مستی ما از نی ‌است ...

محمدرضا لطفی پس از 30 سال و 45 دقیقه، تارش را برداشت تفالی به حافظ زد و برای مردم ایران نواخت.

شامگاه گذشته فضای كاخ نیاوران را صدای سازها و آواز محمدرضا لطفی، تنبك محمد قوی‌حلم، هم‌خوانی پرنده‌ها و جمعی از مخاطبان منتظر موسیقی ایرانی دربر گرفته بود. كنسرتی كه پس از غیبتی حدود سه دهه برگزار می‌شد.

لطفی و قوی‌حلم سفیدپوش آمدند، جمعیت حاضر ایستاده تشویق می‌كردند، چراغ‌ها خاموش شد و در تاریكی و سكوت باغ كاخ نیاوران با مكث‌های طولانی، مضراب لطفی بر سیم‌های تارش كشیده می‌شد.

بداهه‌نواری پیر سه‌تار و تار ایران، با ساز تار در مایه افشاری آغاز شد.

قطعه‌ی ضربی شش‌هشتم را با تضعیف "مستی ما از می است ... مستی ما از نی است" همراه با دو قطعه‌ی ضربی هفت‌هشتم و هشت‌هشتم دیگر در همین مایه ادامه داد.

"اگر عالم همه پرخار باشد            دل عاشق پر از گلزار باشد"

لطفی با صدای قلندارنه، مضراب بر سازی كه با آن شهره است، می‌كشید و با تاكید دو و چندباره‌ی پایان مصراع‌های هر تضنیف می‌خواند.

او به شكلی غیرقابل پیش‌بینی دف برداشت، با تنبك قوی‌حلم هماهنگ كرد و خواند "صید منی شكار من، گر چه زدام جسته‌یی"

"آمده‌ام بی‌دل و بی‌خودت كنم" شعری از مولانا بود كه در مایه‌ی افشاری شش‌هشتم ‌نواخت. "هو حق مددی" را تكرار كرد، "آمده‌ایم كه زین سرا تلخ كنم دل تو را"؛ نوازندگان سازشان را زمین گذاشتند و بخش نخست برنامه برای تازه كردن سر پنجه و نفس ترك كردند.

تنفس 15 دقیقه‌یی به بیش از 30 دقیقه رسید. در این میان جمعی از حاضران، ازجمله شهرام ناظری، كنسرت را ترك كردند.

از ابتدای بخش دوم برنامه كمانچه‌ایی روی زمین میان لطفی و قوی‌حلم جای گرفته بود. بخش دوم با تك‌نوازی كمانچه به سبك و شیوه‌ی ویژه لطفی در دستگاه سه‌گاه آغاز شد.

ضربی شش‌هشتم مخالف سه‌گاه، ضربی شش‌هشتم مخالف و ضربی هشت‌هشتم سه‌گاه این بخش را كامل می‌كرد. گویا بداهه‌نوازی محمدرضا لطفی هنوز شوری در میان جمعیت نیافریده بود.

در میان آواز‌هایی با صدای قلندرانه آرام می‌گرفت، دكلمه می‌كرد؛ شعرهایی را از سر شكایت می‌خواند هر چند ریتم شادی داشتند.

كمانچه‌اش را هل داد. سه‌تار را به‌دست گرفت كوكش كرد. از همان ابتدا در مایه اصفهان با قطعه‌ی ضربی شش‌هشتم، حسی متفاوت از بقیه قطعه‌ها، به تك‌نوازی نواختن پرداخت تا با اشاره‌ی چشم قوی‌حلم همراهی‌اش كرد.

به‌خاطر هوا ساز در میان اجرا از كوك خارج می‌شد، اما لطفی در حال نواختن كوكش می‌كرد.

"عبوس زهد به وجه خمار ننشیند   غبار راه طلب كیمای بهروزی است"

"غلام دولت آن خاك عنبرین بویم    زشوق نرگس مست بلند بالایی"

نخستین اجرای بداهه‌نوازی لطفی و قوی‌حلم كه ساعت 20 45 دقیقه آغاز شده بود، ثانیه‌های پایانی جمعه به پایان رسید.

شمع‌های نیاوران شنبه‌شب تمام می‌شوند.

شهرام ناظری، پرویز مشكاتیان، آیدین آغداشلو، اكبر زنجانپور، عزت‌الله انتظامی، هما روستا، حسین دهلوی و ... میهمان‌های نخستین اجرا بودند.

هوشنگ ابتهاج كه تا پای اجرا در نخستین ردیف نشسته بود، لطفی را تا پشت صحنه همراهی كرد.

لطفی خود از بالا بودن فاصله سن با مخاطبان نزدیك گلایه داشت و جایگاه به گونه‌ای آماده شده بود كه ردیف‌های جلو تصویر او را تنها از صفحه‌های تلویزیونی تعبیه شده سمت چپ و راست سن می‌دیدند. این اتفاق درباره‌ی آخری‌ها برعكس بود. ردیف‌های 26 و 27 تنها سایه دو مرد سفیدپوش را با همراهی صدای بلندگوها دیده و می‌شنیدند.