مهربان اما مستقل
مهربان اما مستقل
خشم و محبت در نوجواني و جواني
تـجربه ها و تحقيق ها نشان داده است كه اغلب ترس هاى موهوم و بى پايه دوران كودكى (مانند ترس از تاريكى و تنهايى و حيوانات و...) در دوره جوانى ازبين رفته و جاى خود را به ترس هاى جديدى كه مخصوص اين دوره است مى دهند.
آن دسته از ترس هاى دوره جوانى و نوجوانى كه به كارهاى مدرسه مربوط مى شود به احساس نقص و ناتوانى و زياده روى در اثبات مقام و موقعيت اجتماعى مربوط مى شوند.مـمـكـن اسـت تـنها گفتگوى ميان دوستان و يا خويشاوندان و يا مطالعه بعضى از موضوعات يا شنيدن خبرهايى از رسانه ها، اضطراب و پريشانى او راتحريك كند.
او در هـراس است كه مبادا در امتحان ها موفق نشود و يا در آينده با شكست روبه رو شود و از عهده انجام تكاليف مدرسه به خوبى برنيايد و موردتحقير و سرزنش قرار گيرد ، مى ترسد موقعيت او در كـلاس درس ، مـتـزلـزل شـده و مـورد تـمـسخر آموزگار و همكلاسي هايش قرار گيرد و در آن هنگام ،قادر به پاسخگويى نباشد.
بنابراين ، ترس و اضطراب از آينده اى مجهول ، كمرويى و گريز از موقعيت هاى زندگى ، پريشانى و افـسـردگـى بـه خـاطر غوطه ور شدن در ناراحتي هاى گذشته ، همه و همه ، شخصيت نوجوان را مـتـزلـزل و او را دچـار نگراني هاى روحى و روانى مى كند، در اين زمان و موقعيت است كه جوان ، نـيـازمـند يك پايگاه امن فكرى و محل اتكاى روحى مطمئن مى باشد ، تا اين كه قلب او از دلهره و اضـطـراب درباره آينده و هراس و نگرانى در مورد زمان حال ، باز داشته و براى ادامه زندگى به او آرامش بخشد.
در چنين شرايطى ياد خدا مايه آرامش دل جوان مى گردد و با صفاى باطني كه دارد و گرايش مـذهـبـى كـه در فطرتش نهفته است ، نقطه اميد در قلبش روشن مى شود و اضطراب روانى اش كاهش مى يابد.
تجربه ، نشان داده است ، جوانانى كه به خدا ايمان داشته و در حوادث زندگى به او توكل مى كنند ، تـرس واضـطراب به دلشان راه نمى يابد و همواره در صحنه هاى زندگى با عزمى راسخ و اراده اى پـولاديـن در بـرابـر حـوادث ، پـايدارى نشان مى دهند ، به طورى كه اطرافيان را شيفته ي شجاعت و ابتكارخود كرده و به شگفتى وامى دارند.صـحـنـه هـاى جنگ در سالهاى اخير، بيانگر اين شجاعت هاى ناشى از ايمان به خداست .
خشم در جوان
در جـوان ، خشم يك حالت تهاجمى و دفاعى است كه هرگاه منافع و مصالح شخصى اش به خطر افتد يا مانعى در رسيدنش به هدف پيش آيد و يادر انجام كارى ناتوان باشد ، در او ظاهر مى گردد.
واكـنـشـهاى خشم در جوان بسيار متفاوت است ، به خصوص در اوايل بلوغ ، در عده اى به صورت تـمـرد و سـرپـيـچى و در برخى به گونه داد و فرياد كشيدن و در عده اى ديگر به صورت سكوت هـمـراه بـا اخـم و گـوشه گيرى و افسردگى نمايان مى شود ، زمانى به صورت عكس العمل هاى تكرارى ازقبيل : كوبيدن پا به زمين و يا در به ديوار، ظاهر مى گردد.
مـدت زمـان خـشـم در نـوجوان بيش از كودكان است و عوامل محرك خشم در نوجوان ، گاهى چـيـزهـايى است كه از آن محروم مى شود و بين او وآرزوهايش فاصله مى افتد و يا از خواسته هاى آنـى اش جـلـوگيرى مى شود، مثلا، مى خواهد بخوابد مانع خوابيدن او مى شوند و يا او را از خواب بـيـدارمـى كـنند و يا خود دست به كارى مى زند ، اما از انجام آن ناتوان است و يا زمانى كه خود و خانواده اش مظلوم واقع مى شوند و يا وقتى كه اطرافيان به اشيا و وسايل او دست درازى مى كنند.
گاهى خشم وى متاثر از عوامل طبيعى است ، مثل (تغيير) هواى خيلى سرد و يا حرارت سوزان و طوفان ، گاهى هم خشم در مقابل رفتار والدين پديد مى آيد.جـوان در تـمـام اين حالتها بايد خونسردى خود را حفظ كند و سعى نمايد، تعادل خود را از دست نـدهـد و قـبـل از هـر عـمـل يـا عكس العملى كه مى خواهد انجام دهد، عاقلانه بينديشد ، چرا كه مـيدان دادن به غضب ، انسان را در زندگى كم كم به يك حالت حساسيت عصبى مى كشاند و در اين هنگام ، عقل رو به ضعف مى گرايد.
افـراط در خشم و غضب موجب مى شود كه شخص ، مبتلا به نوعى جنون گردد و هر عملى را كه عقل ، مجاز نمى داند از او صادر شود.از امام صادق (ع ) نقل گرديده است كه درباره غضب فرمود: كليد هر شر و بدى ، خشم است ((1)).
جـوان در بـرابر والدين و دوستان بايد خشم خود را كنترل كند ، اما هنگامى كه مـى بـيند حقى ناحق مى شود ، ديگر نبايد دم فروبندد، بلكه در اين صورت بايد خشم خود را بطور طبيعى و معقول اظهار كند و از حق دفاع نمايد، ولى از جاده عدالت و اعتدال خارج نشود.
محبت
مـحبت و دوستى يكى از عواطف بسيار مهم و با ارزش در جوان است ، به خصوص در دوران بلوغ ، شديد بوده و مى توان آن را يكى از ويژگيهاى اين دوره دانست .احـسـاس دوستى و ابراز محبت به ديگران ، همسالان و بزرگترها نشانگر يكى از نيازهاى طبيعى اوست .
هنگام بلوغ ، در نوجوان نسبت به جنس مخالف محبت و دوستى پديد مى آيد.ايـن كـشـش ، نـشـانه اى از رحمت الهى است كه خداوند براى استوارى نظام خانواده و گزينش همسر، در آينده براى او تدارك ديده است .
در حقيقت ، اين احساس محبت ، يكى از اساسى ترين شالوده هاى نظام خانواده در روابط اجتماعى او به شمار خواهد آمد و بناى استوار زندگى خانوادگى او را در آتيه تشكيل خواهد داد.
خـداونـد مـى فـرمايد: و از نشانه هاى قدرت الهى ، اين است كه براى شما از جنس خودتان زوجى بيافريد تا اين كه در كنار او آرامش يابيد و بين شمارحمت و محبت ، جارى كرد ((2)).
پي نوشت ها :
1- الغضب مفتاح كل شر (بحار, ج73 , ص 266).
2- ومـن آياته ان خلق لكم من انفسكم ازواجا لتسكنوا اليها وجعل بينكم موده ورحمه (روم (30) آيه 21).
منبع : برگرفته از كتاب " آنچه يك جوان بايد بداند " نويسنده : رضا فرهاديان
تنظيم براي تبيان : داوودي
مقالات مرتبط :
تازه بالغان ،وسوسه هاي رنگارنگ
روشي براي ايجادشادابي درنوجوانان