راه اجابت دعای «اللّهُمَّ ارزُقنا تُوفيقَ الطاعَة»

از دعاهای منسوب به امام عصر(عج) دعای معروف «اللهم ارزقنا توفیق الطاعه ...» است که به زیبایی هر چه تمام و در فرازهایی کوتاه وظایف منتظران از اقشار و صنوف مختلف را بیان کرده و راه و رسم زندگی به سبک انتظار را نشان می دهد.

از این رو، در سلسله مطالبی شرح فرازهای نورانی و ژرف این دعا مرور می شود:

اولین كسی كه این دعا را نقل می كند، مرحوم كفعمی در «المصباح» و «بلدالامین» است. وی این دعا را در زمره ادعیه مأثوری كه نام خاصی ندارد اما فضائل آن مشهور است، ذكر می كند و دعا را روایت شده از حضرت(عج) می داند.

اين دعا آرزوهای امام زمان علیه السلام است كه انسان‌ها، توفيق بندگي و دوري از معصيت را پيدا كنند و در راه به دست آوردن يك جامعه ايده‌آل و زمينه‌ساز براي امر ظهور، تلاشي در خود تحسين داشته باشند. دقت در مضامين دعا و عمل به آن، بهترين راه‌ كار جلب رضايت آن عزيز است رضايتي كه خشنودي خداي متعال را در پی دارد.

و فرازهای دعا ...

«اللّهُمَّ ارزُقنا تُوفيقَ الطاعَة؛ خدایا توفیق اطاعت و بندگی را روزی ما كن»

حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی در هفت فراز اول دعا به وظايف شخصي منتظران اشاره داشته و در شرح این فراز می گوید: هر منتظري بايد اهل پيوند با خداوند بزرگ باشد و ضمن درخواست روزي در ابعاد ذيل، براي دروني كردن و استقرار اين صفات در خويش تلاش كند:

توفيق طاعت

منتظر راستين هم اهل اطاعت خدا، پيامبر (ص) و امام معصوم (ع) است و هم توفيق چنين فرمانبري را همواره از خداي سبحان مي خواهد: «اللّهمّ ارزقنا توفيق الطاعة.»

اگر جسم ما خوراك مي‌خواهد و پوشاك و استراحت، روح ما هم نيازمند خوراك و پوشاك... است و بدون اين رزق، روح در افسردگي امراض مي‌افتد و در نهايت مرگ نصيبش مي‌شود. در حاليكه جسم زنده است و حركتش را دارد كه در روايات اهل‌بيت(ع) به اين شخص مردة متحرك اطلاق شده است. چگونه مي‌شود انساني كه بُعد ملكي و ملكوتي دارد بدون توجه به نيازهاي بُعد ملكوتي‌اش حركت را در مسير زندگي و بندگي ادامه دهد.

و اينكه در ادعيه، تعبير به رزق در مورد رزق‌هاي معنوي بيشتر به كار رفته است از اهميت رزق معنوي و رسيدگي به جنبة ملكوتي انسان حكايت دارد.

امام علي علیه السلام می فرمایند: «در شگفتم از كساني كه در مورد غذاي جسم اهتمام دارند كه زيان‌بخش نباشد ولي در مورد غذاي روح كه زيانبخش نباشد بي‌توجه و غافل هستند.»

شرط بهره‌گيري از روزي‌هاي معنوي، توفيق است. و منظور از آن اين است كه كارهاي انسان، موافق فرمان خدا و بر وفق مراد و هماهنگ با اهداف، آسان گردد و اسباب كار به راحتي فراهم شود. كه اين آسان‌سازي گاهي دروني است كه شرايط روحي را براي پيروزي فراهم مي‌سازد و گاهي بيروني است كه شرايط را در محيط خارج آماده كرده و زمينة موفقيت را مهيا مي‌كند. و اين هر دو عنايتي است از طرف پروردگار كه زمينه رشد و توسعه و شكوفايي شخصيت انسان را فراهم كرده باعث سرعت تعالي او مي‌شود.

در كلام اميرالمؤمنين علیه السلام توفيق و عنايت الهي نخستين نعمت است. سرلوحة سعادت و رستگاري و سرسلسله اصلاح و برترين عمل مي‌باشد و هيچ رهبر و راهنمايي برتر از توفيق نيست و هيچ نعمتي ارجمندتر از نعمت توفيق پيدا نمي‌شود.

عوامل كسب توفيق

توفيق، باارزش‌ترين موهبت الهي، و براي مؤمن از نان شب واجب‌تر است. «مؤمن نيازمند سه خصلت است؛ اول توفيقي از جانب خدا.» و كوشش انسان بدون توفيق به ثمردهي نمي‌رسد و موجب رشد و ترقي انسان نمي‌گردد. «هيچ كوششي بدون توفيق به ثمر نمي‌رسد»

برخی عوامل توفیق عبارتند از: درخواست از خداي متعال، سلامتي روح و جسم، محيط سالم، غذاي پاك، همنشين شايسته، توكل به خدا، صبر و حوصله، برقرار نمودن رابطه تنگاتنگ با خالق، مهرباني و رحم داشتن نسبت به همگان حتي حيوانات، درود فرستادن بر محمد(ص) و آل او، ياد خدا و اهل‌بيت علیهم السلام، حمد و شكر بر توفيق داده شده.

*برگرفته از مرکز تخصصی مهدویت

---

منبع : خبرگزاری شبستان