تمرکز کن تا موفق شوي

از يکي از فيلسوفان و مرتاضان هندي پرسيدند: آيا پس از اين همه دانش و فرزانگي و رياضت هنوز هم به رياضت مشغولي؟ گفت: آري. گفتند: چگونه؟ گفت: وقتي غذا مي خورم صرفاً غذا مي خورم و وقتي مي خوابم فقط مي خوابم.

اين شايد بزرگترين ثمره تمرکز است. آيا من و شما هم هنگام غذا خوردن مي توانيم تمام توجهمان را روي غذا خوردن و لذت و مزه غذا معطوف کنيم، يا اينکه معمولاً از افکار مربوط به گذشته و آينده آشفته هستيم و چون به خود مي آييم مي بينيم غذايمان تمام شده و جــز  پــرشدن معده هيچ نفهميده ايم. تمرکز واقعي يعني اينکه اگر شما در طول روز به پنج فعاليت مختلف مشغوليد، در هر فعاليت صرفاً به آن فکر کنيد و از افکار مربوط به کارهاي ديگر آسوده باشيد. موفقيت زندگي روزانه ما تماماًً به ميزان تمرکز ما بر امور روزانه ارتباط دارد. اگر شما قادر باشيد به هنگام کار فقط روي کار خود، به هنگام ورزش صرفاً روي انجام حرکات، در هنگام مطالعه فقط روي موضوع کتاب و به هنگام انجام فعاليت هنري از قبيل موسيقي، نقاشي، خطاطي و... به فعاليت هنري خود توجه و تمرکز کنيد، عملاً موفقيت شما به ميزان چشمگيري افزايش مي يابد. تمام نوابغ جهان کساني بودند که از قدرت تمرکز فوق العاده اي برخوردار بودند. آشفتگي و شوريدگي ذهني، عملاً شما را به هيچ عنوان موفق نمي کند. وقتي کار مي کنيد به خانواده مي انديشيد، وقتي در خانواده به سر مـي بـريد از شغل خـود نگـرانيد و وقتي ورزش مي کنيد در انديشه تحصيل هستيد و وقتي درس مي خوانيد فکرتان هزار سو مي رود. اين عملاً اتلاف وقت و مؤثر نبودن است.

همه ما توانايي متمرکز شدن را داريم. نوشتن يک داستان، نواختن پيانو يا مجذوب يک فيلم سينمايي شدن، همگي به تمرکز نياز دارند. ولي گاهي اوقات افکار شما پراکنده است و ذهنتان از موضوعي به موضوع ديگر کشيده مي‌شود. در چنين مواقعي است که نياز داريد ياد بگيريد چگونه حافظه خود را تقويت کنيد؟ تقويت حافظه عبارت است از يادگيري هاي منظم ذهني و مرتب کردن عواملي که يکباره به ذهن ما خطور مي‌کنند.

افزايش فعاليت ها

اگر يک مطلب را سرسري بخوانيد، تمرکز شما به راحتي برهم مي‌ريزد. در عوض براي هر قسمت ، سرتان را تکان دهيد و به دنبال پرسش بگرديد. براي اين مرحله بايد بگوييد "چگونه مي‌توانم سطح فعاليتم را در حين مطالعه بالا ببرم؟" سپس مطالعه کنيد تا جواب اين پرسش را پيدا کنيد. اين کار ساده را انجام دهيد. پرسشهايي که براي هر قسمت طرح مي‌کنيد مرکزيتي به افکار شما مي‌دهند و باعث مي‌شوند که روي مطلب مورد مطالعه مسلط شويد. همچنين هنگامي که درس مي‌خوانيد مي‌توانيد ليستي از پرسشها را تهيه کنيد و براي پيدا کردن جواب پرسشها ، به درس گوش دهيد. هر از گاهي، مکان خود را تغيير دهيد. در جايي که خيلي سرد است، ننشينيد. جا به جا شدن، به حرکت خون در بدن کمک مي‌کند و باعث مي‌شود که اکسيژن بيشتري به مغز شما برسد و شاداب و سرحال باشيد.

چوب خط زدن براي افکار مزاحم

کارتهاي کوچکي درست کنيد و آنها را به 3 قسمت مساوي تقسيم کنيد. يک قسمت را به صبح ، يک قسمت را به بعد از ظهر و قسمت سوم را به شب اختصاص دهيد. هر بار که تمرکزتان به هم ريخت و حواستان پرت شد، يک خط در قسمت مخصوص به آن بکشيد. براي هر روز يک کارت براي خود تهيه کنيد. وقتي به اندازه کافي ماهر شديد خواهيد ديد که تعداد خطها روز به روز کاهش مي‌يابد و اين واقعاً جالب و هيجان انگيز است.

زمان استراحت

استراحت کوتاهي براي خودتان در نظر بگيريد. هنگامي که استراحت مي‌کنيد، اکسيژن بيشتري به مغزتان مي‌رسد. بلند شويد و براي چند دقيقه در اتاق قدم بزنيد. وقتي ما براي مدت طولاني مي‌نشينيم، خون بدن ما به دليل نيروي جاذبه ، به طرف پايينترين نقطه بدنمان ، يعني پاها کشيده مي‌شود. ماهيچه‌هاي ما همانند يک پمپ عمل مي‌کنند و هنگامي که ما راه مي‌رويم، خون را بطور يکنواخت به سرتاسر بدن ما مي‌رسانند. در نتيجه ، اکسيژن بيشتري به مغز مي‌رسد و باعث احساس شادابي و نشاط در بدن مي‌شود.

عوض کردن موضوع

بسياري از دانش آموزان بوسيله تغييردادن موضوع مطالعه ، به تمرکزشان کمک مي‌کنند. شما هم مي‌توانيد موضوعات متفاوتي را در نظر گرفته و با عوض کردن عنوان درسهايي که بايد مطالعه نماييد، آنها را منظم کنيد.

جايزه و پاداش

هنگامي که کاري را بطور کامل انجام داديد، به خودتان پاداش دهيد. کار شما ممکن است خيلي کوچک باشد و يا شايد يک مسئوليت بزرگ ، که شما بايد آن را به پايان برسانيد. پاداشي که براي خودتان در نظر مي‌گيريد، ممکن است قدم زدن در اطراف ساختمان ، يک ليوان آب و يا خواندن يک مطلب جالب و خنده‌دار در روزنامه باشد. براي پروژه‌ هاي مخصوص ، مانند پروژه پايان ترم يا دوره کردن يک کتاب حجيم ، پاداش و جايزه ويژه‌اي در نظر بگيريد که اگر آنها را انجام داديد براي خودتان مثلاً يک پيتزاي مخصوص بخريد، به سينما برويد و يا بعد از ظهر را تلويزيون تماشا کنيد. بعضي از جايزه ها مي‌توانند خيلي بزرگ باشند. از اين جوايز براي تکاليف سخت يا پروژه هاي طولاني استفاده کنيد. وقتي کار بزرگي را انجام داديد، از پاداشهاي معمولي استفاده نکنيد.

پرورش ذهن آشفته

پرورش تمرکز ، يک مهارت است. پرتاب توپ بسکتبال به طرف حلقه ، تايپ کردن و يا مطالعه ، نياز به مهارت دارند. يادگيري يک مهارت نيز نياز به تمرين و ممارست دارد. همانطور که وقتي دارويي را مصرف مي‌کنيد ، در بدن بدون کمک شما عمل مي‌کند و با کارهاي شما تداخل پيدا نمي‌کند، در مورد يک موضوع هم همين طور است و نبايد با ورود افکار ديگر بر هم بريزد. عمل تمرکز ، به تمرين احتياج دارد. شايد در هنگام شروع تمرينات ، ابتدا تغييرات کمي را حس کنيد، ولي پس از 4 تا6 هفته که از پرورش ذهن و يادگيري مهارتها گذشت، متوجه پيشرفتهاي قابل توجهي خواهيد شد و پس از مدت کوتاهي درمي‌يابيد که چه سالهايي را براي تقويت حافظه و تمرکز ذهن خود هدر داده‌ايد.

سعي کنيد از تکنيکهايي که مفيد و مؤثر به نظر مي‌رسند، استفاده کنيد و حداقل به مدت 3 روز آنها را بطور صحيح بکار ببنديد. اگر متوجه تغييرات کمي شديد ، پيشنهاد مي‌شود تمرينات خود را ادامه دهيد، چون در تمرکز ذهن شما مؤثر خواهد بود. همچنين مي‌توانيد در محيط اطرافتان نيز تغييراتي بدهيد که ممکن است براي شما مفيد باشند. عمده تکنيهاي پرورش ذهن براي کسب تمرکز حواس در زير آمده است.

حواست را جمع کن

اين شيوه ممکن است ظاهراً ساده به نظر بيايد، ولي در عين حال بسيار مؤثر است. هنگامي که حواستان پرت مي‌شود و ذهنتان سرگردان است، مرتب به خودتان هشدار دهيد که "حواست را جمع کن". اين روش کم کم سبب مي‌شود که توجه شما به موضوع مورد نظرتان جلب شود. براي مثال ، هنگامي که در کلاس هستيد و ذهن شما را کنفرانس کلاسي ، تکاليفي که داريد، تاريخ ، ساعت صرف غذا و يا هر چيز ديگري پر کرده ، به خودتان بگوييد: "حواست را جمع کن و به کنفرانس توجه کن". به هر حال تا حدي که ممکن است اجازه ندهيد تمرکزتان به هم بريزد. و دوباره اين هشدار را پيش خودتان تکرار کنيد: "حواست را جمع کن". هنگامي که افکار مزاحم خود را پيدا کرديد، کم کم با تکنيک "حواست را جمع کن" به حال بر مي‌گرديد. اگر يک شخص معمولي باشيد، ممکن است اين عمل را صدها بار در هفته انجام دهيد. ولي طي روزهاي آينده مدت زماني که افکار خاصي در ذهن شما مي‌ماند، طولانيتر مي‌شود، يا به عبارت ديگر تمرکزتان در مورد موضوعي خاص بالا مي‌رود. بنابراين بايد صبور باشيد تا شاهد پيشرفتهاي خود در اين زمينه باشيد.

روش عنکبوتي

اين روش نيز يکي ديگر از تکنيکهايي است که پايه و اساس تمرکز است و به شما کمک مي‌کند تا تمرکز داشته باشيد و از حواس پرتي جلوگيري کنيد. اگر تار عنکبوتي را تحريک کنيد، تار تکان مي‌خورد و عنکبوت نسبت به جنبش تار ، از خود واکنش نشان داده و مي‌خواهد علت حرکت را بيابد، ولي وقتي چندين بار اين عمل را تکرار کنيد، خواهيد ديد که عنکبوت ، ديگر نسبت به حرکت تار هيچ عکس العملي از خود نشان نمي‌دهد و متوجه مي‌شود که حشره‌اي به دام او نيامده است. اين روش را ياد گرفته و ذهن خود را پرورش دهيد و در برابر حواس پرتي تسليم نشويد.

وقتي کسي داخل اتاق مي‌شود يا وقتي در با صداي بلند به هم مي‌خورد، نبايد به خودتان اجازه دهيد که حواستان پرت شود. شما بايد تمرکزتان را براي هدفي که در ذهن داريد، حفظ کنيد. مثلاً در يک کنفرانس کلاسي اجازه دهيد که ديگران جلوي شما حرکت کنند و سرفه کنند، بدون اينکه به آنها نگاه کنيد فقط بين خودتان و کنفرانس ، تونل ارتباطي ويژه‌اي ايجاد کنيد و بگذاريد ديگران از اين تونل خارج باشند. و يا وقتي که با کسي صحبت مي‌کنيد، حواستان فقط به او باشد و به صورتش نگاه کنيد و از حرفهايي که مي‌زند يادداشت برداريد. بگذاريد همه چيز از ذهنتان خارج شود و به هيچ چيز جز او توجه نکنيد.

فرصتي براي افکار مزاحم

در طول روز ، زمان ويژه‌اي را به فکر کردن درباره مسائلي که به ذهن شما خطور مي‌کنند و تمرکزتان را به هم مي‌زنند اختصاص دهيد. به طور مثال ساعت 30/ 4 تا 5 بعد از ظهر زماني است که شما مي‌توانيد به اين افکار بپردازيد. هنگامي که اين افکار مزاحم در طول روز به ذهن شما خطور کرد و باعث نگراني شما شد، به ياد آوريد که زمان ويژه‌اي را براي آنها در نظر گرفته‌ايد و اجازه دهيد که از ذهن شما خارج شوند. کساني که از اين روش استفاده کرده‌اند، توانسته‌اند 35 درصد از افکار مزاحم را در طول 4 هفته در خود کاهش دهند. اين تغيير بزرگي است.

جهت خريد کتب روانشناسي کليک نماييد.

جهت خريد اشتراک کتاب کليک نماييد.

جهت خريد نرم افزارهاي کمک آموزشي کليک نماييد.

جهت خريد نرم افزارهاي چند رسانه اي کليک نماييد.