کی بیشتر جوش می‌زنیم؟
هر عاملی که باعث بسته شدن منافذ پوست شود و جلوی بیرون آمدن چربی از منفذهای پوست را بگیرد، هر عاملی که باعث افزایش چربی‌ها شود یا بتواند زمینه افزایش میکروب‌های سطح پوست را فراهم کند، امکان تشدید جوش‌ها را به وجود می‌آورد.
گر چه اغلب آکنه یا جوش پوستی را به رژیم غذایی نامناسب یا عدم مراقبت از پوست نسبت می‌دهند، اما این عارضه پوستی اغلب ناشی از عواملی خارج از کنترل شخص است.
از جمله عوامل خطرساز برای آکنه این ها هستند:
- تغییرات هورمونی ناشی از بلوغ
- تغییرات هورمونی به علت یائسگی، دوره قاعدگی یا بارداری
- داروها از جمله برخی از داروهای ضدصرع و ضدافسردگی- آرایش طولانی مدت
- تحریک پوستی ناشی از مالش کلاه، کلاه ایمنی و کوله‌پشتی
- سابقه خانوادگی ابتلا به آکنه
چرا افرادی که پوست چرب دارند، بیشتر جوش می‌زنند؟
معمولا بعد از رسیدن به سن بلوغ در بدن تمام افراد ترشح هورمون‌های جنسی، به خصوص هورمون آندروژن افزایش می‌یابد.
این هورمون، نوعی هورمون مردانه است که در آقایان بیشتر و در خانم‌ها کمتر ترشح میشود، یعنی پس از رسیدن به سن بلوغ و در افرادی که زمینه ارثی دارند، جوش‌ها ظاهر می‌شوند، ولی در آقایان نسبت به خانم‌ها بیشتر اتفاق می‌افتد.
هورمون مردانه آندروژن باعث بزرگ و پرکار شدن غدد چربی پوست میشود. به همین دلیل ناگهان جوش‌هایی در ناحیه صورت، سینه و پشت نوجوان‌ها یا هر قسمت دیگری که غدد چربی زیادی دارد، ظاهر می‌شوند.
روند تشکیل جوش در این قسمت‌های پوست این‌گونه است که ابتدا پوست این نواحی چرب میشود. از طرفی یک میکروب غیربیماری‌زا و بی‌آزار به نام کورینوباکتر آکنه‌ای روی پوست زندگی می‌کند که اگر در معرض منابع خوب غذایی مانند چربی قرار بگیرد، داخل غده چربی نفوذ و شروع به فعالیت می‌کند.
این کار باعث التهاب پوست میشود و به همین دلیل سیستم دفاعی بدن به آن حمله می‌کند. نتیجه درگیری سیستم دفاعی بدن با این میکروب‌ها، ابتدا جوش قرمز و سپس به دلیل کشته شدن میکروب‌ها، جوش چرکی است.
دلیل ایجاد جوش‌های مداوم و گاهی چرکی در پوست افرادی که پوست چرب دارند، دقیقا همین است.
البته گاهی افرادی که پوست چرب دارند، از جوش‌های سرسیاه هم شکایت می‌کنند. علت ایجاد این جوش‌ها هم اکسیده شدن چربی زیاد پوست با هواست.
چرا در فصل تابستان بیشتر جوش می‌زنیم؟
هر عاملی که باعث بسته شدن منافذ پوست شود و جلوی بیرون آمدن چربی از منفذهای پوست را بگیرد، هر عاملی که باعث افزایش چربی‌ها شود یا بتواند زمینه افزایش میکروب‌های سطح پوست را فراهم کند، امکان تشدید جوش‌ها را به وجود می‌آورد.
در فصل تابستان و روزهای گرم‌تر سال، به دلیل افزایش درجه حرارت هوا و فعالیت بدنی، پوست بیشتر عرق می‌کند.
از آنجا که ترشحات غدد عرق و غدد چربی از یک منفذ پوستی خارج می‌شوند، میزان ترشح چربی در فصل تابستان به دلیل ترشح بیشتر غدد عرق، بالاتر می‌رود و پوست هم بیشتر مستعد جوش زدن میشود، زیرا هر عاملی که باعث افزایش عرق شود، می‌تواند افزایش چربی را هم به دنبال داشته باشد.
به همین دلیل برخی افراد در بهار و تابستان بیشتر از پاییز و زمستان که هوا خنک است و تعریق کمتری هم اتفاق می‌افتد، با جوش‌های قرمز یا چرکی مواجه می‌شوند.
همچنین یکی از مهم ترین دلیل تشدید آکنه در تابستان، تابش شدید اشعه ماورای بنفش خورشید است.
چطور میشود از شر جوش‌های فصلی خلاص شد؟
در این وضعیت که در تابستان آکنه ها تشدید می شوند، به هیچ عنوان نباید آکنه ها را فشار داده و باید با پوست خود به نرمی مدارا کرده و با مالش کیسه یا لیف ضخیم پوست را مورد فشار و آزاد قرار ندهید.
به هیچ عنوان در معرض نور شدید آفتاب، برنزه شدن یا سولاریوم قرار نگیرید و همچنین هرگز از مواد محرک پوست استفاده نکنید.
حتما برای درمان آکنه در این فصل به پزشک مراجعه کنید.
اگر پوست چربی دارید و می‌خواهید در فصل تابستان کمتر جوش بزنید، باید حداقل روزی 2 تا 3 بار صورتتان را با آب خنک و صابون بشویید تا هم چربی سطح پوست و هم میزان تعریق آن کمتر شود.
در صورت بیرون رفتن از منزل، حتما هم به محض بازگشت صورتتان را با آب و صابون معمولی بشویید. صابون‌های معمولی pH قلیایی دارند، چربی‌زدایی‌شان خوب است، گردوغبار سطح پوست را از بین می‌برند و فعالیت کورینوباکتر آکنه‌ای را هم کاهش می‌دهند.
آیا میزان لک‌های پوستی هم در تابستان بیشتر میشود؟
امکان لک شدن پوست در افرادی که زیاد در معرض نور آفتاب هستند، وجود دارد.
تابش بیشتر و شدیدتر نور آفتاب در فصل تابستان برای افرادی که مدام بدون محافظت پوستی در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند، باعث ایجاد لک‌های پوستی میشود.
ضمن اینکه دستکاری یا ترکاندن جوش هم می‌تواند باعث ایجاد لک‌های کمرنگ، پررنگ یا حتی ایجاد گودی در جای جوش شود.
آیا استفاده از ضدآفتاب باعث تحریک پوست میشود؟
استفاده از ضدآفتاب به هیچ وجه برای افرادی با پوست چرب، خشک یا معمولی باعث تحریک پوست و ایجاد جوش نمی‌شود، به شرطی که ضدآفتابی مناسب با پوست انتخاب و آن را درست استفاده کنیم.
افراد دارای پوست چرب، باید ضدآفتاب بدون چربی (Oil Free) مصرف کنند و هنگامی که می‌خواهند در طول روز آن را تجدید کنند، حتما پوست خود را بشویند و کرم را روی پوست پاکیزه بمالند، زیرا منفذهای پوست پس از مدتی به دلیل ترشح چربی و عرق بسته می‌شوند و زدن ضدآفتاب روی پوست آلوده می‌تواند باعث بسته شدن منافذ پوستی و تحریک یبشتر پوست شود.
فرآوری: نیره ولدخانی
بخش سلامت تبیان
منابع:
همشهری آنلاین
هفته نامه سلامت - دکتر حسین طباطبایی ، متخصص پوست ، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران
باشگاه خبرنگاران - دکتر عباس انتظاری، متخصص پیشگیری از بیماری ها
مطالب مرتبط:
12 نکته برای کاهش جوش‌های صورت
