شير مادر عليه اسهال کودک

يکي از شايع‌ترين بيماري‌هاي دوران کودکي در کليه کشورهاي جهان به خصوص ممالک در حال توسعه، اسهال و استفراغ است. با اينکه در کشورهاي مخلتف دنيا مطالعات گوناگوني روي تاثير شير مادر بر سلامت نوزادان انجام شده و ثابت گرديده است که با ارزش‌ترين ماده غذايي براي چهار تا شش ماه اول عمر نوزاد انحصارا شير مادر و از پايان شش ماهگي به بعد همراه با ساير مواد غذايي تا پايان 2 سالگي نيز شير مادر است، بعضي از مادران از آن غفلت مي‌کنند.

تاثير شير مادر در پيشگيري و کاهش شدت بيماري‌هاي اسهالي و عليه بسياري از عوامل مولد آنها (ويروسي، ميکروبي، انگلي و...) کاملا به اثبات رسيده و حتي معلوم شده است که تغذيه با شير مادر، مرگ و مير ناشي از اين بيماري‌ها را تا 25 برابر کاهش مي‌دهد.

کودکاني که شير مادر مي‌خورند، به مراتب کمتر از بچه‌هايي که از شير گاو و شيرخشک تغذيه مي‌کنند، دچار اسهال مي‌شوند.

کودکان بيمار، اشتهاي کمي نسبت به غذا خوردن دارند و از آن امتناع مي‌کنند، وليکن اشتهاي شيرخوار و تمايل او به گرفتن پستان مادر و تغذيه با شير او بيشتر مي‌شود.

اين نعمت خدادادي با ترکيب بسيار مناسب و تامين آب کافي مانع بروز کم‌آبي و عوارض آن در شيرخوار مبتلا به اسهال مي‌شود و رابطه عاطفي مادر با نوزاد در هنگام شيردهي نيز روند بهبودي کودک را تسريع مي‌کند.

عامل مولد اسهال در شيرخواران حساسيت غذايي و در راس آن حساسيت به پروتئين شيرگاو است که در موارد شديد، حتي اگر مادر مقادير زيادي شيرگاو بخورد و فرزندش را با شير خود تغذيه کند مي‌تواند موجب بروز اسهال در شيرخوارش شود (در شش ماه اول عمر).

در کودک مبتلا به اسهال، تغذيه مکرر و دلخواه شيرخوار با شيرمادر بايد ادامه

يابد و حتي گاهي براي جبران کم‌آبي او بايد محلول ORS نيز استفاده شود.

شواهد باليني نشان داده است که شيردهي باعث مي‌شود سيستم ايمني شيرخوار براي مبارزات بعدي حتي بعد از قطع شيردهي آماده شود. همين‌طور ثابت شده که پاسخ ايمني به واکسن در شيرخواراني که شير مادر خورده‌اند بهتر از آنهايي است که از شير خشک تغذيه کرده‌اند.

شايد به عنوان ختم کلام براي مادراني که نسبت به شيردهي فرزندشان بي‌توجه‌اند، همين بس باشد که بگويم با جمع‌آوري انبوه مطالعات معلوم شده است، شيرخواراني که با شير مادر تغذيه شده‌اند کمتر دچار بيماري‌هاي حاد گوارشي، تنفسي، عفونت گوش مياني و دستگاه ادراري مي‌شوند، حتي در مقابل ابتلا به لوسمي (سرطان خون)، لنفوم (سرطان غدد لنفاوي)، ديابت وابسته به انسولين و کوليت زخمي (بيماري روده اي) مصونيت پيدا مي‌کنند.

در حالي که در برخي جوامع حداقل 20 درصد افراد دچار آلرژي‌اند، مي توان گفت با تغذيه شير مادر از بدو تولد مي‌توان به نسبت قابل ملاحظه‌اي از بروز آلرژي هم جلوگيري نمود و شير مادر موانع بيوشيميايي و فيزيکي متعددي در سر راه عوامل عفوني قرار مي‌دهد.

دکتر محمدعلي نيلفروشان - فوق‌تخصص ژنتيک کودکان

عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي ايران