امروز در تاریخ(4اردیبهشت)

امروز ، چهارم اردیبهشت ماه 1386 هجری شمسی ، برابراست با 6 ربیع الثانی 1428 هجری قمری و 24 آوریل 2007 میلادی . رویدادهای مهمی که در طول تاریخ ، درچنین روزی ، بوقوع پیوسته از این قرارند:
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

 

امروزدرتاریخ (4اردیبهشت86) 

امروز ، چهارم اردیبهشت ماه 1386 هجری شمسی ، برابراست با 6 ربیع الثانی 1428 هجری قمری و 24 آوریل 2007 میلادی . رویدادهای مهمی که در طول تاریخ ، درچنین روزی ، بوقوع پیوسته از این قرارند:

 

 

مرگ هشام عبدالملک

1303 سال پیش در چنین روزی در سال 125 ه.ق ، در رصافه هشام بن عبدالملک از دنیا رفت و به جهنم واصل شد . (1)

او مردی بخیل و حریص بود ، وی دستور کشتن زید بن علی بن الحسین (ع) را صادر کرد و امام باقر و حضرت صادق (ع) را به شام احضار کرد و جسارتهای فراوانی به آن حضرت نمود . و در آخر امام باقر (ع) را به شهادت رساند .او 19 سال و 9 ماه و 10 روز خلافت کرد و در 53 سالگی به جهنم شتافت .

در زمان سفاح که قتل بنی امیه آغاز شده بود و قبرهای آنها را هم نبش می کردند و آنچه می یافتند می سوزاندند ، وقتی نوبت به قبر ولید رسید اثری در آن باقی نمانده بود و از عبدالملک قسمتی از جمجمه اش باقی مانده بود .

هنگامیکه قبر هشام را شکافتند بدن او هنوز متلاشی نشده بود ، و لذا 80 تازیانه بر بدن او زدند و او را سوزانیدند.

 

 

آغاز سفر ماركوپولو

 

736سال پیش درچنین روزی در سال1271میلادی ، «ماركوپولو» جهانگرد ونیزی ، سفرتاریخی خود را به قارّه آسیا آغازكرد.

 پدر و عموی ماركو قبل ازاو زمانی كه چین شمالی و جنوبی، مغولستان، تركستان شرقی و ایران درتصرف چنگیزخان بود ازراه آسیای صغیرو ایران به چین سفركرده بودند.

مارکو به همراه پدر و عموی خود به سفر رفت .آنها از طریق دریای آدریاتیك به آیاس شهر كوچكی در خلیج اسكندرون رسیدند و از تنگه هرمز گذشته پا به ایران گذاشتند، از آنجا به بلخ سفر كردند و سپس به شهر واخان رسیدند، بعد به فلات پامیر، از پامیر به سوی كاشغر، ‌یاركند و ختن حركت كردند. صحرای گوبی را پشت سر گذاشته و در شهر سوچوپا قدم به خاك چین گذاشتند. ماركوپولو در دفتر خاطرات خود شرح می‌‌دهد كه چگونه در كوه‌های یخ‌زده با سرما جنگیدند، چگونه با طوفان شن، سیل و ریزش بهمن، مقابله كردند. ماركو در افغانستان مریض شد و آن‌ها یك سال ناچار به توقف شدند. راهزنان و یاغیان بر آن‌ها تاختند.

    در همان حال كه پدر و عمویش در حال داد و ستد و جمع‌آوری ثروت بودند ماركو 17 ساله را صرف خدمت به امپراطور كرد كه او را به عنوان فرستاده مخصوص برگزیده بود و به نقاط مختلف مملكت می‌‌فرستاد او از برمه و هند نیز دیدن كرد و سه سال فرمانروای شهر (پانگ چاو) شد كه كارخانه‌های اسلحه‌سازی در آنجا بود و 24 شهر كوچك‌تر زیر نظرش اداره می‌‌شد و سرانجام به مقام مشاور امپراطور در پایتخت رسید. حوالی سال 1292 بعد از 25سال ‌آن‌ها سوار بر كشتی مخصوص امپراطور به مقصد وطنشان حركت كردند. وقتی به ونیز رسیدند هیچ‌كس آن‌ها را نمی‌‌شناخت. خانواده و دوستانشان مدت‌ها بود كه به سفر ابدی رفته بودند. پولوها برای آنكه مردم را قانع كنند كه دروغ نمی‌‌گویند ضیافتی برپا كردند و بعد از آنكه مهمان‌ها كه در هویت و قبول ماجراهای آن‌ها تردید داشتند، خوردند و نوشیدند آن‌ها لباس‌های خود را كه در طول سفر پاره پاره شده بود آوردند درز‌های آن را گشودند و سیلی از جواهرات بر زمین جاری شد تا بیست سال زندگی پولوها در ونیز به خوبی می‌‌گذشت، اما رقابت شدید بازرگانی میان ونیز و جنوا مبدل به جنگی آشكار شد و ماركو به عنوان فرمانده نیروی دریایی منصوب شد، اما خود و كشتی‌اش به دست دشمن افتادند ، او در زندان با استفاده از دفترچه یادداشت‌هایش به نوشتن خاطرات سفرش پرداخت.

     این خاطرات را هم‌سفرش دیكته می‌‌كرد و او می‌‌نوشت. ماركوپولو خاطرات سفرطولانی خود را دركتابی بنام «عجایِب» گرد آورد. بعدها كه نخستین جلد این خاطرات به نام شرح و توصیف جهان منتشر شد، ناباوری همگان را برانگیخت حتی در سال 1324 میلادی، وقتی او در بستر مرگ بود كشیش با اصرار زیاد از او خواست تا اعتراف كند بعضی از خاطراتش دروغ بود اما او پیش از آنكه آخرین نفس را برآورد و گفت:

« بیش از نیمی از آنچه را كه دیدم، نگفتم »

 

درگذشت شریف الدین علی بن محمدحسین استرآبادی

612 سال پیش درچنین روزی در سال 816 ه.ق ، « شریف الدین علی بن محمدحسین استرآبادی » مشهور به میرسید شریف ادیب و فاضل قرن نهم هجری در شیراز وفات یافت .وی از معاصران سعدالدین تفتازانی و از شاگردان قطب الدین رازی بود . میرسید شریف یكی از بزرگترین رجال آغاز عهد تیموری و جامع علوم معقول و منقول بشمار می رفت . از وی حاشیه ای برحكمتُ العَین نجم الدین دبیران كاتبی باقیست . همچنین شرح مواقف قاضی عضُد و تعلیقات بر شمسیه و مُطَوَّلْ از دیگر آثار اوست . در تعیین مذهب میر سید شریف استرآبادی اختلافات نظر بسیار است . به طوری كه برخی وی را سنی مذهب و بعضی از علما اورا شیعه می دانند . قابل توجه است كه، پدرش سید شمس الدین محمد، شیعی امامی بوده است .

 

تولد ابن ایاس ، مورخ مصری

576 سال پیش درچنین روزی در سال 852 ه.ق ، « ابن ایاس» از مورخان معروف مصری متولد شد . اندیشه و شخصیت این مورخ نامی از لابلای نوشته ها و آثارش به خوبی مشهود است .

 او همچون دیگر مورخان هم عصرش از اسلوب لغوی خاصی پیروی می كرد. و علاوه بر بكارگیری لغات ساده و نزدیك به فهم عامه با وجود آگاهی از قواعد صحیح كتابت ، غالباً در نقل اخبار، خبر را همانطور كه می شنید ذكر می نمود نه آن گونه كه دستورزبان ایجاب می كرد . این شیوه ، آثار ابن ایاس را از لحاظ زبان شناسی و مطالعه تحول زبان عربی حائز اهمیت ساخته است . از آثار وی می توان به بدایعُ الزُّهورفی وقایعُ الدُّهور اشاره كرد كه مهمترین اثر تاریخی ابن ایاس می باشد . این كتاب شامل تاریخ مصراز روزگاران كهن تا حدود سالهای درگذشت مؤلف است؛ همچنین از شرح احوال سلاطین مصر، تأسیس و افتتاح بناها و بروز بیماریهای مهلك در این كتاب مطالب ارزشمندی گردآمده است . دیگر اثر مهم ابن ایاس« نسقُ الازهار فی عجایب الاقطار» در امور طبیعی و جغرافیایی می باشد .

 

در گذشت دانیل دفو ، روزنامه نگار انگلیسی

 276 سال پیش در چنین روزی در سال 1731 میلادی ، دانیل دفو روزنامه نگار و رساله نویسی مشهور انگلیسی به دنیا آمد . «رابینسون کروزوئه » عنوان مهمترین اثر اوست. کروزوئه دریانوردی بود که بر اثر وضعیت بد جوی  به هنگام در یا نوردی ، دچار طوفان  شد و طوفان او را به سوی جزیره ای  نامعلوم  سوق داد  . وی مدت مدیدی در این جزیره بدون اینکه با کسی ارتباط داشته باشد زندگی کرد  . دانیل دفو داستان خود را از روی گزارش ها و مستندات پاره ای از سفرنامه های دوران خود نوشت.

دانیل دفو جریان این روایت حقیقی و تکان دهنده را در لابه لای صفحات سفرنامه های دامپیر خواند و بر آن شد که داستان زندگی رابینسون کروزوئه را بر اساس سرگذشت سلکرک بنویسد. اثری که به این نام در سال 1719منتشر شد فصل تازه ای را در تاریخ رمان پیکارسک باز کرد.

نام جزیره ای که او در کتابش توصیف می کند به شهادت سفرنامه ویلیام دامپیر، فرمانده ناوگان نیروی دریایی انگلستان، فرناندز- نزدیک آب های برزیل کنونی بود.

 

صدور دستخط مربوط به احیاء مشروطه و تعیین روز انتخابات

100 سال پیش درچنین روزی در سال 1327 ه.ق ،  محمد علیشاه قاجار دستخط مربوط به احیاء مشروطه و تعیین روز انتخابات را صادر كرد .

 او كه تحت تأثیر ایستادگی و مقاومت آزادیخواهان و مشروطه طلبان تسلیم شده بود وعده داد تا چند روز دیگر مجلس شورای ملی نیز دایر خواهد شد . در پی اعلان صدور فرمان مشروطه، عده زیادی از مشروطه خواهان كه در حرم حضرت عبدالعظیم و سفارت عثمانی تحصن كرده بودند از حرم خارج شدند و به تحصن خویش پایان دادند .

 

قتل عام ارامنه ، در نتیجه سیاست براندازی ارامنه درتركیه

92 سال پیش درچنین روزی در سال1915میلادی ، سیاست براندازی ارامنه درتركیه قتل عام بیش ازیك میلیون و پانصد هزارتن ازارامنه این كشوررا درپی داشت.

قبل از آغاز جنگ جهانی اول (1914) حدود دو و نیم میلیون نفر ارمنی در قلمرو امپراطوری عثمانی زندگی می کردند ، اما پس از سال 1923 یعنی بعد از قتل عام نهایی ارامنه فقط تعدادی اندک (50,000 نفر ) آنهم در شرایطی بسیار اسفناک در قسطنطنیه ، استامبول امروزی ، زندگی می کردند . 

هنگامیکه در تابستان سال 1914دنیا در آتش جنگ جهانی اول شعله ور شد و توجه اروپائیان به رویدادهای جنگ معطوف گردید، دولت وقت ترکیه فرصت مناسبی یافت تا مساله ارامنه را برای همیشه حل کند. کاری که هیچکدام از سلاطین قبلی عثمانیان و بویژه سلطان عبدالحمید موفق به انجام آن نشده بودند یا بهتر بگوئیم فرصت آن را بدست نیاورده بودند . 

در آن زمان ترکان جوان تحت کمیته اتحاد و ترقی ، زمام امور را در دست داشتند .  سه تن از رهبران اصلی این حزب به نامهای محمد طلعت پاشا وزیر اعطم وقت ترکیه ، اسماعیل انور پاشا وزیر جنگ و احمد جمال پاشا و.یر درایداری که اندیشه های پان ترکیستی نژاد پرستانه و گرایش به آلمان داشتند،  در راس امور قرار گرفتند . 

انهدام کامل نژاد ارمنی توسط این کمیته و بویژه سه شخص فوق به شکلی دقیق ، برنامه ریزی شده و محرمانه طرح ریزی شد .

آنها برای اجرای این سیاست غیر انسانی ، ابتدا مردان بین 15 تا 50ساله را به بهانه بردن به جبهه های نبرد به ارتش فراخواندند .

  همچنین دستور صادر شد هر کس که اسلحه دارد باید به ارتش تحویل دهد و هر آنچه که ممکن است در خلال جنگ مورد احتیاج ارتش قرار گیرد نظیر لباس ، قاطر ، غذا و غیره را ضبط خواهد نمود .

 ولی جالب آنجاست که دولت فقط اموال ارامنه را به نفع ارتش ضبط می نمود .  ماموران جمع آوری اموال وقتی به خانه های ارمنی وارد می شدند ، همه چیز را اعم از اینکه مورد احتیاج ارتش باشد یا نباشد ، نظیر لباسهای زنانه ، اشیای زینتی و تزئینی و غیره را جمع کرده و با خود می بردند .

 سرانجام در روز 24 آوریل 1915 بدستور دولت عثمانی حدود 300 نفر از رهبران، روحانیون، اندیشمندان، نویسندگان و سیاستمداران ارمنی دستگیر شده و پس از انتقال به کشتارگاه همگی آنها بجز اسقفی به نام کومیتاس -  او نیز هوش و هواس خود را در اثر آنچه که دیده بود ، از دست داد -  بطرز فجیعی سلاخی شدند و این سرآغاز قتل عام بود.  همچنین در همان روز حدود 5000 نفر از ارامنه استامبول در کوچه ها و منازلشان بقتل می رسند .

آنان سپس سربازان ارمنی در جبهه های جنگ را خلع سلاح کرده و پس از انتقال آنان به گردان های بیکاری در پشت جبهه « راه سازی و خدمات »  آنان را گروه گروه بقتل رساندند .

ازآن زمان بسیاری ازارامنه تركیه همچون آوارگان به زندگی ادامه می دهند و شمارزیادی ازآنان مجبور به ترك وطن خود شده اند و به كشورهای دیگرمهاجرت كرده اند.

 

قتل عام خونین مردم ایرلند

91 سال پیش درچنین روزی درسال1916میلادی ، قتل عام خونین مردم ایرلند درراه كسب آزادی و استقلال ازدولت انگلستان آغازشد.

این قیام را نهضت استقلال طلب شین فِین شروع كرد و با طرح پیشنهادی انگلیس مبنی برتشكیل دو پارلمان درایرلند شمالی و ایرلند جنوبی مخالفت كرد. سرانجام درسال1922میلادی كشورآزاد ایرلند اعلام موجودیت كرد.

امروزه در ایرلند ، نظام مردم سالاری پارلمانی وجود دارد. طبق قانون اساسی، قوانین آن مبتنی بر عرف و مصوب مجلس است. قانون اساسی شكل دولت، وظایف هر یك از قوا، رییس جمهور و مجلسین شورا و سنا را مشخص و تعریف می كند. ساختار و عرصه اختیارات دادگاهها نیز تعریف شده و حقوق اساسی و بنیادین شهروندان شامل حقوق فردی، حقوق خانواده، آموزش، دارایی و ملك و بالاخره دین و مذهب نیز تصریح شده است. رییس جمهور ، رییس كشور بشمار می رود. در مواردی كه بیش از یك نفر نامزد انتخابات ریاست جمهوری باشد مردم با رای مستقیم شخص مورد علاقه خود را انتخاب می كنند.

جمهوری ایرلند 80 درصد كل مساحت جزیره ایرلند را دربر می گیرد. آب و هوای این كشور سرد و مرطوب بوده و وجود مزارع و مراتع حاصلخیز، شرایط بسیار مساعدی برای دامپروری مهیا نموده است. مراكز صنعتی ایرلند، عمدتاً در اطراف دوبلین كه پایتخت و بند اصلی كشور است، مستقر می باشند .

طبق قانون اساسی نام این كشور E ire با به زبان انگلیسی ایرلند است. براساس قانون 1948 جمهوری ایرلند، نام كشور جمهوری ایرلند بوده ولی همین اصل در استفاده از واژه ایرلند (به تنهایی و به زبان انگلیسی) بعنوان نام كشور تغییری ایجاد نمی كند.

 

درگذشت حاج محمد تقی فصیحُ الملك

83 سال پیش درچنین روزی در سال 1345ه.ق ،  حاج محمد تقی فصیحُ الملك متخلص به شوریده از شاعران گرانقدر ایران در شیراز درگذشت و در جوار آرمگاه سعدی علیه الرحمه به خاك سپرده شد .

 اودر كودكی نابینا شد اما به مدد هوش و استعداد سرشارش چندان كوشید كه از اساتید ادب در قرن چهاردهم هجری گشت . او در سرودن شعر از سبك استادان فارس و خراسان پیروی می كرد و در سرودن غزل و قصیده نیز از مهارتی بسزا برخوردار بود .

 

کشف واكسن « ب.ث.ژ»

 80 سال پیش درچنین روزی  درآوریل سال1927میلادی ، «واكس " ب.ث.ژ" » با تلاش دو تن ازپزشكان محقق فرانسوی كشف شد.

این واكس به منظورپیشگیری ازابتلا به بیماری سل به انسان تزریق می شود. سل به علت باكتریهای متعلق به كمپلكس مایكوباكتریوم توبركولوزیس می باشد. بیماری معمولاً ریه ها را درگیر می كند، هرچند تا یك سوم از موارد ابتلاء ارگانهای دیگر را هم دارند. اگر بیماری به درستی درمان شود، ممكن است طی 5 سال در بیش از نیمی از موارد كشنده و مهلك باشد. انتقال، معمولاً از طریق استنشاق قطرات پراكنده در هوا صورت می گیرد كه توسط بیماران مبتلا به سل ریوی فراهم می آیند.

معمولا سل به نوع ریوی و خارج ریوی تقسیم بندی می شود. این بیماری یكی از قدیمی ترین بیماریهایی است كه انسانها را مبتلا می كند و این مطلب با كشف سل ستون فقرات در یكی از مومیایی های مصری تائید شده است یونانی ها به این بیماری Phthisis (=مصرف) می گفتند كه بخاطر لاغری عمومی آن در اشكال مزمن درمان نشده است. بدنبال انقلاب صنعتی و شهرنشینی در قرون 17،18 سل در اروپا بصورت اپیدمی درآمد و در سال 1650 ، حداقل 20 درصد از مرگ و میر افراد در انگلیس و ولز بخاطر سل بود. مرگ ومیر سالانه در نواحی شرقی آمریكا در اوایل قرن نوزدهم، تقریبا 40 هر 100000 جمعیت بوده است.

ماهیت عفونی بیماری سل تا قبل از كشف با سیل آن در سال 1882 توسط رابرت كخ مشخص نبود، بهبود وضعیت اجتماعی-اقتصادی و جداكردن بیماران در آسایشگاه ها در نیمة اول قرن بیستم تاثیر مثبتی در اپیدمیولوژی سل گذاشت. سرانجام در سال 1927 واکسن آن کشف شد و جلوی بسیاری از مرگ و میرها گرفته شد .

 واكسیناسیون ب.ث.ژ BCG:(Bcgvaccination) از سوش ضعیف شدة مایكوباكتریوم بویس مشتق شده است و تأثیر آن از صفر تا 80% در سراسر دنیا متغیر می باشد. واكسن BCG، Safe بوده و بندرت عوارض جدی به بار می آورد.

 

آغاز به کار نخستین فرستنده رادیویی ایران

67 سال پیش درچنین روزی در سال1319ه . ش ، نخستین فرستنده رادیویی ایران درشهرتهران آغازبه كاركرد. اداره اموررادیویی تا سال1321شمسی زیرنظروزارت پست و تلگراف و تلفن بود اما پس ازتأسیس اداره تبلیغات وانتشارات تهیه برنامه های رادیویی دراین مركزمتمركزشد.

دربدو تأسیس رادیو این مركزدو فرستنده 2و32كیلوواتی برای موجهای متوسط و كوتاه داشت و برای پخش برنامه های خود ازاستودیویی درمحل اداره بی سیم استفاده كرد.

 نخستین فرستنده رادیویی كشورمان در24ساعت فقط 8ساعت برنامه پخش می كرد و این برنامه ها شامل اخبار، گفتارهای مذهبی، فرهنگی، جغرافیایی و تاریخی و موسیقی ایرانی بود. درحال حاضر8شبكه رادیویی دركشورمان فعالند و با برنامه های خود درخدمت مردم اند. گفتنی است كه ازسال1379 شمسی جشنواره برنامه های رادیویی دركشورمان برگزارمی شود.

دراین جشنواره كه همه سال دراردیبهشت برگزار می شود ضمن تجلیل ازهمكاران رادیویی، برگزیدگان برنامه های رادیویی نیزمعرفی می شوند.

 

گامبیا و جمهوری

37 سال پیش در چنین روزی در سال 1970 میلادی ، نظام کشور گامبیا به جمهوری بدل گردید . گامبیا کشوری در غرب افریقا است و پایتخت آن بانجول نام دارد .

 

سنگال و قانون اساسی

 

37 سال پیش در چنین روزی در سال 1970 میلادی ، سنگال صاحب قانون اساسی شد . جمهوری سنگال کشوری در غرب افریقا است. پایتخت آن داکار نام دارد. شهر داكار در سنگال ازسال 1998 به منطقه آزاد تجارى و صنعتى تبدیل شده است. این كشور درسال 1960 از زیر سلطه فرانسه خارج شد و از آن زمان تاكنون، به صورت دمكراتیك اداره مى شود.

سنگال كشوری كم ارتفاع و خشك است  كه  رودهای گامبیا- كاسامانك و سنگال در آن جاری می باشند. میزان بارندگی سالانه در نواحی مرطوب، در حدود 58 سانتی متراست.  گیاهان ساوان در این كشورمحیط مساعدی را برای حیات  وحش، پدید آورده است.

در جنوب سنگال، كشاورزی رواج داشته وبه جزبادام زمینی كه 50درصد تولیدات كشاورزی را  شامل می شود، گندم و كتان نیز كشت می شوند.

وقوع خشكسالی های متوالی، لطمات زیادی به كشاورزی این كشوروارد می آورد. استخراج فسفات -  پرورش گوسفند – تولیدات صنایع غذایی – توریسم و صید ماهی، نقش مهمی در اقتصاد سنگال ایفا می كنند .

طبق‌ برآورد جولای‌ 2000، سنگال‌ حدود 10 میلیون‌ نفر جمعیت‌ دارد كه‌ 45 درصد از آنها زیر 14 سال‌ و 52 درصد بین‌ 15 تا 65 سال‌ سن‌ دارند. نرخ‌ رشد جمعیت‌ سنگال‌ به‌ 94/2درصد می‌رسد. همچنین‌ نرخ‌ زاد و ولد این‌ كشور به‌ ازای‌ هر یك‌ هزار نفر حدود 94/37 نفر و نرخ‌ مرگ‌ و میر آن‌ 57/8 نفر در هزار است‌. تراكم‌ نسبی‌ جمعیت‌ سنگال‌ به‌ 2/38 نفر درهر كیلومتر مربع‌ می‌رسد.

اكثریت‌ مردم‌ سنگال‌ از قوم‌ «ولوف‌  » هستند ولی‌ گروههای‌ نژادی‌ فولانی‌  ، سرر  ، پولار   و ماندینكا   نیز در سنگال‌ زندگی‌ می‌كنند. 92 درصد مردم‌ این‌ سرزمین‌ مسلمان‌ و اهل‌ تسنن‌ هستند. حدود 2 درصد از آنها نیز به‌ دین‌ مسیح‌ اعتقاد دارند. زبان‌ رسمی‌ این‌ كشور فرانسوی‌ و خط‌ آن‌ لاتین‌ است‌ اما لهجه‌ بومی‌ ولوف‌ و پولار در سنگال‌ رواج‌ دارد  .

 

فرمان بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

 

 

18 سال پیش در چنین روزی در سال 1368 ، امام خمینی (ره) طی نامه ای خطاب به رییس جمهوروقت حضرت آیت الله خامنه اى ، فرمان بازنگری در قانون اساسی ایران را صادر فرمودند.

قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران توسط مجلس خبرگان قانون اساسی که در سال 1358 و از طریق انتخابات تعیین شده بودند تدوین شده و به همه پرسی گذاشته شد.

پیش از تشکیل این مجلس، پیش‌نویس قانون اساسی توسط گروهی از حقوقدانان تهیه شده بود و بنا بر قرار اولیه، این مجلس می بایست بر اساس پیش نویس اولیه و ظرف مدت دو ماه قانون اساسی را تدوین می کرد. این کار صورت نگرفت و مجلس خبرگان بدون در نظر گرفتن پبش نویس قانون اساسی، خود به تدوین قانون پرداخت و قانون تدوین شده توسط آن، در جریان همه پرسی به تصویب رسید.

بعدها و در سال 1368 اصلاحاتی در این قانون صورت پذیرفت که طی آن پست نخست وزیری حذف و اختیارات بیشتری به رئیس جمهور داده شد.

 قانون اساسی نخستین جمهوری اسلامی ایران دربیست وچهارم آبان 1358 ش . به تصویب رسید.این قانون دردوازده فصل ، مشتمل بر175 اصل تنظیم شد.

فصل های دوازده گانه عبارت بود از:

1- اصول کلى

2- زبان ، خط، تاریخ و پرچم رسمى کشور

3 - حقوق ملت

4 - اقتصاد و امور مالى

5 - حق حاکمیت ملت و قواى ناشى از آن

6 - قوه مقننه

7- شوراها

8 - رهبر یا شوراى رهبرى

9- قوه مجریه

10 - سیاست خارجى

11 - قوه قضاییه

12 - رسانه هاى گروهی

در بیست و هفتم فرودین سال 1368   شصت و شش تن از نمایندگان مجلس شوراى اسلامى  و همچنین در فردای آن روز اعضای شوراى عالى قضایى با ارسال نامه هاى جداگانه اى به محضر حضرت امام (ره) خواستار تعیین هیات بررسى متمم قانون اساسى شدند.

حضرت امام (ره) نیز طى نامه اى خطاب به رییس جمهوروقت حضرت آیت الله خامنه اى فرمودند : ...ازآنجا که پس ازکسب 10 سال تجربه عینى وعملى ازاراده کشور، اکثرمسؤولان ودست اندرکاران و کارشناسان نظام مقدس جمهورى اسلامى ایران براین عقیده اند که قانون اساسى با اینکه داراى نقاط قوت بسیار خوب و جاودانه است ، داراى نقایص و اشکالاتى نیز هست که در تدوین و تصویب آن به علت جوملتهب ابتداى پیروزى انقلاب وعدم شناخت دقیق معضلات اجرایى جامعه کمتربه آن توجه شده است .

 ولى خوشبختانه مسئله تتمیم قانون اساسى پس ازیکى دو سال مورد بحث محافل گوناگون بوده است و رفع نقایص آن یک ضرورت اجتناب پذیر جامعه اسلامى و انقلابى ماست و چه بسا تاخیر درآن موجب بروز آفات و عواقب تلخى براى کشور و انقلاب گردد.معظم له در بخش دیگرى از نامه خود ضمن معرفى هیاتى بیست نفره  به همراه 5 نفر از نمایندگان مجلس شوراى اسلامى به انتخاب خود نمایندگان  ، را مسؤ ول بررسى قانون اساسى و تغییر تعدادى از مواد و اصول آن کردند.

افرادى که حضرت امام ره معرفى کرده بودند عبارت بودند از:

حضرات آیات خامنه ای ،  مشکینى ، طاهرى خرم آبادى ، مؤمن ، هاشمى رفسنجانى ، امینى ،  موسوى اردبیلى ، موسوى خوئینى ، محمدى گیلانى ، خزعلى ، یزدى ، امامى کاشانى ، جنتى ، مهدوى کنى ، آذرى قمى ، توسلى ،و حجج اسلام  کروبى ، عبدالله نورى  و همچنین آقایان موسوى (نخست وزیر وقت ) و  حسن حبیبى .

موارد و اصولى که حضرت امام ره در آن نامه اشاره فرموده بودند تا مورد بررسى قرار گیرد، به شرح زیر بود:1

1 - رهبرى .

2- تمرکز در مدیریت قوه مجریه

3 - تمرکز در مدیریت قوه قضائیه

4 - تمرکز در مدیریت صدا و سیما به صورتى که قواى سه گانه در آن نظارت داشته باشند.

5 - تعداد نمایندگان مجلس شوراى اسلامى

6 - تشکیل مجمع تشخیص مصلحت نظام براى حل معضلات نظام و مشورت رهبرى به صورتى که قدرتى در عرض قواى دیگر نباشد.

7 - تغییر نام مجلس شوراى ملى به مجلس شوراى اسلامی . حضرت امام انجام این امور را به مدت زمانى 2 ماه محدود فرمودند.

با انتخاب 5 نفر از نمایندگان مجلس به اسامى آقایان حسین هاشمیان ، عباسعلى عمید زنجانى ، اسدالله بیات ، نجفقلى حبیبى و سید هادى خامنه اى ، هیاءت  تکمیل شد.

بر اساس اصل 177 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بازنگری در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، در موارد ضروری به ترتیب زیر انجام می‌گیرد.

مقام رهبری پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام طی حکمی خطاب به رییس جمهور موارد اصلاح یا تتمیم قانون اساسی را به شورای بازنگری قانون اساسی با ترکیب زیر پیشنهاد می‌نماید:

 1- اعضای شورای نگهبان.

 2 - روسای قوای سه گانه.

 3 - اعضای ثابت مجمع تشخیص مصلحت نظام.

4 - پنج نفر از اعضای مجلس خبرگان رهبری.

 5 - ده نفر به انتخاب مقام رهبری.

 6 - سه نفر از هیأت وزیران.

 7- سه نفر از قوه قضاییه.

8 - ده نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی.

 9 - سه  نفر از دانشگاهیان. شیوه کار و کیفیت انتخاب و شرایط آن را قانون معین میکند. مصوبات شورا پس از تأیید و امضای مقام رهبری باید از طریق مراجعه به آراء عمومی به تصویب اکثریت مطلق شرکت‏کنندگان در همه‏پرسی برسد. رعایت ذیل اصل پنجاه و نهم در مورد همه‏پرسی "بازنگری در قانون اساسی" لازم نیست. محتوای اصول مربوط  به اسلامی بودن نظام و ابتنای کلیه قوانین و مقررات بر اساس موازین اسلامی و پایه‏های ایمانی و اهداف جمهوری اسلامی ایران و جمهوری بودن حکومت و ولایت امر و امامت امت و نیز اداره امور کشور با اتکاء به آراء عمومی و دین و مذهب رسمی ایران تغییر ناپذیر است.

 

پی نوشت :

1- تتمة المنتهی / قلائد النحور :ج ربیع الثانی / فیض العالم

***

منابع :

1- مهر

2- صداوسیما

3- ویکی پدیا

4- سایت مرکز توسعه تجارت کیش

5- irtp.com

6- سایت اتاق بازرگانی

7- سایت رادیو زمانه

8- سایت ادب

9- سایت پورتال استان سیستان و بلوچستان

10- سایت ساده دل

11- سایت آرارات

12-سایت خانواده سبز

13- تقویم شیعه

مطالب مرتبط مجموعه : اخبار سال 1389
آخرین مطالب سایت