سيف‌الله صمديان و داوري جشن سينما
سيف‌الله صمديان و داوري جشن سينما
سيف‌الله صمديان:
هر چه داوران بخش سينماي داستاني از ديدن فيلم‌هاي نااميدكننده نااميد شدند، ما از ديدن فيلم‌هاي اميدواركننده اميدوار شديم
سيف‌الله صمديان که همواره در اظهار نظرهاي مختلف گفته است که به‌خاطر حضور در هيات‌هاي داوري متعدد عکس و فيلم از قرار گرفتن در کسوت داوري احساس ناخوشايندي دارد و اصولا داوري را به‌ويژه در رشته‌هاي هنري کار درست و زيبايي نمي‌داند، اين‌بار مي‌گويد: براي اولين‌بار از اينکه داوري جشن خانه سينما اين امکان را فراهم کرد که بتوانم در فرصتي يک هفته‌اي حدود 40 فيلم خوب را از سينماي رشک‌انگيز مستند ايران ببينم احساس خوشحالي غريبي دارم، با اينکه مي‌دانم دعاي خير! جايزه نگرفته‌گان جشن طبيعتا مي‌تواند پشت سر من و بقيه داوران باشد. راستش را بخواهيد شايد هم دليل اصلي‌اش اين باشد که اين سابقه وجود داشته که تعداد نمايش بسياري از فيلم‌هاي مستند از يک بار فراتر نرفته است!
اين عضو هيات داوران بخش مستند جشن خانه سينما در گفت‌وگويي با خبرنگار سينمايي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) درباره‌ي فضاي داوري جشن دوازدهم و نتايج نهايي بخش مستند، با ابراز خوشحالي بيش از حد خود و ديگر داوران بخش مستند نسبت به کيفيت بالاي فيلم‌هاي اين دوره گفت: در طول مدت زمان داوري فيلم‌هاي مستند جشن خانه‌ي سينما با فيلم‌هايي روبه‌رو شديم که ديدنشان غرورآميز و اميدبخش براي آينده‌ي سينماي مستند ايران بود؛ ازسويي در صحبت‌هايي که با داوران بخش سينماي داستاني در فرصت‌هاي آزاد داشتيم، هرچه آنها از ديدن فيلم‌هاي نااميدکننده، نااميد شده بودند، ما از ديدن فيلم‌هاي اميدوارکننده، اميدوار شديم.
او تاکيد کرد: در هيچ دوره‌اي از زندگي و تجربه‌هاي حرفه‌يي خود در چارچوب سينماي ايران با چنين حجم شگفت‌انگيزي از فيلم‌هاي مستند که در واقع انعکاس طبيعي و هنرمندانه از زندگي اجتماعي در ايران امروز هستند، روبه‌رو نبوده‌ام و به قول معروف هيچ‌گاه در مقام يک مستندساز از ديدن چارچوب قوام‌يافته سينماي مستند ايران اين‌گونه دچار غرور ملي نشده بودم.
صمديان با اشاره به مشکل داوري در جشن خانه سينما و تفاوت شيوه‌ي آکادمي و داوري با تعداد کم عنوان کرد: ظاهرا فرق در اين است به‌خاطر تعداد زياد داوران در شيوه‌ي آکادمي طبيعتا بحث و گفت‌وگوي نهايي بر سر فيلم‌هاي منتخب براي داوران وجود ندارد و اخذ راي نهايي نيز تنها از طريق شمارش آرا ميسر است.
براي اولين‌بار از اينکه داوري جشن خانه سينما اين امکان را فراهم کرد که بتوانم در فرصتي يک هفته‌اي حدود 40 فيلم خوب را از سينماي رشک‌انگيز مستند ايران ببينم احساس خوشحالي غريبي دارم، با اينکه مي‌دانم دعاي خير!
وي افزود: مشکل امسال ما نيز دقيقا همين فرق بين شيوه‌ي آکادمي و داوري با تعداد کم بود که شمارش آرا بر طبق آيين نامه‌ي داخلي خانه سينما به شيوه‌ي آکادمي انجام شد و امکان تبادل نظر نهايي به داوران محدود اين بخش داده نشد. اين مستندساز تصريح کرد: مشکل از اين‌جا شروع مي‌شود که ما هر روز و پس از ديدن هر فيلم، مي‌بايست برگه‌ي مربوط به آن فيلم را پر کرده و تحويل نماينده‌ي خانه سينما مي‌داديم. به‌همين خاطر تصور کنيد که پس از ديدن 40 فيلم به‌جز يک مورد که به حق به مرحله‌ي داوري راه يافته بودند، راي نهايي درمورد مثلا بهترين تدوين يا کارگرداني و... با وجود نامزدهاي متعددي که پس از ديدن فيلم‌ها در ذهنمان ايجاد شده بود، نمي‌توانست ما را به قطعيت لازم برساند. چرا که رقابت در بين فيلم‌هاي اين دوره بسيار نزديک و حساس و کيفيت اکثر فيلم‌ها بالا بود. از اين‌رو گروه داوري اصرار به برگزاري يک جلسه‌ي جمع بندي نهايي، يعني پس از شمارش آرا توسط دبير جشن و استخراج رسمي اسامي کانديداها داشت که بازهم به‌خاطر همين آيين‌نامه به جايي نرسيد.
برگزارکننده‌ي جشنواره‌ي تصوير هنرمند در ادامه عنوان کرد: تاکيد هيات داوران براي يک جمع‌بندي دقيق‌تر و حرفه‌يي‌تر در هر يک از رشته‌ها بر مبناي کانديداهاي اعلام‌شده ازسوي دبير جشن به اين خاطر بود که جوايز به صورت متمرکز نباشند و امکان رعايت عدالت در بخش‌هاي مختلف داوري براي اکثر فيلم‌هاي اين دوره که از کيفيت فني و هنري برخوردار بودند، وجود داشته باشد که متاسفانه همان‌طور که در جريان هستيد در شب پاياني، داوران اين بخش نيز به‌خاطر مخفي بودن نتيجه‌ي آرا، مثل همه‌ي حاضران، به‌جز آقاي تارخ ، دبير محترم جشن و احيانا يکي دو نفر از ياري‌کنندگانشان در ستاد اجرايي جشن خانه‌ي سينما، پس از اعلام نتايج، متوجه شدند که برآيند شمارش آرا در اکثر موارد به فيلم «تينار» تعلق گرفته است.
در هيچ دوره‌اي از زندگي و تجربه‌هاي حرفه‌يي خود در چارچوب سينماي ايران با چنين حجم شگفت‌انگيزي از فيلم‌هاي مستند که در واقع انعکاس طبيعي و هنرمندانه از زندگي اجتماعي در ايران امروز هستند، روبه‌رو نبوده‌ام و به قول معروف هيچ‌گاه در مقام يک مستندساز از ديدن چارچوب قوام‌يافته سينماي مستند ايران اين‌گونه دچار غرور ملي نشده بودم.
او در عين حال گفت: البته اعلام يک خبر دورن گروهي از جلسه‌ي داوري شايد لازم باشد که «تينار» تنها فيلمي بود که وقتي نمايش آن تمام شد، اکثريت قريب به اتفاق داوران خواسته و يا ناخواسته با دست زدن، حس لحظه‌اي خودشان را از ساخته‌شدن اين فيلم بسيار زيبا اعلام کردند. ولي همه‌ي حرف من در اين مساله نهفته است که حس لحظه‌اي با واقعيتي به‌نام سينماي گسترده و خارق‌العاده مستند در ايران چيز ديگري است که اميدوارم در سال‌هاي پيشِ رو با تغيير آيين نامه‌اي که دوستان خانه سينما با همکاري کارشناسان ظاهرا به‌طور جدي و با دقت و نگاه حرفه‌يي درصدد اصلاح آن هستند، اصلاح شود؛ اين اجازه‌ي طبيعي به داوران داده شود که مثل بسياري از جشنواره‌هاي جهاني راي نهايي خود را پس از ديدن همه‌ي فيلم‌ها اعلام کنند.
وي با اشاره به برخي از جزييات ناشي از اجراي اين شيوه‌ي داوري به ايسنا گفت: ما در طول داوري، هر روز بدون اغراق با دو يا سه فيلم بسيار خوب روبه‌رو بوديم و تفکيک حرفه‌يي و سالم‌تر نمرات مورد نظر براي هر فيلم عملا امکان‌پذير نبود.
او افزود: نکته قابل توجه ديگر راه نيافتن فيلم بسيار زيباي «همه‌ي مادران من» به مرحله داوري بود که به‌رغم پذيرش ازسوي هيات انتخاب به‌خاطر کمبود مدارک مورد نياز آيين نامه‌يي، يعني تنها به‌خاطر اينکه فرم درخواست شرکت فيلم در جشن خانه‌ي سينما امضاي تهيه کننده را به‌همراه نداشت، امکان داوري از اين فيلم سلب شد. فيلمي که به درخواست هيات داوران و با لطف دبير جشن به داوران نشان داده شد، اما متاسفانه دست‌اندرکاران خلاق فيلم بايد يک سال ديگر در انتظار بمانند؛ يعني تا داوري جشن سيزدهم!
صمديان در پايان گفت: اکثريت قريب به اتفاق داوران اعتقاد داشتند که درباره‌ي پروژه‌ي ارزشمند و منحصربه‌فرد «هفت کارگردان زن نابينا» که با همت و پشتکار سه ساله «محمد شيرواني» شکل گرفته است، به‌خاطر موضوع ويژه و ساختار پيچيده و خاص آن، امکان داوري حرفه‌يي و هم‌سنگ با ديگر فيلم‌ها وجود نداشت، ولي من هم همانند ديگر داوران بالاجبار برگه‌ي مربوط به ارزشيابي جنبه‌هاي مختلف فيلم را پر کردم، با تحسيني در دل براي اين کار بزرگ شيرواني و کارگردان‌هاي روشندل فيلم‌ها که با چشم دلشان نوري ماندگار به پرده‌ي سينما افزودند با صحنه‌هايي تکان‌دهنده، تا جايي که در مواردي غيرقابل تکرار به‌نظر مي‌رسند.
منبع : ايسنا