عصبانیت‌های عاشقانه

همه ی ما به نوعی خشم خود را ابراز می کنیم چه این عمل را دوست بداریم و چه از آن ناراحت شویم این احساس در شدیدترین حالت خود چند ثانیه به طول می انجامد و به همان سرعت اشعه ایکس ذهن و بدن ما را در می نوردد. افراد دور و برتان از برقی که در چشمهایتان به وجود می آید سرخی ای که به گونه هایتان می دود تنفس سریع یا آرواره های برهم فشرده تان پی می برند که شما عصبانی هستید در واقع افراد به شیوه های کلامی و غیرکلامی خشم خود را ابراز می کنند.

شیوه های غیرکلامی ابراز خشم

1- سکوت: نخستین احتمال واکنش نشان دادن به احساس خشم نادیه گرفتن آن است حال چه هشیارانه و چه ناهوشیارانه انکار، سرکوبی و فرونشاندن، در جهت نادیده گرفتن خشم به ما کمک می کنند به این ترتیب، ممکن است از این که به خشم آمده اید آگاهی پیدا نکنید یا اینکه تصمیم بگیرید آن را فراموش کنید و چیزی به زبان نیاورید.

2- برون ریزی: می دانیم که برون ریزی شیوه دیگر ابراز خشم است به این معنا که برای نشان دادن خشم خود به عمل فیزیکی دست می زنید- بشقابی را به زمین می کوبید، در سطل زباله را پرتاب می کنید یا در حالت های شدید، به خود و دیگری آسیب جسمانی وارد می آورید در عین حال اتخاذ شیوه ای آگاهانه یا ناآگاهانه که به قصد وارد آوردن آزار عاطفی به دیگری انجام گیرد هم گونه ای از برون ریزی است اگر چه رایجترین شکل برون ریزی برخورد کردن با افراد دیگر است اما همواره دیر حاضر شدن برسر قرار یا به صورتی افراطی به مسئولیت های شغلی پرداختن یا نپذیرفتن مسئولیت مخارج همگی در جهت هدفی واحد قرار دارند: آنها به صورت عملی و نه کلامی احساس شما را به افرادی که از آنها عصبانی شده اید منتقل می کنند این شیوه های دیگر برون ریزی که به جای شکستن بشقاب یابه هم کوبیدن در به کار می روند مانع از ایجاد صمیمیت می شوند و از هرگونه ارتباط عاطفی معنادار و از جمله ابراز درست خشم ممانعت می کنند.

3- بیماری جسمی: هر گاه فردی در عوض ابراز احساسات خود بیمار شود در اصطلاح روانشناسی احساسات خود را بدنی کرده است اگر چه جسمانی کردن (بدنی کردن) این اثر مثبت را به همراه می آورد که از شما مراقبت شود اما در عین حال می تواند بر ابراز خشم چه از سوی شما و چه از سوی او اثر ناگواری برجا بگذارد درست است که به هنگام بیماری احساس نزدیکی و صمیمیت به وجود می آید اما این صمیمیت به بهای سلامتی فرد حاصل می شود در این چنین صمیمیتی عواطف سالم حضور ندارند.

4- والایش: شیوه دیگر ابراز خشم به صورت غیرکلامی آن است که انرژی خود را به سمت فعالیت های سازنده جهت دهید این شیوه را والایش (تصعید) می نامند برای بسیار از مردم فعالیت های جسمانی راه خوبی برای مصرف کردن احساسات خشمگینانه است کاراته، دو با قدم آهسته یا تند، مشت زنی، حرکات ورزشی تند و دیگر اقسام حرکات جسمانی شدید می توانند این انرژی را به مصرف برسانند همچنین نشان دادن علاقه ی فراوان به سیاست، نقاشی، تماشای پرندگان هم می تواند خشم فرد را والایش دهد توجه کنید که ورزش و تمرین کردن برای اینکه به این دلیل از همسر خود دوری بگزینید به این دلیل یا نمی دانید چه احساسی دارید یا از به زبان آوردن آن می ترسید شیوه ای پربار و سازنده نیست.

شیوه های کلامی ابراز خشم

1- انتقاد: رایجترین نحوه ابراز خشم به صورت کلامی انتقاد است معمولا کمتر کلمات، خشم، آزرده یا رنجیده را به زبان می آوریم. اما زمانی که با دیگران روبه رو می شویم خطاها و اشکالات آنها را سلسله وار ذکر می کنیم. "از وقتی که با تو آشنا شده ام فقط به فکر خودت بوده ای" ، "عجب شلخته ای هستی، تازه همه ی کارها را هم من باید انجام دهم یعنی اصلا متوجه نمی شوی که چه ریخت و پاشی می کنی؟" حتما چنین گفته هایی به گوشتان آشنا می آید میزان تندی این جملات به لحن گویندگان آنها بستگی دارد و جمله ی دیگری که معمولا مردان به زنان می گویند این است: "داری چاق می شوی! این لباس به تنت خیلی بد جلوه می کند." یا "بلدی که چطور پول خرج کنی ولی بلد نیستی پس انداز کنی اصلا متوجه نیستی که برای در آوردن خرج زندگی چه کارها که نمی کنم" همچنین انتقاد می تواند به قالب ایراد سخنرانی در آید مانند همان سخنرانی هایی که والدین برای فرزندان نوجوان خود ایراد می کنند معمولا پرد و مادرها هم زمانی به سخنرانی کردن برای یکدیگر روی می آورند که خشمگین هراسان یا آزرده باشند در حالیکه در نهان امیدوارند که با این سخن گفتن آنچه که انجام یا بیان آن باعث آزارشان شده متوقف شود.

یکی دیگر از شیوه هایی که افراد برای انتقاد کردن از همسرانشان انجام می دهند ایفای نقش درمانگراست! معمولا سعی در تجزیه و تحلیل خطاهای دیگری حتی در صورتی که بجا و درست باشد همانند شیوه های انتقاد به خشم یا رنجش طرف مقابل منجر می شود مثلا ممکن است به همسرتان بگویید تو به این دلیل همیشه دیر می کنی که اعضای خانواده ات هم هیچ وقت به موقع جایی نمی روند" یا "با آن مادری که تو داری عجیب نیست که این دیوانه بازی ها را در بیاوری" یا "هیچ وقت جلوی رئیس ات در نمی آیی چون نمی توانی مقابل اعضای خانواده ات قد علم کنی. تو فقط دلت می خواهد که بقیه دوستت داشته باشند"

کسانی که مورد انتقاد قرار می گیرند- حال فرقی نمی کند که از جانب چه کسی و با چه لحنی هدف انتقاد قرار گرفته باشند – دستخوش خشم یا احساسات ناخوشایندتری می شوند و معمولا تمایل به مقابله به مثل پیدا می کنند گاه بیان انتقادها بالحنی تند به شفاف تر شدن فضا برای گفتگوهای بعدی کمک می کند.

(اما مراتب باشید این شیوه زمانی کارایی دارد که هر دو طرف به یکسان به این کار بپردازند. اینکه یک طرف با خشم برسرطرف دیگر که ساکت است فریاد بزند سودمند واقع نمی شود)

غالب افراد برای تشخیص داده اینکه چه هنگام مورد انتقاد قرار گرفته اند یا درباره فردی دیگر شروع به انتقاد کرده اند به تمرین نیاز دارند. زنی آنقدر از سوی نامزدش مورد انتقاد قرار گرفته بود که انتقادهای او را به نفع خود می پنداشت! و لذا به افسردگی دچار شده بود.

تنها زمانی می توانید احساس خود را به صورتی خوشایند بیان کنید و در جهت درک مشکل و حل آن گام بردارید که انتقادها پایان پذیرفته باشد اما ابتدا باید نسبت به هر نشانه ای از انتقاد – چه در خود و چه در طرف مقابلتان – حساس شوید.

2- حمله های زبانی: هرگاه انتقادات کلامی شدت بیشتری پیدا کنند در محدوده حملات زبانی قرار می گیرند به این صورت  که انواع و اقسام اهانت، فحاشی و طعنه زدن به گفتگو راه پیدا می کند در چنین وضعیتی گویی آنچه که در درون ما کلمات را انتخاب می کرد ازکار افتاده است.

در صورتی که یکی از شما یا هر دو نفرتان به علت روبه رو شدن با مشکلی که حل ناشدنی به نظر می رسد احساس ناکامی کنید احتمال آنکه نسبت به یکدیگر فحاشی یا ناسزاگویی کنید یا به دیگر حملات زبانی متوسل شوید افزایش می یابد احتمال دارد که تمامی اینها را در درون خود انباشته باشید تا آن که یکباره منفجر شوند اما امکان دارد در موارد دیگر با مشاهده والدین خود به این نتیجه رسیده باشید که بیشتر مردم به این صورت با یکدیگر مبارزه می کنند.

راه های بهتری برای ابراز خشم

شیوه های پربارتر ابراز خشم و ناراحتی مستلزم تفکر تلاش و تمرین هستند در واقع برای عمل به این حدیث که در هنگام نه تصمیم و نه تنبیه آمادگی در خود ایجاد کنید این مهارت که در عین بیان احساس ناراحتی و خشم خود طرف مقابل را رنجیده خاطر نکرده و به راه حلی درست برسید نیازمند تمرین در مراحل زیراست:

1- احساسات خود را ابراز کنید

2- به روشنی مشخص کنید که کدام گفته یا کدام رفتار شما را ناراحت کرده است

3- به فرد مقابلتان بگویید که مایلید کدام رفتار یا سخن را به صورتی متفاوت ابراز کند

برای مثال قرار بوده برای صرف شام با همسرتان بیرون بروید اما از زمانی که قرار بوده به خانه بیاید دو ساعت گذشته و شما هنوز در انتظار به سرمی برید. او تلفن نکرده اما سرانجام به حالتی بسیار پوزش خواهانه به خانه می آید و چنین می گوید که مسئله ای در محیط کارپیش آمده بود و خیابانها هم بسیار شلوغ بودند شما عصبانی، گرسنه، رنجیده و ناکام هستید.

می توانید برسرش داد بکشید و بگویید از اینکه این همه بی ملاحظه است عصبانی هستید و به او بگویید که معلوم بود نمی خواسته با شما برای شام بیرون برود بعد هم قهر کنید و در اتاق را به هم بکوبید و تمام آن شب را با ناراحتی و گرسنگی و شاید هم چاشنی اشک و گریه به صبح برسانید واضح است که این رفتار گذشته از ناراحت کردن خود شما مسئله ای را نیز حل نخواهد کرد و در واقع فایده ای نداشته و ممکن است بار دیگر نیز این واقعه تکرار شود.

اما شما می توانید به شیوه سازنده زیر نیز حرف خود را بیان کنید و هیچیک از این اتفاقات نیز نیفتد: "از اینکه دیر کرده ای نگران شدم که نکند حادثه ای برایت رخ داده باشد انتظار داشتم که حداقل با یک تلفن تأخیرت رااطلاع می دادی اینکه حتی زحمت یک تلفن را نیز به خودت نداده ای مرا عصبانی تر کرده است در اینگونه موارد لطفا حتما از قبل مرا در جریان بگذاریا حداقل یک تلفن به من بزن و مشکل را بگو" می توانید تصور کنید که مردتان با شنیدن این جملات چه تواضعی در مقابل عشق و بزرگی روح شما پیدا خواهد کرد در چنین مواردی برای کسب آرامش این حدیث پیامبر رحمت (ص) را برای خود زمزمه کنید که فرمودند: "برای زن روا نیست که خشمگینانه به شوهرش بنگرد"

افراد به شیوه های کلامی و غیرکلامی خشم خود را ابراز می کنند. اما راه های بهتر و سازنده تری هم برای اینکه در عین ابراز آن بتوان روابط را به خوبی اصلاح و مدیریت کرد نیز وجود دارد.

منابع:

1- مستدرک الوسائل

2- مفاتیح الحیاة

3- زندگی با همسر کج مدار

4- مهارت های زندگی

5- خانواده متعادل

مطالب مرتبط:

همسر سایلنت با اختلاف سنی زیاد

نقش ایمان در عشق به همسر

به همسرتان گوش دهید!

قلق‌یابی همسـر بداخلاق!

رنجیده ام اما هنوز دوستت دارم

آئین نامه بحث های زناشویی

من و همسرم بلد نیستیم، حرف بزنیم

دروغ های من و همسرم !