قوی ترین رصدخانه ی جهان

پروژه ی «تلسکوپ بسیار بزرگ» (The Very Large Telescope (VLT، سردمدار تأسیسات نجومی اروپا در ابتدای هزاره ی سوم است. مجموعه تلسکوپهای VLT به همراه مجموعه ی ابزارآلات رصد مرئی و فروسرخ، در بالای کوه پارانال در شیلی استقرار یافته است
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

قوي ترين رصدخانه ي جهان

پروژه ي «تلسکوپ بسيار بزرگ» (The Very Large Telescope (VLT، سردمدار تأسيسات نجومي اروپا در ابتداي هزاره ي سوم است. مجموعه تلسکوپهاي VLT به همراه مجموعه ي ابزارآلات رصد مرئي و فروسرخ، در بالاي کوه پارانال در شيلي استقرار يافته است.

اين رصدخانه پيشرفته ترين ابزارآلات رصدي دنيا را شامل مي شود: مجموعه اي از چهار تلسکوپ واحد با آينه هاي اصلي 2ر8 متري و چهار تلسکوپ کمکي متحرک 8ر1 متري. اين تلسکوپها مي توانند با هم به صورت دو، سه يا چهار تداخل سنج غول پيکر کار کنند. تلسکوپهاي واحد 2ر8 متري همچنين مي توانند به صروت انفرادي فعاليت نمايند. با يکي از چنين تلسکوپهايي، مي توان ستارگاني که 4 ميليارد بار کمنورتر از ستارگان قابل رؤيت با چشم غيرمسلح، را مشاهده نمود.

   

اولين تلسکوپ واحد از اين مجموعه به نام آنتو (خورشيد) اولين نور آسماني را در ماه مي 1998 دريافت کرد و در آپريل 1999 به فعاليتهاي علمي معمول وارد شد. امروزه تمامي چهار تلسکوپ واحد و چهار تلسکوپ کمکي در حال فعاليت هستند. در حال حاضر VLT تأثيري بي چون و چرا بر نجوم رصدي دنيا داشته است. بيش از 2000 مقاله ي علمي در مجله هاي علمي دنيا بر اساس داده هاي VLT نوشته شده است.

 

تلسکوپهاي واحد

زماني که هر چهار تلسکوپ واحد 2ر8 متري با هم کار مي کنند، مي توانند با قدرت يک تلسکوپ 16 متري فعاليت نمايند. اين تلسکوپها همچنين مي توانند به صورت تداخلي همکاري کنند و تصاويري با کيفيت بالا تهيه کنند. حيطه ي طول موج مفيد براي آنها، از نزديک فرابنفش (نزديک 500 نانومتر) تا نيمه ي فروسرخ (يعني حدود 25 ميکرومتر) گسترده شده است.

 
گنبد يکي از تلسکوپهاي واحد در حال ساخت -  ماشين محرک تلسکوپ

تلسکوپهاي واحد با اپتيک فعال تجهيز شده اند. کيفيت تصوير به طور مداوم توسط يک تحليل گر کامپيوتري با استفاده از يک ستاره ي مرجع محاسبه و تصحيح مي شود.

   
آيينه ي بزرگ 8 متري تلسکوپ در حال نصب - مجموعه ي چهار تلسکوپ واحد بر فراز کوه

هر تلسکوپ واحد داراي انباري از 11 ابزار مختلف مي باشد که به منجمين اين امکان را مي دهد تا از روشهاي رصدي مختلف استفاده کنند، به علاوه ي دو ابزار براي رصدهاي تداخلي. نسل دوم اين ابزارآلات در حال حاضر در حال طراحي و ساخت مي باشند.

      
      
تلسکوپ و دوربين عکاسي آن

اسامي اين تلسکوپها به زباني بومي شيلي:

آنتو  Antu(خورشيد)

کوينKueyen  (ماه)

مليپال Melipal  (صليب جنوبي)

يپون Yepun  (زهره يا ستاره ي شامگاهي)

مجموعه ي VLT در زير عظمت راه شيري

تلسکوپهاي کمکي

به جهت بيشترين استفاده ي مفيد از VLT در هر شب، چهار تلسکوپ کمکي کوچک آماده ي فعاليت مي باشند. اين تلسکوپها روي ريل نصب شده اند و مي توانند بين موقعيتهاي رصدي از پيش تعيين شده حرکت کنند. از اين موقعيت ها، نور دريافتي آنها با VLT ترکيب مي شود.

     
     

اين تلسکوپهاي کمکي، تلسکوپهايي بسيار غيرمعمولي هستند. درون گنبدهاي محافظشان، سيستم هاي الکترونيکي، تهويه، هيدروليکي و سردکننده ي خاص خود را دارند. مثل يک حلزون هر کدام با خانه اش اين طرف و آنطرف مي رود.

تلسکوپهاي کمکي خصوصيات خاصي دارند:

- جابجا پذيري

- خود بسندگي فقط با ارتباطات الکترونيکي

- دقت مکانيکي بالا، براي ايجاد تداخل سنجي با دقت چند ده نانومتر

    

از آنجايي که اينها قابل حرکت هستند، هيئت تمامي تلسکوپها مي تواند بر اساس مطالبات رصدي تغيير کند.

 

اتاق کنترل

اتاق کنترل تلسکوپها هم در ميانه ي قله، بين تلسکوپها قرار گرفته است.

   

 

قدرت اپتيکي

به تعدادي از تصاويري که توسط اين تلسکوپها از اعماق آسمان تهيه شده است، دقت کنيد:

      
زحل - خوشه ي کهکشاني
کهکشان

و همچنان اين دست ساخته هاي غول پيکر بشر چشم به سوي آسمان دارند، تا دانش و بينش انسان را درباره ي اعماق عالم فزوني ببخشند.

        

منبع:

http://www.eso.org

ترجمه و تأليف:

ا.م.گميني

مطالب مرتبط مجموعه : نجوم رصدی
آخرین مطالب سایت