دیكتاتوری به روش حشرات

كشتار، شكنجه و زندان، اینها روشهایی است كه دولتهای مستبد برای ادامه حمایت خود به كار می برند، اما فكر نكنید این روشها تنها به انسانها مربوط می شود، تحقیقات نشان می دهد بعضی از حشرات مدتها قبل از انسان به این روشها رو آورده اند!

زنبورعسل یك نمونه بارز از این نوع حشرات است. در هر كندو ملكه فرمانده تمام زنبورها به حساب می آید وهیچ كس اجازه ندارد از دستورات او سرپیچی كند و تنها ملكه است كه اجازه تولید مثل و تخمگذاری را دارد. با وجود این كه زنبورهای كارگر هم توانایی تخمگذاری دارند، ولی آنها در واقع از این كار به نفع ملكه صرف نظر می كنند . آنها حتی حاضرند جان خود را به خاطر حفظ ملكه به خطر بیندازند، اما در اجتماع زنبورها هم مثل هر جامعه ای ممكن است عده ای از قوانین سرپیچی كنند. در میان زنبورهای كارگر ممكن است تعداد كمی شروع به تخم گذاری كنند. این كار نه تنها به ضرر ملكه تمام می شود. بلكه حتی برای زنبورهای كارگر دیگر هم چندان خوشایند نیست. به همین دلیل عده ای از زنبورها مثل پلیس عمل می كنند و با شناسایی این زنبورها مانع از تخمگذاری آنها می شوند. آنها حتی تخمهایی راكه این زنبورها می گذارند از بین می برند. تنها زنبورهای عسل نیستند كه این رفتارها را از خود بروز می دهند. در واقع مشابه این پدیده در بسیاری از حشرات كه به صورت اجتماعی زندگی می كنند، وجود دارد.

برای مثال بعضی از انواع مورچه ها كه در مناطق استوایی زندگی می كنند حتی از زنبورها هم سختگیرتر هستند. جمعیت این مورچه ها در هر دسته از صد تا تجاوز نمی كند. در میان این مورچه ها ملكه وجود ندارد و تمام مورچه های ماده توانایی تولید مثل دارند؛ اما در میان آنها تعداد بسیار كمی اجازه تخمگذاری دارند و اگر سایر مورچه های ماده تخمگذاری كنند، مجازات سختی در انتظار آنها خواهد بود، مورچه های دیگر به آنها حمله خواهند كرد. نیش آنها ممكن است مورچه نافرمان را برای ساعتها فلج كند و بعد از این مدت مورچه نافرمان اگر بسیار خوش شانس باشد ، تنها توانایی تولید مثل خود را از دست میدهد. بسیاری از این مورچه ها كشته می شوند و یا به طور دایمی فلج می شوند. اما تفاوت اساسی كه بین این مورچه ها و زنبورهای عسل وجود دارد این است كه مورچه ها خود انتخاب می كنند كه چه كسی نقش ملكه را ایفا كند و اگر مورچه ای كه به عنوان ملكه انتخاب می شود توانایی لازم را نداشته باشد، سایر مورچه ها دراقدامی شبیه كودتا او را بر كنار می كنند و مورچه ماده دیگری را جانشین او می كنند.

اما دلیل این رفتار عجیب حشرات چیست؟ تحقیقات نشان می دهد حشرات با این كار بقای نسل خود را تضمین می كنند. این كار آنها باعث می شود ویژگی های ژنتیكی یك نسل به بهترین شكل به نسل بعد منتقل شود. زنبورهای عسل تولید مثل یك زنبور كارگر را به هیچ وجه تحمل نمی كنند؛ چون اگر این اتفاق بیفتد نسل بعد به علت تفاوتهای ژنتیكی با آنها كاملا بیگانه خواهد بود.