بیماری صبحگاهی یا ویار - Morning Sickness

ویار یا بیماری صبحگاهی چیست؟

تقریباً سه چهارم زنان حامله در سه ماهه اول حاملگی خود از تهوع (و بعضی اوقات استفراغ) رنج می برند. این وضیعت كه بیماری صبحگاهی یا ویار خوانده می شود در بعضی از زنان صبح ها بدتر بوده و با گذشت روز بهتر می شود. ولی بیماری صبحگاهی در هر زمانی از روز می تواند بروز كند. تهوع معمولاً در حدود هفته ششم شروع می شود ولی می تواند، زودتر و در هفته چهارم نیز شروع شود. تهوع معمولاً در طول ماه بعد شدیدتر می شود. حدود نیمی از زنان مبتلا به بیماری صبحگاهی در حدود هفته 14 كاملاً بهبود می یابند. در باقی موارد، این مشكل در اكثر زنان یك ماه دیگر یا كمی بیشتر نیز طول می كشد، هر چند ممكن است در ادامه حاملگی دوباره بروز كرده و تا آخر حاملگی ادامه یابد.

علت بیماری صبحگاهی

علت تهوع در دوران حاملگی دقیقاً مشخص نیست ولی احتمالاً ناشی از تغییرات فیزیكی زیادی است كه در بدن زن حامله رخ می دهد.

بعضی از احتمالات عبارتند از:

افزایش سریع هورمون hCG در اوایل حاملگی.

مشخص نیست كه این هورمون چگونه باعث بروز تهوع می شود ولی زمان بندی افزایش آن با وضعیت تهوع جور در می آید. درست در زمانی كه میزان این هورمون در بدن به بالاترین مقدار خود می رسد، تهوع نیز به حداكثر می رسد. تصور بر این است كه استروژن نیز ممكن است در این زمینه نقش داشته باشد.

افزایش حس بویایی و حساسیت به بو. این وضعیت نسبتاً شایع بوده و ممكن است از عوارض افزایش سریع میزان استروژن در بدن باشد.

حساسیت دستگاه گوارش.

دستگاه گوارش بعضی زنان به تغییرات در اوایل حاملگی حساس تر است. حتی در یك مطالعه، رابطه ای میان هلیكوباكتر پیلوری (باكتری كه سبب زخم معده می شود) و تهوع شدید در زمان حاملگی دیده شده است، هر چند علت این رابطه مشخص نیست.

ممكن است شنیده باشید كه بیماری صبحگاهی ناشی از كمبود ویتامین B است.

با اینكه به نظر می رسد، مصرف ویتامین B تكمیلی به صورت قرص در بسیاری از زنان حامله به كاهش تهوع كمك می كند، ولی این بدان معنا نیست كه آنها كمبود ویتامین B دارند. در واقع، حداقل در یك مطالعه نشان داده شده است كه هیچ تفاوت معنا داری از نظر سطح ویتامین B6 میان زنان دچار بیماری صبحگاهی و دیگر زنان حامله وجود ندارد. علت تأثیر ویتامین B6 بر كاهش تهوع مشخص نیست. شواهدی نیز دال بر این مطلب وجود دارد كه مصرف مولتی ویتامین در زمان لقاح تخمك و اسپرم و اوایل حاملگی به جلوگیری از بیماری صبحگاهی شدید كمك می كند كه البته علت این مسئله نیز مشخص نیست.

بعضی محققین این نظریه را مطرح كرده اند كه بعضی زنان از نظر روانی بیشتر مستعد تهوع و استفراغ در دوران حاملگی هستند و این مسئله یك پاسخ غیر طبیعی به استرس است. با این حال، شواهد محكمی دال بر تأیید این نظریه وجود ندارد. (البته تهوع و استفراغ دائمی خود می تواند عاملی برای استرس بیشتر باشد!)

آیا احتمال تهوع در بعضی زنان بیشتر است؟

احتمال تهوع و استفراغ در زمان حاملگی در شرایط زیر بیشتر است:

- حاملگی دو قلو یا چند قلو.

علت آن ممكن است مقادیر بالاتر hCG یا هورمون های دیگر در بدن باشد. احتمال شدیدتر بودن تهوع و استفراغ نیز در این صورت وجود دارد. البته این مسئله قطعی نیست و بعضی زنان كه حاملگی دوقلو یا چند قلو دارند اصلاً تهوع ندارند.

- وجود تهوع و استفراغ در حاملگی های قبلی

- وجود سابقه تهوع و استفراغ به عنوان عارضه مصرف قرص های ضد بارداری.

علت این مسئله ممكن است پاسخ بدن به افزایش سطح استروژن باشد.

سابقه استعداد به بیماری حركت (motion sickness)

- استعداد ژنتیكی تهوع حاملگی

در صورتیكه مادر یا خواهرتان بیماری صبحگاهی شدید داشته اند، احتمال ابتلای شما بیشتر است.

- سابقه سردردهای میگرنی

آیا تهوع بر روی جنین تأثیر دارد؟

تهوع خفیف و استفراغ گه گاهی كه معمولاً در بیماری صبحگاهی وجود دارد تا زمانیكه مادر غذا را تحمل كند و مقادیر زیاد مایعات بنوشد، تهدیدی برای سلامتی جنین نیست. از این گذشته، جنین در عمده زمان سه ماهه اول، آنقدر كوچك است كه به كالری چندانی نیاز ندارد. اگر مادر نتواند یك رژیم غذایی متعادل داشته باشد، بد نیست كه مولتی ویتامین مصرف كند. اگر آهن تهوع را بدتر می كند، بهتر است از مولتی ویتامین هایی استفاده شود كه دوز آهن آنها كم بوده و یا آهن نداشته باشند.

عدم افزایش وزن مادر در سه ماهه اول معمولاً اشكالی ندارد البته تا زمانیكه ناشی از غذا نخوردن نباشد و مایعات به اندازه كافی مصرف شود. اشتهای مادر پس از گذشت این زمان بازگشته و وزنش افزایش خواهد یافت.

آیا نداشتن بیماری صبحگاهی به معنای افزایش احتمال سقط است؟

نه ضرورتاً. این واقعیت وجود دارد كه بعضی مطالعات نشان داده اند كه زنانی كه كودكانشان سقط می شود كمتر دچار تهوع می شوند. (عدم تكامل كافی جنین یا جفت سبب پایین بودن هورمون های حاملگی شده و در نتیجه تهوع در این زنان كمتر است.) ولی بسیاری از زنان هم وجود دارند كه حاملگی كاملاً طبیعی داشته و بعد از سه ماهه اول دیگر تهوع ندارند.

ادامه دارد...