حضور پر سر و صداي ده‌نمکي در راديو

گزارشي از حضور پر سر و صداي مسعود ده‌نمکي در برنامه «سينما - صدا»ي جمعه شب؛

به گزارش روزنامه اعتماد مسعود ده نمکي نويسنده و کارگردان فيلم پرفروش «اخراجي ها2» (فروش اين فيلم اين روزها از مرز پنج ميليارد تومان عبور کرده است) جمعه شب در برنامه «سينما صدا»ي شبکه راديويي گفت وگو حاضر شد و با دفاع قاطع از فيلم اش، تمام قد مقابل همه منتقدانش ايستاد. گفته ها و دفاعيات ده نمکي در برنامه «سينما صدا» بر اين گفته بيشتر منتقدان که «ده نمکي انتقادپذير نيست» مهر تاييد زد.

 ده نمکي تا آنجا پيش رفت که فرزاد حسني مجري برنامه بارها با جمله «امان بدهيد» از او خواست فرصتي هم به ميهمانان برنامه بدهد.

 برنامه با حضور اسماعيل اميني نويسنده و طنزپرداز و کيوان کثيريان روزنامه نگار و منتقد در کنار مسعود ده نمکي آغاز شد. مسعود ده نمکي که همواره و به ويژه اين روزها حضور فعالي در مطبوعات دارد در اين برنامه نيز مطابق ديگر گفت وگوهايش با رسانه ها به دفاع از سابقه خود پرداخت؛ «سال هاي پس از جنگ آمدند به جاي عکس شهدا تبليغات شرکت هاي بزرگ را به در و ديوار شهر زدند.

 برخي ديگر از اتفاق هاي اينچنيني هم افتاد که من به خاطر مبارزه با اين شيوه ها نشريه زدم. با هر دو طرف هم مي جنگيدم. هم راست و هم چپ.» ده نمکي اين حرف را زد و فرزاد حسني بلافاصله اين سوال را مطرح کرد؛

«با اين روشي که شما در پيش گرفته بوديد بايد همه و از جمله روشنفکرها شما را دوست داشته باشند که اين گونه نيست.»

 پاسخ ده نمکي هم اين طور است؛ «آن موقع نقد مي کردم اما الان در موضع نقدشدن هستم.» کارگردان «اخراجي ها» و «اخراجي ها2» گفته اش را تکميل مي کند؛

 «آن موقع همه فيلم «خانه يي روي آب» را به خاطر برخي مسائل نقد کردند جز در «صبح دوکوهه». بعدها هم مطالبي درباره اکبر گنجي نوشتم که دادگاهي اش هم کردند. البته او هم پاسخي برايم ارسال کرد و به من گفت؛

 «بيشتر به درد کله پزي مي خوري تا روزنامه نگاري.» من هم همان را تيتر کردم.» فرزاد حسني پرسش قبلي را به نوعي ديگر تکرار مي کند؛ «آيا شما الان ميان روشنفکرها محبوب هستيد.»

پاسخ ده نمکي فقط يک جمله است؛ «اصلاً برايم مهم نيست.» اين بحث همين جا تمام مي شود تا حرف ها در محور فيلم «اخراجي ها 2» ادامه يابد.

 کيوان کثيريان با گفتن اين جمله که «به دغدغه هاي آقاي ده نمکي احترام مي گذارم» مي خواهد انتقاد خود را از فيلم شروع کند که ده نمکي به ميان حرف هايش مي رود؛

 «از همه مي خواهم جنگ را براي من تعريف نکنند. من مي دانم در جنگ چه ها گذشته است؛ اين فيلم را هم ساخته ام تا کساني که جنگ را نديده اند به آن علاقه مند شوند. يک عده بچه بسيجي هم مي گويند فيلم من اهانت به جبهه و جنگ است که من باور ندارم.»

 کثيريان پاسخ مي دهد؛ «جناب ده نمکي حضور فيزيکي در جنگ به معناي آن نيست که کسي مدعي اش شود. همان طور که انتظار داريد همه از فيلم شما درست انتقاد کنند خودتان هم نبايد غيرمنطقي رفتار کنيد.» سخنگاه بعدي درباره لمپنيسم است.

 ده نمکي مي خواهد تا کسي مفهوم لمپنيسم را براي او تعريف کند. فرزاد حسني هم از ژنده پوشي قرن هفدهم تا «لمپنيسم پرولتاريا» مطرح شده در کتاب کارل مارکس شروع مي کند به تعريف اين مفهوم در ايران مي رسد؛ «لمپنيسم در ايران به قشر دون پايه و سلوکي که خاصه در دوران پهلوي مثل کلاه مخملي ها رخ داد، اطلاق مي شود.»

اسماعيل اميني هم در پي حرف هاي فرزاد حسني موضوعي را مطرح مي کند که واکنش تند ده نمکي را برمي انگيزد. اميني مي گويد؛ «ده نمکي در فيلم با مخاطب عام حرف مي زند و اينجاست که از تمام چيزهايي که براي ما به عنوان تربيت خانوادگي مطرح است، عبور مي کند.

 ده نمکي با اين شيوه دنبال مخاطب مي دود تا از او خنده بگيرد و اين يعني نوعي باج دادن به تماشاچي.» ده نمکي در پاسخ به اميني مدعي مي شود همه طنزهاي به کار رفته در «اخراجي ها 2» کلامي و برپايه تفکر و انديشه نوشته شده است و معني آن باج دادن به مخاطب نيست؛

 «اصلاً کارگردان دوست داشته برخي آدم ها را ساده نشان دهد. تعيين و تشخيص اين ملاک هم برعهده کارگردان است. ضمن اينکه مخاطب من مردم است نه چند روزنامه نگار. اگر هم کسي موافق انديشه هاي من در اين فيلم نيست برود و فيلم دلخواه خودش را بسازد.»

 مسعود فراستي که از معدود منتقدان حامي فيلم ده نمکي است، روي خط مي آيد و حدود 15 دقيقه از فيلم تعريف و تمجيد مي کند. اما در حالي که حضور منتقدان همواره در برنامه فرزاد حسني چشمگيرتر از موافقان بوده،

 در اين برنامه فقط يک نفر به عنوان منتقد روي خط برنامه آمد. حسين معززي نيا در آخر برنامه و در فرصت کوتاه پنج دقيقه يي به انتقاد از ديدگاه کلي ده نمکي در فيلم مي پردازد؛

 «فيلم شما غلط تکنيکي ندارد. مشکل من با لحن ارائه ديدگاه شما است که نشان از تناقضي است که در فيلمفارسي ها بوده است.» ده نمکي اين نقد را هم نمي پذيرد.

تنظيم براي تبيان : مسعود عجمي