تبیین تاریخی عشق و جنسیت به شیوه‌ای خودمانی

«فلسفه عشق» در آغاز شاید عنوانی متناقض‌نما باشد؛ بویژه اگر معنای فلسفه را «تبیین عقلانی امور» بدانیم! عشق با همه وجوه «غیرتبیینی» و گاه به بیان کرکگور «ناعقلانی»‌اش چطور قرار است تن به فلسفه‌ای بدهد که از منظری صرفاً عقلانی به تبیین پدیده‌ها و امور می‌پردازد؟!

اما اگر به این مسئله توجه کنیم که پدیده‌ای چون عشق را می‌توان از طریق تاریخی که اندیشه‌ها و فلسفه‌ها از سر گذرانده‌اند خوانش و فهم کرد، شاید بتوان معنایی موجه برای عنوان «فلسفه عشق» در نظر گرفت. تاریخی که فهم کنونی ما از بسیاری از مسائل را شکل داده و ما را به موجوداتی فهیم با همه اشکال و وجوه کنونی‌اش تبدیل کرده است. بدین ترتیب «اروینگ سینگر» کاملا مجاز است که بعد از سالها تامل، تحقیق و نگارش متون فکری، تحلیلی و فلسفی در خصوص پدیده‌هایی چون «عشق» و «آمیزش جنسی» حالا کتابی را به خوانندگانش عرضه کند که همان عنوان متناقض‌نما را داشته باشد: «فلسفه عشق»!

«اروینگ سینگر» فیلسوف تحلیلی آمریکایی و استاد فلسفه دانشگاه «ام آی تی» از دوران جوانی و طی چند دهه دغدغه خود را به پژوهش در حوزه‌های عاطفی و جنسی و معنابخشی آنها به تاریخ و حیات بشری معطوف کرده است. او در این مسیر دو مجموعه سه جلدی مفصل را منتشر کرد که در سه‌گانه نخست هدف او «ماهیت عشق» بود و در سه‌گانه دوم هدفش دست‌یابی به «معنای زندگی» از رهگذر ماهیت عشق بود (ترکیبات داخل گیومه، همان عنوان‌های دو مجموعه سه جلدی سینگر هستند).

حالا اروینگ سینگر پس از این تلاش طاقت‌فرسا در خوانش مفاهیم مهمی چون عشق، زندگی و آمیزش جنسی از دل تاریخ اندیشه‌ها، فلسفه‌ها، آثار ادبی طراز اول و مکاتب گوناگون فکری و هنری، چکیده‌ای از محتوا و فهمش از مسائل محوری مرتبط با عشق و آمیزش جنسی را برای مخاطبان و خوانندگان عامی‌ترش فراهم آورده و همان عنوان متناقض‌نما را برای کتابش برگزیده است: «فلسفه عشق». این کتاب به گفته خود سینگر، خلاصه‌ای گزینشی است از چشم‌انداز تمام‌نمای اندیشه‌هایی که نویسنده در همه این مدت بر آنها اتکا داشته و تا زمان حاضر صفحات کتابها و مقالات بسیاری را به آنها اختصاص داده است.

سینگر در مقدمه این کتاب کم‌حجم توضیح می‌دهد که این متن آگاهانه به صورت خودمانی‌تر و غیرتعلیمی‌تر از دیگر کتابهایش نوشته شده و او خواسته است چشم‌اندازی کلی را عرضه کند که آن دسته از خوانندگانی که علایق فنی چندانی ندارند، بتوانند به سادگی محتوایی را که او سالها در دیگر نوشته‌هایش به طور فنی ارائه داده است، هضم کنند و احتمالا از آن لذت ببرند.

نکته مهم دیگری که در خصوص کتاب «فلسفه عشق» حائز اهمیت است، آن است که مطالب این کتاب در اصل از دل مصاحبه‌هایی بیرون آمده که یک تهیه‌کننده رادیویی با اروینگ سینگر داشته و از این نظر حال و هوای این اثر، حال و هوایی غیررسمی، بی‌تکلف، محاوره‌ای و خودمانی شده است. سینگر در این خصوص می‌گوید: «این شیوه غیرمدون در اغلب موارد امکان بیرون کشیدن اندیشه‌هایی را فراهم آورده است که پیشتر نمی‌توانستم به روشنی و صراحت بیان کنم».

کتاب «فلسفه عشق» اروینگ سینگر به تازگی با ترجمه میثم محمد امینی(عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی) و به همت انتشارات «فرهنگ نشر نو» و همکاری «نشر آسیم» به فارسی منتشر شده است. ترجمه فارسی این اثر، در ۱۳۴ صفحه با شمارگان ۱هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۱۶ هزار تومان عرضه شده است.

---

منبع: مهر