آلرژی به شیر، علائم، علت‌ها و درمان

آلرژی به شیر گاو، یکی از شایع‌ترین انواع آلرژی غذایی در کودکان است. تقریباً دو و نیم درصد از بچه‌ها طی دو ساله‌ اول زندگی خود به شیر گاو آلرژی دارند. اگر خودتان حساسیت به شیر گاو داشته باشید یا کودکتان دچار این آلرژی باشد پس می‌دانید که علائم آن ناراحت کننده‌اند. برای اینکه به کودکتان کمک کنید با این عارضه مقابله کند، خیلی مهم است که نسبت به محرک‌های احتمالی، ریسک فاکتورها و راهکارهای کنترل این عارضه آگاه باشید.

آلرژی به شیر گاو چیست؟

آلرژی به شیر گاو، واکنش آلرژیک بدن نسبت به پروتئین‌های موجود در شیر است. افرادی که به شیر گاو حساسیت دارند معمولاً به فرآورده‌های لبنی نیز آلرژی دارند. هرچند شیر گاو، اصلی‌ترین عامل حساسیت به شیر است؛ اما حتی شیر بُز و گوسفند و سایر پستانداران نیز می‌تواند واکنش آلرژیک در افراد مبتلا ایجاد نماید. پروتئین کازئین آلفا S1 موجود در شیر گاو، اغلب علت آلرژی به شیر گاو است.

علائم و نشانه‌های آلرژی به شیر گاو

بچه‌هایی که به شیر گاو حساسیت دارند معمولاً کم‌کم علائم را بروز می‌دهند که ممکن است از چند ساعت تا چند روز بعد طول بکشد.
* مدفوع آبکی که گاهی دارای ردی از خون یا ترشحات است.
* گرفتگی‌های شکم
* جوش‌هایی روی پوست
* اسهال
* سرفه
* کولیک که در نوزادان روی می‌دهد.
* آبریزش بینی
* عدم رشد قد و وزن
* آبریزی چشم‌ها
گاهی ممکن است علائم فوراً بروز کنند، مثلاً در عرض چند ثانیه. این علائم شامل موارد زیر می‌شوند:
* کهیر
* استفراغ
* تهوع
* خس‌خس سینه
* احساس خارش در اطراف لب
* تورم لب‌ها، حلق و زبان
در موارد نادر، کودکی که به شیر گاو آلرژی دارد ممکن است دچار واکنش خطرناکی به نام شوک آنافیلاکسی نیز بشود. اگر متوجه شدید زبان، لب‌ها، گلو و یا دهان کودکتان متورم شده، به دلیل همین واکنش است. شوک آنافیلاکسی می‌تواند موجب افت فشارخون، تنگی نفس، و در صورت عدم اقدام فوری، ایست قلبی بشود.
شاید حساسیت به شیر گاو چندان خطرناک به نظر نرسد؛ اما در بعضی از کودکان و بزرگسالان می‌تواند واکنش‌های مرگ‌آوری ایجاد کند.

ریسک فاکتورهای آلرژی به شیر

واکنش سیستم ایمنی بدن شما نسبت به برخی از پروتئین‌های موجود در شیر و محصولات حاوی شیر، اصلی‌ترین علت آلرژی به آن است. بدن افرادی که به شیر گاو حساسیت دارند، بعضی از پروتئین‌های آن را مضر تشخیص داده و شروع به تولید آنتی‌بادی‌هایی به نام ایمونوگلوبین E می‌کند تا این پروتئین‌ها را خنثی نماید. بنابراین هر زمانی که فرد در تماس با این پروتئین قرار بگیرد، آنتی‌بادی‌های IgE آن‌ها را شناسایی کرده و به سیستم ایمنی سیگنال می‌دهند که هیستامین و دیگر مواد شیمیایی را ترشح کند. نتیجه‌ی این ترشح، طیفی از علائم آلرژیک خواهند بود.
فاکتورهای خاصی که می‌توانند احتمال ابتلا به این آلرژی را افزایش بدهند:
* سایر آلرژی‌های موجود
* اگزما یا درماتیت اتوپیک: عارضه‌ای پوستی که باعث می‌شود پوست، ملتهب شده و بخارد.
* سابقه‌ی خانوادگی: افرادی که کسی در خانواده‌شان دچار حساسیت به شیر گاو یا سایر انواع آلرژی است، مثلاً آسم یا اگزما و یا تب یونجه، بیشتر در معرض ابتلا به این عارضه قرار دارد.
* کوتاه بودن دوران تغذیه‌ی کودک با شیر مادر نیز می‌تواند او را در معرض ابتلا به حساسیت به شیر گاو قرار دهد.
* سن: آلرژی به شیر گاو در کودکان شایع‌تر از بزرگسالان است. زیرا سیستم گوارش کودکان هنوز کامل نشده است.

آلرژی به شیر یا عدم تحمل لاکتوز؟

خیلی از افراد آلرژی به شیر گاو را با عدم تحمل لاکتوز اشتباه می‌گیرند زیرا این دو عارضه علائم نسبتاً مشابهی دارند؛ اما با هم متفاوت‌اند. از کجا باید بدانید دچار حساسیت به شیر هستید یا عدم تحمل لاکتوز؟

تفاوت‌های اصلی میان این دو عارضه:
آلرژی به شیر
* سیستم ایمنی درگیر است.
* واکنش ایمنی بدن نسبت به بعضی از پروتئین‌های موجود در شیر است.
* منجر به ترشح هیستامین و سایر مواد شیمیایی می‌شود که علت علائم آلرژیک می‌باشند.
* علائم می‌توانند خفیف تا شدید باشند.
* بیشتر در میان کودکان رایج است.
عدم تحمل لاکتوز
* سیستم گوارش درگیر است.
* به دلیل عدم توانایی بدن در تولید لاکتاز روی می‌دهد که آنزیمی لازم برای گوارش لاکتوز می‌باشد.
* لاکتوز گوارش نشده می‌تواند وارد روده بزرگ شده و در آنجا توسط باکتری‌ها تجزیه شده و علائم نفخ را ایجاد نماید.
* علائم آن ناراحت کننده‌اند؛ اما شدید یا خطرناک نیستند.
* بیشتر در میان بزرگسالان رایج است.

حساسیت به شیر چگونه درمان می‌شود؟

بهترین راه درمان حساسیت به شیر، ابداً مصرف نکردن شیر گاو یا هرگونه محصول حاوی شیر می‌باشد. البته این کار سختی است زیرا شیر، یکی از عناصری است که در بسیاری از غذاهایی که به طور مرتب مصرف می‌کنیم وجود دارد.
سایر شیوه‌های درمانی:
آنتی‌هیستامین‌ها: اگر با وجود تمام تلاش‌ها و رعایت‌ها نتوانستید علائم آلرژی‌تان را کنترل کنید، می‌توانید آنتی‌هیستامین مصرف کنید.
تزریق اپی نفرین: در صورت وقوع شوک آنافیلاکسی، نیاز دارید فوراً به اورژانس مراجعه کنید و اپی نفرین تزریقی دریافت کنید.
حذف ماده‌ی غذایی آلرژی‌زا: غذاهایی که باید از مصرفشان اجتناب کنید، علاوه بر خود شیر (همه‌ی انواع)، شامل کره‌ی گرفته شده از شیر، ماست، بستنی، پنیر و پنیر کاتج می‌شود.

محصولات غیر لبنی زیر را می‌توانید جایگزین پروتئین شیر کنید

شیر خشک سویا: این شیر خشک از جهت مواد مغذی، نزدیک‌ترین فرمول را به شیر گاو دارد؛ اما نباید برای بچه‌های زیر شش ماه استفاده شود.
شیر مادر: شیر مادر، بهترین و مطمئن‌ترین جایگزین شیر گاو برای بچه‌هاست اما مادری که شیر گاو مصرف می‌کند می‌تواند پروتئین‌های آن را از طریق شیر خود به کودک انتقال دهد.
شیرخشک‌های هیپوآلرژیک: برای بچه‌هایی که به شیر گاو حساسیت دارند، شیر خشک‌هایی که حاوی پروتئین‌های هیدرولیز شده هستند، کمتر ممکن است واکنش آلرژیک تولید کنند.

---