4 عامل جوش روی سر
4 عامل جوش روی سر
به‌وجود آمدن جوش در سر، نسبت به سایر نقاط پوست بدن شیوع کمتری دارد، ولی به هر حال گروهی از مردم ممکن است به آن دچار شوند.
جوش عارضه آزاردهنده‌ای است؛ اول به‌دلیل خارش و سوزش و بعد به‌دلیل ظاهر بدی که در پوست صورت ایجاد می‌کند. ضمن اینکه ممکن است اثر آن تا مدت‌ها بعد از بهبودی روی پوست بماند.
بیشتر ما عادت کرده‌ایم هر از چند گاهی تعدادی از این جوش‌ها را در مناطق مختلف پوست بدن خود ببینیم.
شنیدن اینکه روی صورت، ران‌ها، پشت و بازوها جوش ظاهر شود، چندان عجیب نیست، اما اینکه بشنویم این جوش‌ها روی سر کسی ایجاد شده، برای بسیاری از افراد عادی نیست.
آیا ظاهر شدن جوش‌های چرکی روی سر طبیعی است؟
به کار بردن اصطلاح «طبیعی» برای پدیدار شدن جوش چرکی در سر یا هر منطقه دیگر بدن درست نیست.
می‌توان گفت به‌وجود آمدن جوش در سر، نسبت به سایر نقاط پوست بدن شیوع کمتری دارد، ولی به هر حال گروهی از مردم ممکن است به آن دچار شوند.
به‌طورکلی چهار عامل اصلی برای بروز جوش در سر وجود دارد و مهم‌ترین آن شپش‌سر است. در ادامه، با این عامل و سایر عوامل ایجاد جوش سر آشنا می‌شوید.
1- شپش
شپش انگلی است که می‌تواند در سر باعث ایجاد جوش‌های چرکی همراه با خارش شود. این عارضه معمولا در سنین دبستان تا دبیرستان شایع است، بیشتر در ماه‌های ابتدایی پاییز شروع می‌شود و تا اسفند ماه به اوج می‌رسد و مسری است. پس افراد دچار این عارضه، باید در اسرع‌وقت به متخصص پوست مراجعه کنند.
درمان شپش‌سر و جوش‌های چرکی ناشی از آن با شامپوهای مخصوص امکان‌پذیر است. هفته‌ای یک بار استفاده از این شامپوها به مدت 15 دقیقه، ظرف دو تا سه ماه، شپش و تخم‌های آن را از بین می‌برد و پس از آن جوش‌ها نیز به‌تدریج برطرف خواهند شد.
2- درماتیت سبورییک
همه افراد کم و بیش دچار شوره سر هستند، ولی این عارضه در برخی افراد زیاد و به شکل مرضی ایجاد می‌شود که به آن درماتیت سبورئیک می‌گویند. درماتیت سبورییک معمولا با جوش‌های چرکی و دانه‌های قرمز همراه است و به‌دلیل مقاومت به درمان، معمولا تا سال‌ها باقی می‌ماند.
البته این عارضه قابل‌کنترل است و با استفاده از شامپوهای مخصوص تا حد زیادی می‌توان از آن جلوگیری کرد. شامپوهایی مانند کتوکنازول و زینک پریتینیوم از شوینده‌های سر متداول در کنترل درماتیت سبوروییک هستند و فرد مبتلا می‌تواند هفته‌ای یکبار با شستشوی سر با این شامپوها این عارضه را کنترل کند. بهتر است این شستشو در هر استحمام دو بار باشد و در هر بار شامپو 3 تا 4 دقیقه روی سر بماند.
3- آکنه
عامل شایع سوم در ایجاد ضایعات جوش‌های چرکی در سر، آکنه یا جوش‌های غرور جوانی است.
مکانیسم پدید آمدن این جوش‌ها در سر، مانند مکانیسم ظهور آنها در سایر نقاط پوست است و درمان آن نیز با همان روش درمانی جوش‌های غرور جوانی امکان‌پذیر است.
4- فولیکولیت ریزنده
در مبتلایان به شپش و درماتیت سبوروییک، معمولا آسیبی به موها نمی‌رسد، ولی عامل چهارم ایجاد جوش‌های چرکی در سر می‌تواند باعث ریزش مو هم شود.
ضایعه فولیکولیت ریزنده، ضایعه‌ای است که دلیل پیدایش آن هنوز کاملا مشخص نیست و ممکن است به‌دلیل تنگ یا بسته شدن منافذ پوست و رشد برخی باکتری‌ها در این فضاها به وجود آید.
این ضایعه ریشه مو را از بین می‌برد و به همین علت به فولیکولیت ریزنده شهرت دارد. درمان رایج این ضایعه، درمان با کپسول ایزوترتینویین 25 میلی‌گرم است که می‌تواند فولیکولیت ریزنده را تا حد مطلوبی کنترل کند.
نکته
اولین و مهم‌ترین نکته، رعایت بهداشت فردی است که می‌تواند از بروز بسیاری ضایعه‌ها جلوگیری کند. شستشوی به موقع، استفاده از شوینده‌های مناسب و وسایل شخصی و بسیاری از همین موارد ظاهرا ساده، الفبای رعایت بهداشت سر هستند.
بخش سلامت تبیان
منبع: هفته نامه سلامت - دکتر غلامحسین غفارپور، متخصص پوست و عضو هیات علمی دانشگاه علوم‌پزشکی ایران
مطالب مرتبط:
این علائم ثابت می‌کند شپش دارید