درب‌گرافی

در این وانفسای دنیای پسامدرن که پیشرفت بیشتر در صنعت و تکنولوژی، مورث غفلت بیشتر از یاد خدا شده است، اگر قدمی بزنیم در بُن‌بست‌ها و کوچه‌های قدیمی شهر، خانه‌هایی را می‌بینیم  که تاج و سردرشان با اذکار و آیات کتاب نور، آذین شده است. «قرآن‌نوشته»‌هایی که به باور قدما،اهل خانه را از گزند شر اهریمنان و چشم بدِ تنگ‌چشمان دور می‌دارد.

شکوری_شبکه تخصصی قرآن تبیان

بنابر اعتقادات و باورهای عامه، نوشته‌های کتیبه، اهالی خانه را در برابر هرگونه شر، حوادث ناگوار، بیماری و چشم‌زخم و بدخواهی محفوظ می‌دارد. عبور از زیر این آیات و اسماء گوهربار که نمادی از کلام خدا و بیانات پیامبر و ائمه هستند؛ همانند رد شدن از زیر قرآن به هنگام سفر یا شروع هر امر مهمی آن را در پناه خود محفوظ نگه می‌دارد و به برکت خانه می‌افزاید.

حکایت افزایش برکت خانه از این باور نشات گرفته که سلامت نان‌آور خانه با عبور از زیر این آیات و اوراد تأمین می‌شود و با یاد خدا برای کسب رزق و روزی و آوردن نان حلال، موجب افزایش روزی می‌شود.

نگاه وارد شوندگان به خانه نیز بر این آیات و اسماء می‌افتد و نام خدا را بر زبان می‌آورند، که باعث می‌شود هرگونه جن و شیطان از آن خانه گریزان  شود. ضمن اینکه وارد شدن به خانه همراه با ذکر نام خدا خیر و برکت به همراه دارد.1

وقتی سردر خانه‌های قدیمی تهران به دلیل اجرای طرح عقب‌نشینی از بین می‌رود بیشتر شهروندان بر سردر خانه‌های نوساز خود از ذوق و سلیقه گذشته استفاده نمی‌كنند و به جای اینكه روی كاشی فیروزه‌ای رنگ، آیات و اسم‌های متبركه را به خطاط مورد نظرشان بدهند ترجیح می‌دهند راحت‌ترین راه را انتخاب كنند. یعنی اینكه یك سنگ كه خطی روی آن نوشته شده است انتخاب می‌كنند و بر سردرخانه‌هایشان می‌گذارند.2

سردرها در قدیم، چكیده نگاه انسان ایرانی به زندگی بوده است. امروز نیز در هیاهوی صنعت و تکنولوژی، عده‌ای سعی دارند با زنده نگه داشتن این سنت‌ها، غفلتی که رهاورد زندگی در هزاره سوم است را از خود و دیگران بزدایند.

پی‌نوشت‌ها:

1. مجله فرهنگ مردم ایران، شماره‌های 7 و 8، زمستان 1385، صص 74-75

2. همشهری محله