درمان 7 بیماری با سلول‌های بنیادی

از اوایل دهه 1970 تا کنون از سلول‌های بنیادی برای مصارف مختلف پزشکی و درمان بیماری‌های مختلف استفاده می‌شود و اکنون به جرأت می‌توان اعلام کرد که سلول‌های بنیادی برای درمان 7 بیماری موثر بوده است.

سلول‌های بنیادی مادر همه سلول‌هاست که توانایی تبدیل به تمام سلول‌های بدن را دارد. این سلول‌ها دارای توانایی خودنوسازی و تمایز به انواع سلول‌ها از جمله سلول‌های خونی، عضلانی، قلبی، عصبی و غضروفی هستند.

همچنین در بازسازی و ترمیم بافت‌های مختلف بدن به دنبال آسیب و جراحت مۆثر بوده و می‌توانند به درون بافت‌های آسیب‌دیده‌ای که بخش عمده سلول‌های آنها از بین رفته است، پیوند زده شوند و جایگزین سلول‌های آسیب دیده شده و به ترمیم و رفع نقص در آن بافت بپردازند.

راه‌های زیادی برای استفاده از سلول‌های بنیادی در تحقیقات پایه و بالینی وجود دارد. با این وجود از نظر تکنیکی، سختی‌های زیادی بین تئوری‌های امیدبخش در درمان بیماری‌ها و رسیدن به یک روش عملیاتی مناسب در درمان آنها وجود دارد که پر کردن این فاصله فقط با انجام آزمایشات و تحقیقات بیشتر امکان‌پذیر است.

مطالعه و تحقیق در زمینه سلول‌های بنیادی جنینی انسان اطلاعات زیادی را درباره حوادث اتفاق افتاده در حین زندگی جنینی انسان به ما می‌دهد. یکی از نتایج اولیه این تحقیقات نحوه تبدیل شدن سلول‌های غیرتمایز یافته که در واقع همان سلول‌های بنیادی هستند، به سلول‌های تمایز یافته و بالغ بافت‌های مختلف بدن است.

بیماری هایی که با سلول های بنیادی درمان شده اند

1- ضایعات نخاعی: پزشکان با استفاده از سلول‌های جنینی انسان توانسته‌اند به افراد دچار آسیب‌های نخاعی کمک کنند تا دوباره حس و کنترل اندام‌های تحتانی خود را به دست آورند. این درمان به تایید سازمان نظارت بر غذا و داروی آمریکا رسیده است.

2- دیابت: برای بسیاری از مردم مبتلا به دیابت نوع یک که سلول‌های انسولین ساز لوزالمعده توسط سلول‌های ایمنی بدن از بین می‌روند، سلول‌های بنیادی می‌تواند یک راه حل باشد.

دانشمندان توانسته‌اند سلول‌های بنیادی جنینی انسان را به سلول‌های انسولین ساز و تنظیم کننده قند خون در موش های دیابتی تبدیل کنند. این درمان اکنون در برخی کشورهای پیشرفته بر روی انسان انجام می‌شود.

در سال 2010 ، 347 میلیون نفر در سراسر جهان به دیابت مبتلا بودند و گفته می‌شود این آمار با توجه به رژیم غذایی نامناسب و عدم فعالیت بدنی کافی در سراسر جهان رو به افزایش است.

3- بیماری های قلبی: بیماری قلبی یکی از مهم ترین بیماری‌های مرگبار در سراسر جهان است و سلول‌های بنیادی می‌توانند در این زمینه به یاری بیماران بیایند. محققان توانسته‌اند با تزریق سلول‌های بنیادی، عضله قلب آسیب دیده ناشی از سکته قلبی را ترمیم کنند.

همچنین تزریق سلول‌های بنیادی موجب ترمیم عروق آسیب دیده قلبی شده است.

بر اساس آمارهای جهانی، 29 درصد علل مرگ و میر در کل دنیا مربوط به بیماری‌های قلبی- عروقی است.

4- بیماری پارکینسون: سلول های بنیادی همچنین به یاری مبتلایان پارکینسون نیز آمده است. پارکینسون، بیماری تحلیل عصبی است که موجب بروز مشکلات حرکتی، گفتاری و سفتی عضلات می شود.

مطالعات نشان داده است که سلول های بنیادی جنینی می توانند موجب افزایش سلول های عصبی سازنده دوپامین در بیماران مبتلا به پارکینسون شوند که این ماده شیمیایی در بدنشان کاهش یافته است.

این شیوه درمان که با موفقیت بر روی مغز موش ها انجام شده، هنوز برای استفاده انسانی به بازار عرضه نشده است.

5- بیماری آلزایمر: در این بیماری نیز مانند پارکینسون سلول‌های بنیادی جنینی می‌تواند یک راه حل درمانی باشد. سلول‌های بنیانی می‌تواند در آینده به یک شیوه درمانی موثر برای مبتلایان به آلزایمر تبدیل شود.

آلزایمر یکی از بیماری‌های رایجی است که در آن فرد، قدرت حافظه خود را از دست می‌دهد. شیوه‌های درمانی کنونی می‌تواند روند پیشرفت بیماری را در افراد کند کند، اما درمان قطعی هنوز برای آن ارائه نشده است.

6- دیستروفی عضلانی: یکی از بزرگ ترین موانع در توسعه درمان‌های مبتنی بر سلول برای اختلالات عصبی عضلانی، مانند دیستروفی عضلانی دستیابی به سلول‌های ماهیچه مولد کافی برای تولید یک واکنش موثر درمانی بوده است.

 اما دانشمندان با حل این مشکل، راه را برای درمان دیستروفی عضلانی با استفاده از سلول‌های بنیادی هموار ساخته‌اند.

 این شیوه درمانی نیز به زودی به مراکز درمانی ارائه می‌شود.

 7- ترمیم ساییدگی زانو: یکی از رایج‌ترین شیوه‌های درمانی با استفاده از سلول‌های بنیادی، درمان و ترمیم ساییدگی زانو است که در ایران نیز انجام می‌شود.

این درمان درصد موفقیت بالایی دارد و نیاز بیمار را به پیگیری دیگر شیوه‌های درمانی از بین می‌برد.

در این میان لوسمی و لنفوم و دیگر سرطان‌های خون، تومورهای مغزی، نوروبلاستوم، سرطان تخمدان، سرطان ریه سلول کوچک، سرطان بیضه، کارسینوم سلول کلیوی، اختلالات نارسایی مغز استخوان، هموگلوبینوپاتی و بیماری سلول‌های داسی شکل، اختلالات هیستیوسیتیک، اختلالات سوخت و سازی ارثی، اختلالات سیستم ایمنی ارثی و بیماری ام اس نیزدر  فهرست بیماری‌هایی هستند که درمان با سلول بنیادی در آنها در فاز تحقیقات و یا آزمایش بالینی قرار دارد و هنوز به طور جدی به عنوان یک روش درمانی به کار گرفته نمی‌شود.

محققان امیدوارند که روزی بتوانند دریچه امیدی برای درمان این بیماری ها از طریق سلول‌های بنیادی بیابند.

بخش سلامت تبیان

منبع : مهر

مطالب مرتبط:

سلول های بنیادی چه هستند؟

پیوند خون بند ناف نوزاد

خون بند ناف باارزش است