مغز استخوان، بافت اسفنجی در وسط استخوان می‌باشد.

سلول‌های بنیادی در مغز استخوان رشد می‌کنند و به سه نوع سلول (گلبول) خونی تبدیل می‌شوند: سلول‌های قرمز، سلول‌های سفید و پلاکت‌ها.

در بیشتر سرطان‌های خون، فرایند رشد سلول‌های خونی به شکل بی‌رویه و غیرقابل کنترل در می‌آید.

این سلول‌های خون غیرطبیعی (سلول‌های سرطانی) از عملکردهای سلول‌های خون طبیعی جلوگیری می‌کنند، از قبیل: مبارزه با عفونت‌ها و پیشگیری از خونریزی‌های شدید.

در حالی که تعداد مبتلایان به این سرطان در حال افزایش است، اما تعداد مرگ و میرها رو به کاهش است.

انواع سرطان خون

سه  نوع اصلی سرطان خون عبارت است از: لوسمی، لنفوم و میلوم.

1- لوسمی (Leukemia)

نوعی از سرطان که در خون و مغز استخوان پیدا شده است.

لوسمی به علت تولید بیش از حد سلول‌های سفید خون غیرطبیعی بوجود می‌آید.

این سلول‌های غیرطبیعی قادر به مبارزه با عفونت‌ها نیستند.

همچنین موجب عدم توانایی مغز استخوان برای ساخت سلول‌های قرمز و پلاکت‌ها می‌شود.

دو نوع مهم لوسمی عبارت است از:

لوسمی لنفوسیت: سلول‌های سفید خونی از نوع لنفوسیت‌ها زیاد می‌شوند.

لوسمی میلوئید: سلول‌های سفید خونی از نوع گرانولوسیت‌ها زیاد می‌شوند.

لوسمی می تواند مزمن و یا حاد باشد. نوع حاد آن، به سرعت رشد می‌کند، در حالی که نوع مزمن آن، به کندی رشد می‌کند.

 عوامل خطر لوسمی

- افرادی که با بنزن کار می‌کنند. بنزن موجود در سیگار، خطر ابتلا به لوسمی میلوئید را زیاد می‌کند.

- افرادی که در معرض مقدار زیادی اشعه قرار می‌گیرند.

- شیمی درمانی

- سندرم داون (منگولیسم)

- سابقه خانوادگی ابتلا به لوسمی

علائم لوسمی

تب، لرز، تعریق شبانه و دیگر علائم سرماخوردگی

ضعف و خستگی

ورم و یا خونریزی از لثه ها

سردرد

بزرگ شدن کبد و طحال

متورم شدن لوزه ها

درد استخوانی

رنگ پریدیگی

نقاط قرمز رنگ روی پوست

کاهش وزن

راه‌های تشخیص لوسمی

پزشک از شما آزمایش خون و شمارش کامل خون را می‌خواهد تا ببیند شما مبتلا به لوسمی شده‌اید یا نه.

اگر این آزمایش نشان دهد که شما مبتلا به سرطان خون هستید، پزشک، بیوپسی ( نمونه‌برداری) از مغز استخوان را انجام می‌دهد تا بفهمد که شما کدام نوع سرطان خون را دارید.

درمان لوسمی

درمان، بستگی به سن، وضعیت سلامت فرد و نوع سرطان خون دارد.

ممکن است پزشک چند روش درمانی را با هم تجویز کند و شامل: شیمی درمانی، درمان بیولوژیکی، پرتودرمانی و پیوند سلول‌های بنیادی باشد.

بیماران سرطانی از نوع حاد، تحت شیمی درمانی قرار می‌گیرند، زیرا این نوع درمان به سرعت اثر می‌کند.

بسیاری از بیماران سرطانی حاد، به درمان به خوبی پاسخ می‌دهند.

بیماران سرطانی مزمن، تحت درمان‌های کنداثر قرار می‌گیرند.

جلوگیری از لوسمی

دلیل لوسمی مشخص نیست، بنابراین راهی برای جلوگیری نیز وجود ندارد. تنها می توان گفت که در معرض بنزن و یا اشعه  ایکس قرار نگیرید.

2- لنفوم (Lymphoma)

لنفوم یکی از انواع سرطان خون است که بر سیستم لنفاوی بدن اثر می‌گذارد.

دو نوع این سرطان به نام های لنفوم هوچکین و لنفوم غیرهوچکین می‌باشد.

لنفوم هوچکین به طور منظم از یک گروه غده های لنفاوی به گروه دیگر منتقل می‌شود، اما لنفوم غیرهوچکین، به صورت غیرمنظم منتقل می‌شود.

سیستم لنفاوی باعث بیرون راندن مایعات اضافی از بدن می گردد و نیز سلول‌های ایمنی را می سازد.

لنفوسیت‌ها، نوعی از سلول‌های سفید خون هستند که با عفونت‌ها می جنگند.

لنفوسیت‌های غیرطبیعی ، سلول‌های لنفوم می‌شوند که در غدد لنفاوی و دیگر بافت های بدن جمع می‌شوند.

با گذشت زمان، این سلول‌های سرطانی باعث تخریب سیستم ایمنی بدن می‌گردند.

عوامل خطر لنفوم

سن بالا

مردان

داشتن بیماری خودایمنی از قبیل ایدز

رژیم غذایی پر گوشت و چربی

در معرض سموم آفت کش قرار داشتن

علائم لنفوم

ورم گره های لنفاوی در گردن، زیر بغل یا کشاله ران

تب

ضعف و خستگی

کاهش وزن

تعریق

مشکل در تنفس یا درد قفسه سینه

خارش پوست

جوش

تشخیص لنفوم

بیوپسی از گره لنفاوی، آزمایش خون، بیوپسی مغز استخوان، سی تی اسکن و یا PET اسکن برای مشاهده وسعت این سرطان انجام می گیرد.

درمان لنفوم

شیمی درمانی

پرتودرمانی

درمان بیولوژیکی

پیوند سلول‌های بنیادی

جلوگیری از لنفوم

دلیل لنفوما مشخص نیست، بنابراین راهی برای جلوگیری نیز وجود ندارد. تنها می توان گفت که از عوامل خطر آن دوری کنید.

3- میلوم  (Myeloma)

میلوم نوعی از سرطان خون است که بر سلول‌های پلاسما اثر دارد.

سلول‌های پلاسما همان سلول‌های سفید خون می‌باشند که آنتی بادی هایی را در بدن تولید می‌کند.

آنتی بادی ها با عفونت‌ها و بیماری ها می جنگند.

سلول‌های میلوم، از ساخت طبیعی آنتی بادی ها جلوگیری می‌کنند و باعث می‌شوند که سیستم ایمنی بدن ضعیف شود و زودتر به بیماری های عفونی مبتلا شوید.

عوامل خطر میلوم

آمریکایی های سیاه پوست

سن بیشتر از 50 سال

افراد زیر 45 سال، ندرتا به سرطان میلوم مبتلا می‌شوند.

افراد بیشتر از 67 سال، بیشترین تعداد مبتلایان این سرطان می‌باشند.

مردان

افراد چاق

در معرض اشعه قرار داشتن

کار در صنایع مرتبط با نفت

علائم میلوم

افزایش کلسیم خون

آنمی (کم خونی)

آسیب کلیوی

استعداد ابتلا به عفونت

پوکی استخوان، درد، ورم یا شکستگی استخوان

افزایش مقدار پروتئین در خون یا ادرار

کاهش وزن

درمان میلوم

شیمی درمانی

داروهایی که سیستم ایمنی بدن را هدف قرار می‌دهند.

پرتودرمانی

پیوند سلول‌های بنیادی

جلوگیری از میلوم

دلیل میلومیا مشخص نیست، بنابراین راهی برای جلوگیری نیز وجود ندارد. تنها می‌توان گفت که از عوامل خطر آن دوری کنید.