت بيماري و ابتلا به هپاتيت مزمن فعال و التهاب كبدي قرار خواهند داشت. در برخي از كشورها مانند كشور ژاپن، ابتلا به عفونت ويروسي هپاتيت C منجر به سرطان كبد خواهد شد.

ويروس ايدز (HIV) نيز مهم‌ترين ويروس در خانواده ويروس‌هاست. عفونت HIV در صورت عدم درمان در حدود يك دهه به طول خواهد انجاميد. مراحل بيماري شامل ابتلا به عفونت اوليه، انتشار ويروس به اعضاي لنفاوي، ايجاد عفونت نهاني و مخفي، افزايش شدت بيماري، بيماري باليني و در نهايت مرگ است.

در اروپا و آمريكا تقريبا 25 درصد از بيماران آلوده به ويروس ايدز و 10 درصد از بيماران آلوده به ويروس هپاتيت C داراي عفونت همزمان هستند. بررسي‌هاي انجام شده حاكي از آن است كه حدود 54 ميليون نفر در سراسر جهان به اين عفونت همزمان مبتلا هستند.

عفونت همزمان ايدز و هپاتيت C، بيماري‌هاي كبدي وابسته به هپاتيت C را تسريع مي‌كند كه شامل يك تغيير سريع‌تر به سمت التهاب كبدي و سرطان کبد در اين گروه از بيماران است. همچنين پيشرفت ايدز و بروز علائم آن در افراد داراي عفونت همزمان هپاتيت C ، سريع‌تر از افرادي است كه تنها به ويروس ايدز آلوده هستند.