صداي لرزشهاي ستارگان

رصد لرزشهاي نورانيت ستارگان ممکن است به ستاره سناسان در شناخت ساختارهاي داخلي آنها کمک کند. اين کار با استفاده از رصدخانه ي فضايي «عبور سياره اي و چرخش همرفتي»( CoRoT ) انجام مي شود: يک تلسکوپ مداري بسيار حساس که مي تواند لرزش هاي خفيف در درخشندگي يک ستاره ي دور را رديابي کند و منجمين را به سوي رشته ي علمي جديدي براي لرزه شناسي ستاره اي به نام «اخترلرزه شناسي» برساند.

دانشمندان معمولا از لرزه شناسي براي مطالعه ي زمين استفاده مي کنند، بدين منظور که ببينند امواج چگونه از درون پوسته ي زمين عبور مي کنند تا بتوانند ساختارهاي زيرين زمين را بهتر بشناسند. حتي فيزيکدانان خورشيد شناس، از روشي به نام «خورلرزه شناسي» براي شناخت بخش دروني خورشيد استفاده مي کنند.

 

سيارات فراخورشيدي و اخترلرزه شناسي تنها از روي تغييرات خفيف درخشندگي ستاره

رصدخانه ي CoRoT ، نتيجه ي پيوند بين آژانس فضايي فرانسه و آژانس فضايي اروپا براي تشخيص لرزشهاي خفيف در نور ستارگان، بود که در سال 2006 شکل گرفت. از آنجايي که سيارات فراخورشيدي از جلوي ستاره اي که بدورش مي گردند، عبور مي کنند، درخشندگي ستاره کم مي شود. تلسکوپ فوق حساس 27 سانتي متري و طيف سنج اين رصد خانه مي تواند تشخيص دهد که يک سياره سنگي چند برابر زمين از برابر يک ستاره عبور کرد.

مأموريت ديگري که براي اين ماهواره ي 630 کيلوگرمي در نظر گرفته شده است، تشخيص لرزش هاي نورانيت ستارگان بر اثر تپش هاي صوتي دروني آنها است. روشي مشابه به نام خورلرزه شناسي وجود دارد که توسط رصدخانه ي فضايي خورشيدي سوهو براي تشخيص انتشار امواج فشاري بدرون خورشيد، استفاده مي شود، در نتيجه، اين روشي بهتر براي درک ديناميک دروني خورشيد و ساختار آن است.

رصدخانه ي CoRoT در اين مأموريت  سه ستاره ي  20 تا 40 درصد پرجرم تر از خورشيد را تحت نظر دارد. ستارگان بر اثر فعاليتهاي همرفتي سطحي دچار لرزشهايي مي شود. بعضي مناطق منبسط و سرد مي شوند، در حالي که بقيه ي مناطق منقبض و داغ مي گردند. اين باعث نوساناتي روي سطح ستاره مي شود و همچنين باعث تپش هايي در نورانيت ستاره مي شود. بدين طريق مي توان اطلاعات مفيدي درباره ي ساختار دروني اين ستارگان دوردست بدست آورد. اين سه ستاره  5ر1 بار شديد تر از خورلرزه شناسي هاي خورشيد پرنور و کم نور مي شود. به هر حال، اين هنوز 25 درصد ضعيف تر از مقدار پيش بيني شده توسط نظريه است، و اين نشان مي دهد که فيزيک ستاره اي هنوز راه بسياري براي پيشرفت دارد.

ستاره لرزه شناسي مي تواند به عنوان معياري براي سنجش سن ستارگان استفاده شود. معمولا، عمر ستارگان با مطالعه ي يک خوشه ي ستاره اي با فرض اينکه همه ي ستارگانش هم سن هستند، اندازه گرفته مي شود.

منبع:

Universe Today

ترجمه:

ا.م.گميني